Όπως αναφέρει η εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ" και ο δημοσιογράφος Νίκος Μπέλλος, τα συμπεράσματα αναφέρονται σε ευρύ φάσμα τεχνολογιών, που εκτείνεται από την υπεράκτια αιολική και ηλιακή ενέργεια από πλωτές μονάδες ή μονάδες προσαρτημένες στον πυθμένα, έως την παλιρροϊκή ενέργεια, τη γεωθερμική ενέργεια και τη βιομάζα. Τα κράτη-μέλη συμφωνούν ότι οι τεχνολογίες αυτές, εδραζόμενες σε μια πανευρωπαϊκή αλυσίδα εφοδιασμού, μπορούν να δημιουργήσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες για τους ευρωπαϊκούς βιομηχανικούς κλάδους και να συμβάλουν στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας και, τελικά, να βοηθήσουν την Ε.Ε. να επιτύχει τον στόχο για απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα έως το 2050.
Τα συμπεράσματα αναφέρονται στην προώθηση της ευρωπαϊκής συνεργασίας, ενώ παρέχουν πολιτική καθοδήγηση στην Επιτροπή σχετικά με το περιεχόμενο της πρότασης, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο σε επίπεδο Ένωσης για διασυνοριακά και άλλα συναφή εθνικά έργα σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Περαιτέρω ενοποίηση και διασυνοριακά έργα
Σύμφωνα με το Συμβούλιο, η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας απαιτεί περαιτέρω ενοποίηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, χάρη στην ενίσχυση της διασύνδεσης μεταξύ των κρατών-μελών, την ανάπτυξη υποδομών και δικτύων και λύσεις για την αποθήκευση. Αυτό θα επιτευχθεί με την υλοποίηση περισσότερων διασυνοριακών έργων, τα οποία απαιτούν υψηλό επίπεδο ασφαλείας για τους επενδυτές.
Όπως τονίζεται, τα διασυνοριακά κοινά και υβριδικά υπεράκτια έργα, τα οποία συνδέονται σε πολλαπλά κράτη-μέλη και, ως εκ τούτου, συνδυάζουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, τη μεταφορά και το εμπόριό της, αποσκοπούν στη στήριξη της ένταξης συνεχώς μεγαλύτερων ποσοτήτων ανανεώσιμης ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Το Συμβούλιο ζητεί ειδικότερα κατευθύνσεις για τον τρόπο υλοποίησης διασυνοριακών ενεργειακών έργων και σύναψης των σχετικών διμερών και πολυμερών συμφωνιών μεταξύ των κρατών-μελών, καθώς και αναλύσεις για δίκαιη κατανομή του κόστους και των οφελών.
Καλεί επίσης την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για βελτιωμένη και αποτελεσματικότερη χρήση των υφιστάμενων κοινοτικών κονδυλίων και των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης και να αναπτύξει κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο ενίσχυσης του συντονισμού και της συνεργασίας μεταξύ των κρατών-μελών όσον αφορά τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, τον σχεδιασμό δικτύων και τα τεχνικά πρότυπα.
Άμεση υλοποίηση των υβριδικών έργων
Όσον αφορά τις ρυθμίσεις της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ε.Ε. για υβριδικά υπεράκτια ενεργειακά έργα, το Συμβούλιο ζητεί διεξοδική ανάλυση του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσαν να προσαρμοστούν οι σχετικές διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας, ώστε τα εν λόγω έργα να μπορούν να υλοποιούνται άμεσα, διασφαλίζοντας παράλληλα τόσο τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς όσο και τις κατάλληλες συνθήκες για την παραγωγή και την ενσωμάτωση της ηλεκτρικής ενέργειας.
Το Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι η στήριξη στην έρευνα, την καινοτομία και την επίδειξη, καθώς και η ανάπτυξη της αλυσίδας εφοδιασμού είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη μείωση του κόστους της ανάπτυξης ανανεώσιμης ενέργειας και των σχετικών τεχνολογιών.
Τέλος, θεωρεί αναγκαίο να αναθεωρηθεί το πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων προκειμένου να παρασχεθεί καλύτερη στήριξη στην ανάπτυξη ανανεώσιμης ενέργειας, να διασφαλισθεί η βεβαιότητα για τους επενδυτές και να βελτιωθούν τα έργα έρευνας, καινοτομίας και επίδειξης αναδυόμενων και καινοτόμων τεχνολογιών μεγάλης κλίμακας.
Κολοσσιαίο σχέδιο παραγωγής ενέργειας
Σύμφωνα με τη στρατηγική που δημοσίευσε η Κομισιόν τον Νοέμβριο, οι εκτιμώμενες επενδύσεις για την ανάπτυξη των υπεράκτιων ΑΠΕ θα φτάσουν τα 800 δισ. ευρώ μέχρι το 2050, ενώ σημαντική θα είναι η συμβολή του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του ΙnvestEU (διαδέχθηκε την 1η Ιανουαρίου 2021 το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ).
Πρόκειται για ένα κολοσσιαίο σχέδιο, αφού η ισχύς της υπεράκτιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τα 12 GW σήμερα θα φτάσει τουλάχιστον στα 60 GW έως το 2030 και στα 300 GW έως το 2050. Η παραπάνω ισχύς θα συμπληρωθεί και με αύξηση κατά 40 GW της ωκεάνιας ενέργειας και άλλων αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως πλωτές εγκαταστάσεις αιολικής και ηλιακής ενέργειας έως το 2050.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η επίτευξη αυτού του φιλόδοξου στόχου ανάπτυξης θα βασιστεί στις τεράστιες δυνατότητες σε όλες τις θαλάσσιες λεκάνες της Ευρώπης και στην παγκόσμια υπεροχή εταιρειών της Ε.Ε. στον τομέα αυτό. Θα δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες για τη βιομηχανία, πράσινες θέσεις απασχόλησης σε ολόκληρη την ήπειρο, ενώ θα ενισχυθεί και η παγκόσμια υπεροχή της Ε.Ε. στις τεχνολογίες υπεράκτιας παραγωγής ενέργειας. Θα διασφαλιστεί επίσης η προστασία του περιβάλλοντος, της βιοποικιλότητας και της αλιείας.
Η Κομισιόν θα παράσχει σαφές και υποστηρικτικό νομικό πλαίσιο σχετικά με την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ θα συμβάλει στην κινητοποίηση όλων των σχετικών κονδυλίων για τη στήριξη της ανάπτυξης του τομέα.
Η στρατηγική υπογραμμίζει την ανάγκη βελτίωσης της κατασκευαστικής ικανότητας και των λιμενικών υποδομών, καθώς και αύξησης του εργατικού δυναμικού που διαθέτει τις κατάλληλες δεξιότητες για τη διατήρηση υψηλότερων ρυθμών εγκατάστασης. Η Επιτροπή σχεδιάζει να δημιουργήσει ειδική πλατφόρμα για τις υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στο πλαίσιο του Βιομηχανικού Φόρουμ Καθαρής Ενέργειας, η οποία θα φέρει σε επαφή όλους τους συντελεστές και θα αφορά την ανάπτυξη της αλυσίδας εφοδιασμού.
Η στρατηγική για τις υπεράκτιες ΑΠΕ θέτει τους πλέον φιλόδοξους στόχους για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών (τόσο σταθερά εδραζόμενων όσο και πλωτών), τομέας στον οποίο η εμπορική δραστηριότητα βρίσκεται σε προηγμένο στάδιο. Στους τομείς αυτούς η Ευρώπη έχει ήδη αποκτήσει αδιαμφισβήτητη τεχνολογική, επιστημονική και βιομηχανική εμπειρία, ενώ υπάρχει ήδη ισχυρή ικανότητα σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού, από την κατασκευή έως την εγκατάσταση.
Η στρατηγική υπογραμμίζει τις ευκαιρίες για όλες τις θαλάσσιες λεκάνες της Ε.Ε., τη Βόρεια Θάλασσα, τη Βαλτική Θάλασσα, τον Εύξεινο Πόντο, τη Μεσόγειο και τον Ατλαντικό.
Έντονο ενδιαφέρον για τον αέρα του Αιγαίου
Υπενθυμίζεται ότι ισχυρό ενδιαφέρον καταγράφεται από διεθνείς κολοσσούς για τον τομέα των Θαλάσσιων Αιολικών Πάρκων (ΘΑΠ) το τελευταίο διάστημα στο φόντο και των ευρωπαϊκών εξελίξεων. Μάλιστα η θαλάσσια αιολική ενέργεια αναμένεται να είναι η σημαντικότερη πηγή παραγωγής του ηλεκτρισμού που θα καταναλώνει η Ευρώπη περί το 2040. Βέβαια στην Ελλάδα το θέμα της ανάπτυξης των ΘΑΠ, που ουσιαστικά είναι η βασική, προσώρας, υπεράκτια δομή ενέργειας (η ενέργεια από τα κύματα είναι σε ερευνητικό πεδίο ακόμη), είναι σε πολύ αρχικό στάδιο. Γεωπολιτικές ισορροπίες, αλλά και αδειοδοτικό πλαίσιο αποτελούν τα βασικά σημεία πάνω στα οποία πρέπει να γίνει δουλειά, καθώς τα πλέον εκμεταλλεύσιμα αιολικά πεδία είναι στο Αν. Αιγαίο.
Ωστόσο, με αναφορά στα 6 ναυτικά μίλια ως ζώνη πιθανής εγκατάστασης, αλλά και με προβολή στο μέλλον τα τελευταία έτη έχουν επιδείξει ενδιαφέρον για την ανάπτυξη εμπορικών εφαρμογών στην Ελλάδα, σύμφωνα με πληροφορίες, αρκετές μεγάλες διεθνείς εταιρείες, μεταξύ των οποίων η Equinor (πρώην Statoil, η εταιρεία πετρελαίων της Νορβηγίας), η Principle Power (εταιρεία στην οποία μετέχουν οι EDP πορτογαλικών και κινεζικών συμφερόντων, η Repsol Ισπανίας κ.λπ.), η Copenhagen Offshore Partners COP Δανίας, η Iberdrola Ισπανίας, η Innogy (διεθνής εταιρεία ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου - εμπορία, δίκτυα και σταθμοί ΑΠΕ).
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτη Παπασταματίου, σήμερα στην Ελλάδα η ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων είναι ουσιαστικά παγωμένη, παρά το πλούσιο αιολικό δυναμικό των θαλασσών μας. Μάλιστα, από το 2012 δεν γίνεται συζήτηση για αδειοδοτήσεις. Βέβαια, όπως τονίζει ο κ. Παπασταματίου, αν τώρα ξεκινήσει μια διαδικασία για το νομικό πλαίσιο, σε 6-7 χρόνια, οπότε και το κόστος ανάπτυξης ΘΑΠ θα έχει γίνει ανταγωνιστικό, θα μπορεί η χώρα να μπει στον διεθνή χάρτη.