και λειτουργεί αποτρεπτικά για οιονδήποτε πολίτη ή τοπική κοινότητα να να προχωρήσει στην ίδρυση ενεργειακών κοινοτήτων από το 2022, έτος από το οποίο ξεκινά να ισχύει η νέα ρύθμιση.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, μιλώντας στο energia. gr για το θέμα, ο Δημήτρης Τσέκερης, υπεύθυνος ενεργειακής πολιτικής της WWF Ελλάς, «θέλουμε να επαναφέρουμε τις διαδικασίες στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα και να έχει νόημα η ύπαρξη των ενεργειακών κοινοτήτων, με την εμπλοκή και συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών και θεωρούμε ότι με το υπάρχον καθεστώς αυτό δεν διασφαλίζεται.»
WWF και Greenpeace είχαν καταθέσει πρόταση για το ζήτημα της τροπολογίας, στο πλαίσιο του χωροταξικού νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, αναφορικά με το κομμάτι της αναλογικής συμμετοχής προτεραιοτήτων και εξαιρέσεων στους διαγωνισμούς για τις ενεργειακές κοινότητες. Ο λόγος είναι ότι εκτιμούν πως το νέο καθεστώς που θα ισχύσει από το 2022, δεν λαμβάνει υπόψη τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των ενεργειακών κοινοτήτων, με το κοινωνικό τους πρόσημο και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν όπως αποτυπώνεται στις ευρωπαϊκές οδηγίες και περιγράφεται στην έκθεση των τεσσάρων οργανώσεων με τίτλο: «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ», που αποσκοπεί στην καταγραφή των προβλημάτων, την ανάλυση του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου και την κατάθεση προτάσεων για την άρση των εμποδίων και την προώθηση της ανάπτυξης των Ενεργειακών Κοινοτήτων στην Ελλάδα (έκθεση)
«Εκτιμούμε ότι για να μπορέσουν να προχωρήσουν οι ενεργειακές κοινότητες, θα πρέπει το ΥΠΕΝ να επανεξετάσει το κομμάτι των τελευταίων ρυθμίσεων που αφορούν σε αυτές, επειδή στην αντίθετη περίπτωση δεν θα υπάρχει κανένα κίνητρο για συμμετοχή των πολιτών και των τοπικών κοινωνιών στη διαδικασία της Ενεργειακής Μετάβασης», υπογράμμισε ο κ. Τσέκερης.
Για τον ίδιο αλλά και ευρύτερα το περιβαλλοντικό κίνημα, η συγκεκριμένη ρύθμιση αποσκοπούσε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο που παρατηρήθηκε στην αγορά ενέργειας την τελευταία διετία, όταν υπήρξαν πρωτοβουλίες για δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων, όχι από γνήσιες πρωτοβουλίες πολιτών και τοπικών κοινωνιών, αλλά από «ιδιοτελή ιδιωτικά συμφέροντα». «Για εμάς, πρέπει να προστατευτούν οι ενεργειακές κοινότητες και όχι να μπουν στο ίδιο νομικό σακί με πρωτοβουλίες ξένες προς τη φιλοσοφία της ύπαρξης και λειτουργίας τους, έτσι ώστε να μπορούν να εμπλακούν και να συμμετέχουν οι πολίτες και οι τοπικές κοινωνίες και με συγκεκριμένα κίνητρα», τόνισε και κατέληξε, λέγοντας πως πρέπει, για τις εξαιρέσεις από τους διαγωνισμούς, να εφαρμοστεί μια κλιμακωτή λογική.
Μιλώντας στο energia.gr για το ίδιο θέμα, ο Τάκης Γρηγορίου υπεύθυνος για θέματα ενέργειας, του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace, ανέφερε πως από το 2022 δεν θα έχει κανένα νόημα να δημιουργηθούν ενεργειακές κοινότητες, αφού δεν πρόκειται να αποκτήσουν κανένα έργο ΑΠΕ. Ξεκαθάρισε όμως πως η ρύθμιση θα επηρεάσει τις ενεργειακές κοινότητες που πρόκειται να ιδρυθούν από το επόμενο έτος και όχι τις υφιστάμενες.
Σε ερώτηση του portal για το εάν υπάρχουν ανάλογα παραδείγματα στο εξωτερικό, ο κ. Γρηγορίου είπε πως υπάρχει εμπειρία, κυρίως από τις αγορές της Γαλλίας και της Γερμανίας όπου συνέβη αυτό που θα γίνει και στην Ελλάδα του χρόνου, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν ενεργειακές κοινότητες! Και αυτό, εξήγησε, συνέβη επειδή ακριβώς υποχρέωσαν τις ενεργειακές κοινότητες να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς μαζί με ιδιώτες επενδυτές…
«Έχουμε δηλαδή, δύο αποτυχημένα παραδείγματα», είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Γρηγορίου συνέχισε, λέγοντας πως πρέπει να καθίσταται σαφής η ιδιαιτερότητα των ενεργειακών κοινοτήτων, ήτοι, το κοινωνικό τους όφελος, ώστε κάθε εθνικό Υπουργείο να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για να παίζεται το παιχνίδι επί ίσοις όροις «και όχι να ρίχνουν τους πολίτες και τις τοπικές κοινωνίες στην αρένα μαζί με τους ιδιώτες επενδυτές που και τεχνογνωσία και κεφάλαια και τους μηχανισμούς διαθέτουν για να υπερισχύουν στους διαγωνισμούς, καταθέτοντας μειοδοτικές προσφορές πολύ καλύτερα από έναν απλό πολίτη ή κοινότητα»…
«Είναι σαφές πως πρόκειται για μια απόφαση που ευνοεί τους ιδιώτες επενδυτές και αυτό το γνώριζε καλά το Υπουργείο», πρόσθεσε.
Διευκρίνησε όμως, πως η ρύθμιση αφορά σε ενεργειακές κοινότητες με ανάπτυξη έργων ΑΠΕ που έχουν σκοπό την πώληση ενέργειας και όχι τις ενεργειακές κοινότητες με συμψηφισμό. Επομένως, συνέχισε, οι ενεργειακές κοινότητες που αποσκοπούν απλώς σε συμψηφισμό δεν επηρεάζονται από το επόμενο έτος, όμως αντιμετωπίζουν ένα άλλο πρόβλημα: ότι σε αυτή την περίπτωση μια μικρή ενεργειακή κοινότητα, υποχρεώνεσαι από το νόμο να ανοίξει αστικό συνεταιρισμό ενεργειακής κοινότητας που είναι ένα «βαρύ» σχήμα, με πολλά έξοδα και γραφειοκρατία –εφορία, ενοίκια, λογιστές – που πρέπει να δηλωθεί στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο και να πληρώνει ετήσια συνδρομή σε αυτό.
«Με 10-15 μέλη, πχ μια πολυκατοικία, δεν βγαίνουν τα νούμερα, αφού κάθε νοικοκυριό θα έχει πενιχρό ετήσιο όφελος και από αυτό θα πρέπει να πληρώσει όλες τις παραπάνω υποχρεώσεις. Για να έχει νόημα χρειάζεται να δημιουργήσεις μια κοινότητα με 100 -200 άτομα. Εμείς προτείνουμε λοιπόν να προωθηθούν «ελαφρά» σχήματα για τέτοιες κοινότητες, επειδή έτσι δεν θα θεωρείσαι επιτηδευματίας και δεν θα χρειάζεται να εμπλακείς με τον κυκεώνα της γραφειοκρατίας», είπε χαρακτηριστικά.
Σημειώνουμε πως στη σχετική πρόταση που συμπεριλαμβάνεται στην έκθεση, οι τέσσερις οργανώσεις ζητούν το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου και λειτουργικού αποκλειστικού μοντέλου συλλογικής αυτοπαραγωγής και εικονικού συμψηφισμού, κατάλληλου για μικρά σχήματα, τα μέλη του οποίου δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και απαλλάσσονται από την υποχρέωση έναρξης εργασιών στην εφορία, όπως συμβαίνει σήμερα με τους απλούς αυτοπαραγωγούς ή παλαιότερα με το πρόγραμμα Φωτοβολταϊκά στις Στέγες. Η εισαγωγή του νέου μοντέλου να συνοδεύεται από ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό πλάνο και να προβλέπει κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, καθώς και υποστηρικτικές δομές και δράσεις.