Φέτος συμπληρώνονται 2.516 χρόνια από τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη που ψήφισαν οι Αθηναίοι, παρά τις αντιδράσεις των ολιγαρχικών, αλλά την τελευταία τριακονταετία όλο για μεταρρυθμίσεις ακούμε, αλλά πραγματικές μεταρρυθμίσεις δεν έγιναν και δεν γίνονται.
Το 508 π.Χ., λοιπόν, οι Αθηναίοι ψήφισαν τις πολιτειακές, κοινωνικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη, οι οποίες είχαν στόχο τον περιορισμό της κατάχρησης εξουσίας και, φυσικά, της διαφθοράς, με τη σημαντική συρρίκνωση της θητείας του «αρχηγού» του κράτους, καθώς και την κοινωνική και διοικητική αναδιοργάνωση των Αθηνών. Επίσης, τα τελευταία 100 περίπου χρόνια διάφοροι διεθνείς οργανισμοί επιμόνως πρότειναν στις εκάστοτε κυβερνήσεις, και συνεχίζουν να προτείνουν, την προώθηση στη χώρα μας πραγματικών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς, αλλά, πάλι, όλο για μεταρρυθμίσεις ακούμε και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις δεν βλέπουμε.
Την τελευταία, λοιπόν, τριακονταετία αυτό που έγινε ήταν μόνο η εξαγγελία και η προώθηση μερικών «μεταρρυθμίσεων» που διέλυσαν τον τόπο, καθώς και οι περιβόητοι «κοινωνικοί διάλογοι» για την προετοιμασία μεταρρυθμίσεων που είτε διέλυσαν την κοινωνική συνοχή είτε έκαναν να χάσουν την πραγματική σημασία τους λέξεις όπως «διάλογος» και «κοινωνική συναίνεση».
Πράγματι, τα τελευταία τριάντα χρόνια έγιναν πολλές «μεταρρυθμίσεις» σε πολλούς τομείς. Έγιναν πολλές «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις» που οδήγησαν στην άλωση της παιδείας, έγιναν «μεταρρυθμίσεις» στη Δημόσια Διοίκηση, που οδήγησαν στη διάλυσή της, έγιναν «μεταρρυθμίσεις» στη διοικητική οργάνωση της χώρας μας (βλέπε «Καποδίστριας»), που οδήγησαν στην ερήμωση και εγκατάλειψη της υπαίθρου, έγιναν «μεταρρυθμίσεις» στη φορολογία, που οδήγησαν στην καταθλιπτική επιβάρυνση των φορολογουμένων και την αύξηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας, έγιναν «μεταρρυθμίσεις» στην αγορά εργασίας, που οδήγησαν στην υψηλότερη ανεργία και εισφοροδιαφυγή, έγιναν «μεταρρυθμίσεις» στο σύστημα προσλήψεων στον δημόσιο τομέα, που οδήγησαν κυρίως στην ομηρία δεκάδων χιλιάδων συμβασιούχων, έγιναν «μεταρρυθμίσεις» στο κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, που, με εξαίρεση εκείνη του 1992 και την ατυχήσασα του κ. Γιαννίτση το 2001, απλώς μετέθεταν το πρόβλημα στις επόμενες κυβερνήσεις για… φιλολογική κυρίως συζήτηση! Έγιναν, επίσης, «μεταρρυθμίσεις» και στην επιχειρηματική οργάνωση του κράτους, με ιδιωτικοποιήσεις και αποκρατικοποιήσεις (που είναι κι αυτές στην πραγματικότητα διαρθρωτικές τομές), που οδήγησαν, παρά τα τεράστια έσοδα που εξασφαλίστηκαν, στην αύξηση, αντί στη μείωση, του δημόσιου χρέους ή τη βελτίωση των δημόσιων υποδομών ή τη συρρίκνωση του ποσοστού της φτώχειας. Ψηφίστηκαν, ακόμη, νόμοι για τη «λειτουργική αναδιοργάνωση» των δημόσιων επιχειρήσεων, οργανισμών και φορέων, που οδήγησαν στη μεγαλύτερη σπατάλη! Έγιναν πολλές τέτοιες «μεταρρυθμίσεις». Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Δεν έχει μείνει πια σχεδόν τίποτε όρθιο στη χώρα μας, είτε αυτό αφορά θεσμούς είτε μηχανισμούς και συστήματα εξυπηρέτησης των πολιτών και ανακούφισης από τα πιεστικά προβλήματα καθημερινότητας.
Σε καμιά όμως περίπτωση δεν έγιναν ουσιαστικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Και υπενθυμίζουμε:
• Δεν έγιναν πραγματικές ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στο Ασφαλιστικό, που θα εξασφάλιζαν ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα για τα 50 κρίσιμα, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, χρόνια και θα ανακούφιζαν τους φορολογουμένους από δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις που συνεπάγεται η ιλιγγιώδης αύξηση των δαπανών των ασφαλιστικών ταμείων.
• Δεν έγιναν πραγματικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, το οποίο απειλεί το έθνος με εξαφάνιση. Ένα εφιαλτικό σενάριο προειδοποιεί ότι σε πενήντα χρόνια δεν θα υπάρχουν Έλληνες στη χώρα μας!
• Δεν έγιναν πραγματικές μεταρρυθμίσεις στον πολιτικό, διοικητικό και κυβερνητικό τομέα. Χρειάζονται, για παράδειγμα, 300 βουλευτές; Χρειάζονται, για παράδειγμα, 45 υπουργοί και υφυπουργοί; Χρειάζεται, για παράδειγμα, αυτή η πληθώρα γενικών γραμματέων (βλέπε υπόθεση Ζαχόπουλου) στα υπουργεία; Χρειάζονται οι γενικοί γραμματείς περιφερειών (περιφερειάρχες) και οι αντίστοιχες περιφέρειες; Αντίθετα, αυτά ή αυτοί που χρειάζονταν ή που χρειάζονται… καταργήθηκαν ή μελετάται η κατάργησή τους, όπως δήμοι και κοινότητες με ικανοποιητικούς πληθυσμούς ακόμη (σημαντικοί θεσμοί και συνδετικοί κρίκοι επιβίωσης της υπαίθρου και των κατοίκων τους) και νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις. Η κατάργηση τέτοιων δήμων και κοινοτήτων, που προηγήθηκε, και η μελετώμενη κατάργηση νομαρχιών και άλλων δήμων καταδεικνύει ότι παραδεχόμαστε πια ότι η ελληνική περιφέρεια ερημώνει, ενώ θα έπρεπε να γινόταν το αντίθετο.
• Δεν έγιναν πραγματικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα αντιμετώπισης των προβλημάτων καθημερινότητας των πολιτών. Χάος και πλημμύρες με τις βροχές και τα χιόνια. Κεντρικοί δρόμοι ή μοναδικές οδικές αρτηρίες στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις, προ πολλών ετών, έχουν μεταβληθεί περισσότερο σε πάρκινγκ αυτοκινήτων, αντί να είναι οδοί διέλευσης αυτοκινήτων! Στους ίδιους δρόμους σταθμευμένα αυτοκίνητα φορτώνουν ή ξεφορτώνουν εμπορεύματα, εμποδίζοντας σημαντικά τη διέλευση όχι μόνο ΙΧ αυτοκινήτων, αλλά και των δημόσιων μέσων μεταφοράς (τρόλεϊ, αστικά λεωφορεία κ.λπ.). Συναλλαγές με το Δημόσιο που χρειάζονται αμέτρητες υπογραφές και σφραγίδες, ενώ θα αρκούσε μόνο μια υπεύθυνη δήλωση.
Φρονούμε ότι δεν χρειάζεται η απαρίθμηση άλλων πραγματικών μεταρρυθμίσεων που δεν έγιναν ή που δεν πρόκειται να γίνουν. Μπορούμε να πούμε μάλιστα ότι οι «μικρές» μεταρρυθμίσεις και παρεμβάσεις είναι, σε πολλές περιπτώσεις, πιο χρήσιμες. Και το κυριότερο, δεν έχουν κανένα σχεδόν οικονομικό κόστος. Έχουν, βέβαια, πολιτικό ή κομματικό κόστος. Ε, αυτό είναι, λοιπόν, που κάνει και δεν προωθείται τίποτε σχεδόν. Και υποφέρουμε όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας…