«Ο Ελληνισμός, που είναι παρών στην Ανατολική Μεσόγειο με δύο ανεξάρτητα κράτη, την Ελλάδα και την Κύπρο, διαθέτει μια ιδιαίτερα σημαντική θέση και προστιθέμενη γεωστρατηγική αξία. Είναι πολύτιμη για όλους εκείνους τους «παίκτες» στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Γαλλίας, που βλέπουν με μεγάλη επιφύλαξη την επίμονη τουρκική πολιτική προβολής ισχύος στην ευρύτερη περιοχή μας.
Η Ελλάδα λοιπόν έχει κάθε συμφέρον να αναπτύξει, όπως ήδη κάνει, μια στιβαρή πολιτική τριών κύκλων. Τον κύκλο της ανάσχεσης, τον κύκλο του διαλόγου και τον κύκλο της συνεργασίας. Οι κύκλοι αυτοί δεν είναι ασύνδετοι, ούτε εφαπτόμενοι ώστε ο ένας να ακολουθεί χρονικά τον άλλον. Είναι επικαλυπτόμενοι. Άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο ανάλογα με τη συμπεριφορά της Τουρκίας και τις ευρύτερες εξελίξεις στην περιοχή», επεσήμανε στην τοποθέτηση του ο Γιώργος Κουμουτσάκος.
Ο Παναγιώτης Τσάκωνας σημείωσε ότι «Η Ευρωπαϊκή Ένωση βιώνει εδώ και καιρό μια σοβαρή "κρίση νομιμοποίησης" ενώ δεν έχει καταλήξει στο "τι σχέση θέλει να έχει με την Τουρκία". Η ελληνική στρατηγική εξισορρόπησης της Τουρκίας μπορεί να ενισχυθεί εάν η Ελλάδα συνδιαμορφώσει το περιεχόμενο των ευρωτουρκικών σχέσεων σε δύο ζητήματα: την επικαιροποίηση της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας (που επιθυμεί διακαώς η Τουρκία) και τη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος (που επιθυμεί διακαώς η ΕΕ, ειδικότερα η Γερμανία). Μέσω της ενεργητικής συμμετοχής της στη διαμόρφωση του περιεχομένου μιας νέας συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας η Ελλάδα μπορεί να θέσει μια σειρά από όρους και προϋποθέσεις επιτυγχάνοντας έτσι ένα --αν και περιορισμένης εμβέλειας-- "νέο Ελσίνκι".
«Η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί σήμερα παράδειγμα των ευρύτερων δυναμικών της περιφερειοποίησης του διεθνούς συστήματος, καθώς ορισμένα κράτη γίνονται πιο ισχυρά ή ανακαλύπτουν μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών εφόσον δεν ελέγχονται ασφυκτικά από μια μεγάλη δύναμη», συμπλήρωσε ο Ζήνωνας Τζιάρρας. Και συνέχισε: «Οι εξελίξεις μας καλούν να επανεξετάσουμε ως χώρο την Ανατολική Μεσόγειο ειδικότερα ως μια δυνητικά διακριτή γεωπολιτική (υπο)περιφέρεια, συνεκτιμώντας παράλληλα την αναδιάταξη της επιρροής των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή αλλά και τις συνέπειες που επιφέρει στις περιφερειακές σχέσεις. Σε αυτή τη διαδικασία, ο ρόλος της Τουρκίας, ως μιας αναθεωρητικής δύναμής οι κινήσεις της οποίας παράγουν αποτελέσματα και αντιδράσεις, παραμένει κομβικός. Ταυτόχρονα, η ύπαρξη του Κυπριακού λόγω της τουρκικής κατοχής και η απουσία μιας συνεκτικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση ή την επίλυσή του δυσχεραίνει τόσο την εξωτερική πολιτική της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και τη διεύρυνση των περιφερειακών σχέσεων. Οι τριμερείς συνεργασίες που ορθώς σχηματίστηκαν, παρά τις δύσκολες συνθήκες, στο πλαίσιου του περιφερειακού κενού ισχύος, των ευκαιριών που δημιούργησε η τουρκική εξωτερική πολιτική και της ανακάλυψης υδρογονανθράκων, διατηρούν ακόμα σημαντικές αδυναμίες. Αδυναμίες που προς το παρόν καθιστούν τον ρόλο τους ως εξισορροπητές της τουρκικής ισχύος αφενός και το δέλεαρ της συνεργασίας προς την Άγκυρα αφετέρου αναποτελεσματικά. Υπάρχει λοιπόν η ανάγκη επαναξιολόγησης και βελτίωσης πρώτα των εξωτερικών πολιτικών Ελλάδας και Κύπρου και, κατ' επέκταση, των τριμερών σχημάτων συνεργασίας, προκειμένου να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα σε σχέση με τους ορισμένους στόχους ή με στόχους που πρέπει να οριστούν».
Τη συζήτηση συντόνισε ο Δρ. Χαράλαμπος Τσαρδανίδης, Διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.
Μπορείτε να παρακαλουθήσετε τη συζήτηση στο κανάλι του ΙΔΟΣ στο YouTube https://youtu.be/m0BNda7bO04