Από το 1900 στο… 2008

Το 1990 – όπως προκύπτει από τις γραφές, το πλήθος των βιβλίων και των αναφορών συγγραφέων, διανοητών και περιηγητών της εποχής – ο κόσμος ζούσε τη χαρά της πρώτης παγκοσμιοποίησης.
Του Αντώνη Καρακούση - ΤΟ ΒΗΜΑ
Τετ, 23 Ιανουαρίου 2008 - 04:37

Το 1990 – όπως προκύπτει από τις γραφές, το πλήθος των βιβλίων και των αναφορών συγγραφέων, διανοητών και περιηγητών της εποχής – ο κόσμος ζούσε τη χαρά της πρώτης παγκοσμιοποίησης.

Η κίνηση εμπορευμάτων και κεφαλαίων ήταν ελεύθερη, των προσώπων επίσης, ο τηλέγραφος καθιστούσε την επικοινωνία ευχερή, ο ατμός άλλαζε την ταχύτητα και την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών, οι επιστήμες και τα γράμματα ανθούσαν, οι τεχνολογικές επινοήσεις ήταν καίριες και ικανές να αλλάξουν τη ζωή των ανθρώπων, ο κόσμος ταξίδευε, η καλή ζωή αποτυπώθηκε στους πίνακες των μεγάλων ζωγράφων της μπελ επόκ, όλα έδειχναν πως ο κόσμος είχε πάρει τον δρόμο της προόδου, της διαρκούς ανάπτυξης και της μόνιμης ευημερίας.

Τίποτε τότε δεν έμοιαζε ικανό να εκτροχιάσει το τρένο από τις ράγες του.

Ο τότε αστικός πληθυσμός, οι διανοητές, οι εκφραστές της κυρίαρχης πολιτικής τάξης, οι τραπεζίτες, οι χρηματιστές και οι μεγαλέμποροι αγνοούσαν τα σημάδια της εποχής, δεν αναγνώριζαν τις εμφανείς ανισότητες, δεν έδιδαν σημασία στις εθνικές διεκδικήσεις, ούτε αξιολογούσαν τις εκδοχές φυλετικού μίσους που αναπτύσσονταν στην Ευρώπη, στην Ασία και αλλού.

Οι πιο εκπαιδευμένοι κάτοικοι των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων, δεν μπορούσαν να φανταστούν τη ζωή τους να αλλάζει παρά μόνο προς το καλύτερο. Ακόμη και στην Αθήνα η τότε κυρίαρχη πολιτική τάξη, αναξιόπιστη και φλύαρη όσο ποτέ, δεν είχε μάτια να δει πως ερχόταν το τέλος της. Λίγα χρόνια μετά δεν υπήρχε τίποτε να θυμίζει την παλαιά πολιτική τάξη στην Ελλάδα και λίγο αργότερα η πρώτη εκείνη παγκοσμιοποίηση είχε τελευτήσει τον βίο της πνιγμένη στο αίμα. Ουδείς ισχυρίζεται ότι υπάρχουν ευθείες αναλογίες. Όμως πολλά ταιριάζουν. Η δεύτερη παγκοσμιοποίηση μετρά ήδη μια εικοσαετία και τα σημάδια κόπωσης είναι πολλά.

 Η πιστωτική κρίση ξεκίνησε ως ένα μικρό επεισόδιο μη αποπληρωμής στεγαστικών δανείων από φτωχά νοικοκυριά στην Αμερική και έφθασε να παρασέρνει σε δίνη κρίσης τις ισχυρότερες τράπεζες του κόσμου και όλα τα χρηματιστήρια εξαιτίας των κυμάτων της ύφεσης που εμφανίζονται στον ορίζοντα.

Οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ παντού στον κόσμο μοιάζουν εγκλωβισμένες σε δόγματα εξαντλημένα και σε μοντέλα ξεπερασμένα που δεν μπορούν πλέον να τροφοδοτήσουν την ανάπτυξη, ούτε να αντιμετωπίσουν τις νέες μεγάλες προκλήσεις της εποχής, όπως αυτή των κλιματικών αλλαγών.


Στη δε Αθήνα τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Η εδώ ελίτ, όπως τα τελευταία γεγονότα δείχνουν, δεν έχει καν γούστο. Νεοπλουτίστικη, άπληστη και άξεστη όπως είναι, ούτε τον βούρκο που κυλιέται δεν αντιλαμβάνεται. Η συνέχεια επί της οθόνης…