από 10.500 αστικά κέντρα παγκοσμίως υιοθέτησαν στόχους περιορισμού των εκπομπών CO2 και περίπου 800 πόλεις δεσμεύτηκαν για μηδενικές εκπομπές το 2020, αριθμός εντυπωσιακά αυξημένος σε σύγκριση με τις 100 πόλεις με ανάλογες δεσμεύσεις το 2019.
Ειδικότερα, η έκθεση για την παγκόσμια κατάσταση των ανανεώσιμων πηγών σε πόλεις 2021, η μοναδική απογραφή των προσπαθειών ενεργειακής μετάβασης πόλεων παγκοσμίως, η οποία θα δημοσιευθεί σήμερα Πέμπτη, δείχνει ότι ο αριθμός των πόλεων που επέβαλαν μερική ή πλήρη απαγόρευση ορυκτών καυσίμων αυξήθηκε κατά πέντε φορές το 2020.
Οι πόλεις πρέπει να επιταχύνουν την ενεργειακή μετάβαση προς τις ΑΠΕ και να ορίσουν ημερομηνίες λήξης για τα ορυκτά καύσιμα σε όλους τους τομείς, υποστηρίζει η REN21. Και κρίσιμος παράγοντας είναι η άμεση αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με πράσινη ενέργεια στους τρεις τομείς που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μερίδιο των παγκόσμιων εκπομπών, δηλαδή στη θέρμανση, την ψύξη και στις μεταφορές.
Ειδικότερα, καταγράφηκαν 66 πόλεις ανά τον κόσμο με προτεινόμενες ή / και εγκεκριμένες απαγορεύσεις της χρήσης ορυκτών καυσίμων για θέρμανση και ψύξη ή / και μεταφορές. Από αυτές τις απαγορεύσεις οι 11 ψηφίστηκαν πριν από το 2019, 37 ψηφίστηκαν το 2019 και 13 ψηφίστηκαν το 2020, ενώ για τις υπόλοιπες δεν υπάρχει ημερομηνία. Συνολικά, έως το 2020, 43 πόλεις είχαν επιβάλλει απαγορεύσεις ορυκτών καυσίμων στη θέρμανση ή / και στις μεταφορές, πέντε φορές περισσότερες από το 2019.
Η έκθεση δείχνει ότι συχνά, η αγορά ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας για τις λειτουργίες της πόλης είναι ένα από τα πρώτα βήματα που κάνουν οι τοπικοί ηγέτες. Πόλεις όπως το Αμβούργο, το Σαν Φρανσίσκο και η Σαγκάη επιβάλλουν αυστηρούς οικοδομικούς κανονισμούς και υποχρεώσεις για χρήση «πράσινης» ενέργειας, αλλά ορίζουν και ημερομηνία λήξης για τη χρήση φυσικού αερίου, πετρελαίου και άνθρακα.
Για δεύτερη χρονιά, η REN21 σφυγμομετρεί τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις παγκοσμίως χρησιμοποιούν τις ΑΠΕ για να καταπολεμήσουν τις επικίνδυνες εκπομπές αερίων που ευθύνονται για την αλλαγή του κλίματος. Άλλωστε το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικά κέντρα, τα οποία αντιπροσωπεύουν τα τρία τέταρτα της παγκόσμιας τελικής κατανάλωσης ενέργειας.
Μακρύς ο δρόμος για τη «θεραπεία» του πλανήτη
Συνολικά, ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι - περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου αστικού πληθυσμού - ζουν σε πόλεις που έχουν υιοθετήσει στόχους ή πολιτικές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, όπως καταδεικνύει η έκθεση οι προσπάθειες απέχουν ακόμη πολύ από τις δράσεις που απαιτούνται για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής εγκαίρως. Η φετινή έκθεση για την παγκόσμια κατάσταση των ανανεώσιμων πηγών πάντως, δείχνει ότι εκτός από τη μείωση των εκπομπών, πολλά άλλα τοπικά οφέλη περιμένουν εκείνους που παίρνουν το ενεργειακό μέλλον στα χέρια τους _ δημιουργία τοπικών θέσεων εργασίας, καλύτερη ποιότητα ζωής, δημόσια υγεία _ όπως συμβαίνει στο Ορλάντο και την περιοχή της Κεντρικής Φλόριντα, σύμφωνα με τον δήμαρχο Μπάντι Ντάιερ.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, όπως αναφέρεται στην έκθεση της REN21, οι αρχές των πόλεων μπορούν ακόμη και να πιέσουν τις εθνικές κυβερνήσεις να είναι πιο φιλόδοξες. Ειδικότερα, οι τοπικές κυβερνήσεις στην Ιαπωνία συνέβαλαν καθοριστικά στην ώθηση της εθνικής κυβέρνησης να δεσμευτεί για ουδετερότητα του άνθρακα και να υιοθετήσει μηδενικούς στόχους. Επίσης, το πλαίσιο της Συμμαχίας Δράσης των τοπικών αρχών της Κορέας για την ουδετερότητα άνθρακα, 226 τοπικές αρχές που είχαν ήδη κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα έως τον Σεπτέμβριο του 2020, πίεσαν την εθνική κυβέρνηση να δεσμευτεί για ουδετερότητα του άνθρακα έως το 2050.
Ωστόσο, αν και η έκθεση περιλαμβάνει πολλές ενθαρρυντικές ιστορίες από διάφορες περιοχές του κόσμου, η πλειονότητα των πόλεων δεν έχει λάβει φιλόδοξη δράση είτε διότι δεν διαθέτει τη δικαιοδοσία, την τεχνογνωσία, ή τους πόρους για να τα καταφέρει.
Πάντως, ακόμα και εκείνοι που φαίνονται έτοιμοι και πρόθυμοι να προχωρήσουν, αντιμετωπίζουν εμπόδια. Στην έκθεση καταγγέλλονται τα ισχυρά συμφέροντα ορυκτών καυσίμων που σταματούν τα σχέδια για την απαλλαγή των πόλεων από τον άνθρακα, όπως στις ΗΠΑ όπου πολιτικοί φορείς πείθονται να καταστήσουν νομικά αδύνατο για τις πόλεις να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η REN21 είναι η μόνη παγκόσμια κοινότητα ΑΠΕ στην οποία συμμετέχουν φορείς της επιστήμης, κυβερνήσεις, ΜΚΟ και βιομηχανία. Για την έκδοση του 2021 έχουν συνεργαστεί περισσότεροι από 330 εμπειρογνώμονες και επικυρώνεται από μια Συμβουλευτική Επιτροπή 20 οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων των πόλεων.