Η επικείμενη μονομερής διακήρυξη ανεξαρτησίας του Κοσσυφοπεδίου είναι ένα περίπλοκο και πολυσύνθετο διεθνές και περιφερειακό πρόβλημα και σε καμιά περίπτωση μια διένεξη Βελιγραδίου - Πρίστινας:
- Αφορά τον ΟΗΕ και τον ρόλο του στη διαχείριση κρίσεων, καθώς οι επερχόμενες εξελίξεις θα γίνουν με παράκαμψη του Διεθνούς Οργανισμού και του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου είναι δεδομένο το βέτο της Μόσχας.
- Αφορά τις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση, την ΗΠΑ και την Ε.Ε., καθώς καταδεικνύει ότι όλες οι μορφές και επίπεδα σύνδεσης της Ρωσίας με το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. -Συμβούλια και Συναντήσεις Κορυφής- στην προκειμένη περίπτωση δεν λειτούργησαν.
- Αφορά την ενότητα και αξιοπιστία της Ε.Ε. στη διεθνή σκηνή και μάλιστα στη διαχείριση μιας κρίσης που εκτυλίσσεται σε ευρωπαϊκό έδαφος, καθώς οι αναγνωρίσεις της μονομερούς ανεξαρτησίας θα γίνουν σε διμερές επίπεδο και σταδιακά, μόνη δυνατή φόρμουλα για να σωθεί ο μικρότερος κοινός παρονομαστής ενιαίας στάσης.
- Αφορά τα υπόλοιπα μειονοτικά μέτωπα στην πρώην Γιουγκοσλαβία και ειδικότερα στη Σερβία, στην πρώην ΕΣΣΔ, αλλά και στη Δυτική Ευρώπη, καθώς δημιουργείται προηγούμενο αναγνώρισης μονομερών ενεργειών.
Τούτων λεχθέντων εξακολουθεί να υπάρχει η σερβική διάσταση του προβλήματος, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον την επόμενη μέρα της οριακής νίκης του Τάντιτς στις προεδρικές εκλογές:
- Η απώλεια του Κοσσυφοπεδίου είναι η τελευταία πράξη του δράματος της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας. Η ευθύνη του Σερβικού Εθνικισμού είναι συντριπτική, γιατί υπονόμευσε την Ομοσπονδία με το όραμα της Μεγάλης Σερβίας και το ανιστόρητο σύνθημα όπου Σέρβος και Σερβία, που νομιμοποίησε στη συνέχεια τα ακραία στοιχεία του Αλβανικού Εθνικισμού. Προηγήθηκε η κατάργηση της αυτονομίας από τον Μιλόσεβιτς το 1989, που έφερε σε αδιέξοδο μετριοπαθείς πολιτικούς, όπως ο Ρουγκόβα, και έφερε στο προσκήνιο τους μετέπειτα ηγέτες του UCK.
- Η διχοτόμηση του Κοσσυφοπεδίου, που ζητά το Βελιγράδι, θα άνοιγε ένα άλλο κουτί της Πανδώρας: Στους Αλβανούς στο Πρέσεβο, στους μουσουλμάνους στο Σαντζάκ και στους Ούγγρους στη Βοϊβοντίνα.
- Με τα σημερινά δεδομένα, η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου είναι μονόδρομος, με μόνη λογική και νόμιμη αξίωση της Σερβίας να είναι να μην γίνει η περιοχή εστία εθνικιστικού αλυτρωτισμού και οργανωμένου εγκλήματος.
Η λογική της εναντίωσης και της απομόνωσης θα είναι ολέθρια για το Βελιγράδι: Θα καθυστερήσει και θα περιπλέξει ακόμη περισσότερο την ήδη προβληματική και χωρίς πραγματική υπόσταση σχέση με την Ε.Ε., θα περιθωριοποιήσει ακόμη περισσότερο τη Σερβία σε σχέση με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, αλλά και με την Κροατία, και αύριο με τις υπόλοιπες χώρες.
Η βελτίωση των σχέσεων με τη Μόσχα μπορεί να είναι προστιθέμενη αξία στην ένταξη στις ευρω-ατλαντικές δομές, σε καμία περίπτωση, όμως, εναλλακτική επιλογή: Το παράδειγμα της Βουλγαρίας, που μετά την ένταξή της στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. συνομολόγησε ενεργειακή συμμαχία με τη Ρωσία, είναι χαρακτηριστικό. Επιπλέον θα ήταν στρατηγική αφέλεια να επενδύσει το Βελιγράδι τις διεθνείς συμμαχίες του στη λογική μιας όξυνσης της σημερινής ψυχροπολεμικής καχυποψίας Ρωσίας - ΗΠΑ, που δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι μη αντιστρέψιμη πορεία προς έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο.
Με άλλα λόγια, η οριακή νίκη του Τάντιτς, ανεξάρτητα από το πρόβλημα του Κοσσυφοπεδίου, θέτει ένα ευρύτερο θέμα την κροτική τοποθέτηση της σερβικής κοινωνίας απέναντι στο πρόσφατο παρελθόν, ανεξάρτητα από τις υπαρκτές ευθύνες του διεθνούς παράγοντα:
- Αν εξακολουθήσει να παραμένει κυρίαρχη η άποψη ότι μια διεθνής συνωμοσία διέλυσε τη Γιουγκοσλαβία και συρρίκνωσε τη Σερβία, τότε θα συντηρούνται αισθήματα ρεβανσισμού ανάλογα με αυτά που γνώρισε η Γερμανία μετά το 1918.
- Αν αντίθετα φωτισθούν οι ευθύνες του Εθνικισμού της Μεγάλης Σερβίας και του ιδιότυπου Μικρομεγαλισμού, που απέδιδε στη χώρα μεγαλύτερη διεθνή σημασία από όση είχε τότε, η χώρα θα μπορέσει να γυρίσει σελίδα.
Σε ένα ειρηνικό και ευρωπαϊκό περιβάλλον στην πρώην Γιουγκοσλαβία, μια Σερβία συμφιλιωμένη με το σήμερα θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο.