Η Προβληματική Επιστροφή του Άνθρακα

Οι κλιματολογικές αλλαγές και ο κίνδυνος για μια παγκόσμια οικολογική και μη αναστρέψιμη καταστροφή έχει επισπεύσει την υιοθέτηση λύσεων για παραγωγή ενέργειας οι οποίες είναι σαφώς πιο «πράσινες» κι είναι λιγότερο επιβλαβείς για το περιβάλλον. Εντούτοις, τα τελευταία πέντε χρόνια, παρά τις δεσμεύσεις που έχει θέσει το πρωτόκολλο του Κιότο, το παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει στραφεί στην πολύ λιγότερο «καθαρή» λύση του άνθρακα ο οποίος φαίνεται ότι χρόνο με τον χρόνο κερδίζει συνεχώς έδαφος στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά.
Του Νίκου Σοφιανού
Τετ, 6 Φεβρουαρίου 2008 - 05:09

Οι κλιματολογικές αλλαγές και ο κίνδυνος για μια παγκόσμια οικολογική και μη αναστρέψιμη καταστροφή έχει επισπεύσει την υιοθέτηση λύσεων για παραγωγή ενέργειας οι οποίες είναι σαφώς πιο «πράσινες» κι είναι λιγότερο επιβλαβείς για το περιβάλλον. Εντούτοις, τα τελευταία πέντε χρόνια, παρά τις δεσμεύσεις που έχει θέσει το πρωτόκολλο του Κιότο, το παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει στραφεί στην πολύ λιγότερο «καθαρή» λύση του άνθρακα ο οποίος φαίνεται ότι χρόνο με τον χρόνο κερδίζει συνεχώς έδαφος στην παγκόσμια ενεργειακή αγορά.

Ο κυριότερος ίσως λόγος της μεταστροφής αυτής είναι η ανακάλυψη νέων καινοτόμων τεχνολογιών οι οποίες κατά κάποιο τρόπο μειώνουν ένα μεγάλο ποσοστό των επιβλαβών ρίπων (CO2) που απελευθερώνονται με την καύση, κάνοντας έτσι τον άνθρακα πιο «καθαρό». Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο άνθρακας είναι ένα υλικό άφθονο τόσο στην Αμερική και στην Ευρώπη όσο και στην Ασία και μάλιστα αρκετά φθηνότερο σε σύγκριση με τα άλλα καύσιμα (μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον) με αποτέλεσμα, να είναι αρκετά δελεαστική η χρήση του ιδίως τώρα που οι τιμές του πετρελαίου έχουν φτάσει στα ύψη.

Ωστόσο, η πρόσφατη υπερχείλιση των ορυχείων άνθρακα στην Αυστραλία λόγω βροχών και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Νότια Αφρική καθώς και οι κλιματολογικές συγκυρίες στην Κίνα, της οποίας το συντριπτικό ποσοστό των ενεργειακών της αναγκών καλύπτεται απ’ την χρήση του άνθρακα, εγείρουν ανησυχίες για το αν η παγκόσμια προσφορά σε κάρβουνο μπορεί να καλύψει επαρκώς τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Σίγουρα το δριμύ ψύχος των τελευταίων ημερών στην Κίνα έχει ανεβάσει την ζήτηση του άνθρακα στο κατακόρυφο συμπαρασύροντας μαζί όπως είναι φυσικό και τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι αναλυτές διαβεβαιώνουν όμως ότι το κρύο στην Κίνα είναι μία απλή παράμετρος στην ολοένα αυξανόμενη άνοδο των τιμών του άνθρακα κι ότι θα πρέπει να περιμένουμε αρκετούς μήνες, μέχρις ότου επέλθει σταθεροποίηση των τιμών και εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης.

Όπως παρατηρεί πρόσφατο δημοσίευμα των FT το Πεκίνο φαίνεται να προσπαθεί να επιβάλει μια εθνική τιμολογιακή πολιτική στον άνθρακα, ώστε ν’ αντιστρέψει τα παζάρια που γίνονται τώρα μεταξύ των παραγωγών άνθρακα και των κρατικών εταιρειών ηλεκτρισμού της Κίνας και να αναχαιτίσει τις πληθωριστικές πιέσεις που δημιουργούνται. To πρόβλημα έχει δημιουργηθεί από την άρνηση των κρατικών εταιρειών να πληρώσουν τους παραγωγούς άνθρακα στις ήδη συμφωνημένες τιμές, με συνέπεια όσο καθυστερούν οι διαπραγματεύσεις, οι τιμές να ανεβαίνουν και τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να υπολειτουργούν, αφού παραμένουν χωρίς επαρκή αποθέματα άνθρακα. Το αποτέλεσμα σε όλα αυτά είναι οι συνεχόμενες διακοπές ρεύματος και το ενδεχόμενο του black-out σε πολλές κινεζικές πόλεις. Η κυβέρνηση της Κίνας προκειμένου να γίνει ο ρυθμιστής σ’ αυτήν τη διαφορά έχει διατάξει τους κινέζους παραγωγούς άνθρακα να σταματήσουν τις διαπραγματεύσεις και να διοχετεύσουν άμεσα στην αγορά τις ζητούμενες ποσότητες.

Το γεγονός πάντως είναι ότι οι προσπάθειες της Κίνας να παρέμβει στην διαμόρφωση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος με σκοπό να ελέγξει των πληθωρισμό ίσως αποβούν τελικά άκαρπες καθώς η τιμή του άνθρακα ο οποίος αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή ηλεκτρισμού στην Κίνα έχει ανέβει παγκοσμίως με ανοδικές μάλιστα τάσεις για το άμεσο μέλλον. Στα διεθνή μάλιστα χρηματιστήρια η τιμή του σχεδόν διπλασιάστηκε σε σχέση με το προηγούμενο έτος φθάνοντας και ξεπερνώντας τα 100 δολάρια τον τόνο. Με βάσει αυτές τις εξελίξεις στην τιμή του άνθρακα και με την διαπίστωση παράλληλα ότι σε περιπτώσεις, όπως αυτή του βαρύ χειμώνα της Κίνας, η προσφορά δε φαίνεται να καλύπτει σε καμία περίπτωση επαρκώς τη διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση, το παγκόσμιο ενδιαφέρον ίσως στρέψει την προσοχή του μακριά από την λύση του άνθρακα προς την σαφώς καθαρότερη προοπτική του φυσικού αερίου ή γιατί όχι, ακόμα και προς την πυρηνική ενέργεια.