Η είδηση προκάλεσε αισθήματα ευφορίας σε ένα ευρύ πλέγμα της αγοράς, από τις ρυθμιστικές αρχές μέχρι τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, ενώ δημιούργησε την ανάγκη αύξησης του ρυθμού διείσδυσης των ΑΠΕ, έτσι ώστε η αιολική και η ηλιακή ενέργεια –κυρίως η δεύτερη - να μπορέσει να κυριαρχήσει παγκοσμίως, πριν ακόμη από το έτος αναφοράς, 2030. Το αφήγημα του φθηνού ηλιακού συλλέκτη είναι τόσο κοινότοπο, ώστε ελάχιστοι είναι εκείνοι που το αμφισβητούν, ιδίως όταν συνοδεύεται από στοιχεία που καταδεικνύουν μείωση της καμπύλης τους κόστους των συλλεκτών. Το συμπέρασμα για τους υποστηρικτές αυτής της άποψης είναι ότι η ενέργεια που παράγεται από τον ήλιο είναι ήδη φθηνότερη από εκείνη που παράγεται από μονάδες φυσικού αερίου.
Με μόνο μία διαφορά: όλα τα παραπάνω δεν έχουν οριζόντια ισχύ. Θα πρέπει, επίσης να τονιστεί πως ενδεχομένως λόγω μιας κάποιας ανεπιτήδευτης άγνοιας, η καμπύλη κόστους για οποιοδήποτε προϊόν, είτε πρόκειται για φωτοβολταϊκό πάνελ, ανεμογεννήτρια, ή βαρέλι αργού πετρελαίου, εξαρτάται από πολλούς άλλους παράγοντες που δεν είναι κατ’΄ανάγκη ευνοϊκοί.
Η ηλιακή τεχνολογία παρά τα γνωστά οφέλη της - φθηνή και σχεδόν συνεχής ενέργεια χωρίς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου – συνοδεύεται και από μειονεκτήματα. Κι ενώ αυτά απασχολούν συνήθως όσους αμφισβητούν την βασική αποστολή της ανανεώσιμης ενέργειας, δεν ελκύουν, συνάμα, την προσοχή των ανθρώπων του ίδιου του κλάδου. Σήμερα, όμως, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ηλιακής ενέργειας, τουτέστιν, η χρήση γης, μοιάζει να προσελκύει ολοένα και περισσότερο την προσοχή ενός μάλλον απρόσμενου αμφισβητία: των περιβαλλοντολόγων!
Τα έργα ηλιακής ενέργειας μεγάλης κλίμακας μπαίνουν στο στόχαστρο των περιβαλλοντικών οργανώσεων όπως αναφέρει η Wall Street Journal, επικαλούμενη το παράδειγμα του αχανούς φωτοβολταϊκού πάρκου «Battle Born Solar Project» στην Πολιτεία της Νεβάδα, συνολικής ισχύος 850 μεγαβάτ, που αναμένεται να καλύψει ολόκληρα 14 τετραγωνικά μίλια, όπερ μεταφράζεται σε 7.000 γήπεδα ποδοσφαίρου και θα κοστίσει 1 δισ. δολάρια! Μια τόσο μεγάλη έκταση αποκλειστικά για παραγωγή ενέργειας με ηλιακούς συλλέκτες που γίνεται αυτόματα άχρηστη για οποιαδήποτε άλλη χρήση…
Το εν λόγω project συγκεντρώνει τα πυρά των κατοίκων των γειτονικών περιοχών οι οποίοι μόνο σκεπτικιστές της ανανεώσιμης ενέργειας δεν μπορούν να θεωρηθούν, σαν κι εκείνους που ερωνεύονται τη χρησιμότητα των ηλιακών πάρκων. Αντιθέτως, πρόκειται γιθα συνειδητοποιημένους, περιβαλλοντικά, πολίτες οι οποίοι τυχαίνει, όμως να ανησυχούν επειδή ένα τότο τεράστιο ηλιακό έργο θα αχρηστέψει τη γη και θα ανατρέψει τις ισορροπίες του οικοσυστήματος της περιοχής.
Στις αρχές του χρόνου, δύο ερευνητές από την Σουηδία και την Αυστραλία αμφισβήτησαν ευθέως την ιδέα ότι η κατασκευή μερικών γιγαντιαίων ηλιακών έργων στην έρημο της Σαχάρας θα μπορούσε να λύσει τα ενεργειακά προβλήματα του κόσμου. Ο Zhengyao Lu από το Πανεπιστήμιο Lund και ο Benjamin Smith από το Πανεπιστήμιο Western Sydney υποστήριξαν πως οι ηλιακές εγκαταστάσεις αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη θερμότητα και ότι όσο μεγαλύτερο είναι το πάρκο τόσο μεγαλύτερο είναι και το πρόβλημα. Οι ηλιακοί συλλέκτες μετατρέπουν το φως σε ηλεκτρικό ρεύμα σε μέσο ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 15- 20%. Το εναπομείναν ποσοστό αποτελεί πρόβλημα, σύμφωνα με τους ίδιους, καθώς η ενέργεια που δεν μπορούν να μετατρέψουν τα ηλιακά πάνελ σε ηλεκτρισμό απελευθερώνεται στο περιβάλλον με τη μορφή θερμότητας και τούτο δεν αφορά μόνο στην περιοχή της Σαχάρας.
Πέραν της περιβαλλοντικής διάστασης, αλλά και λόγω του στοχαστικού χαρακτήρα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που καθιστά αδύνατη ακόμη και τη πλέον βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη για την παραγόμενη ισχύ τους, με αποτέλεσμα να δυσχεραίνεται, λόγω αυτής της αβεβαιότητας, η πρόβλεψη φορτίου ολόκληρου του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, η ηλιακή βιομηχανία αντιμετωπίζει ένα πολύ πιο άμεσο πρόβλημα: την αύξηση του κόστους καθαυτού. Η διαταραχή της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού που προκλήθηκε από την πανδημία, επέφερε αύξηση του κόστους σχεδόν όλων των πρώτων υλών, αντιστρέφοντας τη σταθερή τάση της μείωσής του για τα ηλιακά πάνελ την τελευταία δεκαετία. Εκτός του ότι μια τέτοια εξέλιξη θα έπρεπε να σημαίνει πως τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, ούτε καν οι τιμές των ηλιακών συλλεκτών, αυτό το γεγονός απειλεί να εκτροχιάσει την κυρίαρχη άποψη για την «επανάσταση» της ανανεώσιμης ενέργειας.
Δεν θα υπήρχε χειρότερη συγκυρία για μια τόσο αρνητική εξέλιξη. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ), στον οδικό χάρτη που προτείνει για την εκπλήρωση των στόχων του περίφημου Net Zero, έως το 2050, ανακοίνωσε πως θα απαιτηθεί η προσθήκη 23.000 Twh (τεραβατωρών) από τις συνολικά 71.000 TWh που θα χρειαστεί ο κόσμος έως εκείνο το έτος. Η νορβηγική Rystad Energy προχώρησε ένα βήμα παραπάνω αφού εκτίμησε ότι θα πρέπει να προστεθούν τουλάχιστον 50.000 TWh παγκοσμίως, επικαλούμενη το γεγονός ότι δεν κοστίζει πολύ.
Αυτό δεν φαίνεται πλέον να ισχύει. Πρόσφατη έκθεση που δημοσίευσαν οι Financial Times του Λονδίνου αναφέρει πως οι μετοχές των εταιρειών ηλιακής ενέργειας έχουν χάσει περίπου 18% της αξίας τους από την αρχή του έτους, καθώς οι τιμές του χάλυβα, του πολυπυριτίου και των μεταφορών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Αναλυτές υποστηρίζουν πως αυτές οι υψηλότερες τιμές των πρώτων υλών θα αυξήσουν το κόστος εγκατάστασης νέων έργων ηλιακής ενέργειας μέχρι και 20%. Μάλιστα, η αμερικανική Solar Industries Association προειδοποίησε ότι αυτή θα μπορούσε να είναι μόνο η αρχή πιο δυσάρεστων εξελίξεων στον κλάδο.