Πρόκειται για έργα που αφορούν μεταξύ άλλων οδικές συνδέσεις, λιμάνια, αεροδρόμια, τον σιδηρόδρομο, αναπλάσεις πόλεων κ.λπ. με στόχο την αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια, αλλά και την ενίσχυση των υπόλοιπων κλάδων της οικονομίας, όπως είναι ο τουρισμός ή το διαμετακομιστικό εμπόριο, ώστε να γίνει δυνατόν να αναπτυχθούν περαιτέρω, αλλάζοντας το τοπίο συνολικά για τη χώρα προσελκύοντας πρόσθετες επενδύσεις.
Ο τομέας των Υποδομών και των κατασκευών αποτελεί από τους βασικότερους πυλώνες της οικονομίας, καθώς συνδέεται άμεσα με τους κρίσιμους για την ανάπτυξη τομείς, ενώ τα έργα υποδομής συμβάλλουν θετικά τόσο κατά την περίοδο της εκτέλεσής τους όσο και κατά τη λειτουργία τους.
Ιδιωτικά έργα
Στο «πακέτο» των έργων που αναμένεται να «τρέξουν» το επόμενο διάστημα δεν περιλαμβάνονται μόνον τα δημόσια έργα ή τα έργα παραχώρησης και τα ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) αλλά και σημαντικά ιδιωτικά έργα όπως αυτό του Ελληνικού, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπονται επενδύσεις συνολικού ύψους 2,5 δισ. ευρώ κατά την πρώτη πενταετία. Το μεγαλύτερο τμήμα αφορά έργα υποδομής όπως π.χ. η υπογειοποίηση της Ποσειδώνος, αλλά και πολλά κτηριολογικά, όπως είναι ο πρώτος πύργος (κτήριο έως 200 μέτρα) που θα κατασκευαστεί στο παραλιακό μέτωπο της έκτασης του πρώην αεροδρομίου.
Σημαντικά έργα όπως το Μετρό της Αθήνας και ο Ε65, που πρόσφατα ανατέθηκαν στους αναδόχους τους προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίησή τους, έχουν αλλάξει το κλίμα μεταξύ των στελεχών της κατασκευαστικής αγοράς, όπως φάνηκε και κατά τη διάρκεια του 4ου Συνεδρίου Υποδομών & Μεταφορών την περασμένη εβδομάδα.
Κορυφαία στελέχη - μέτοχοι των κατασκευαστικών ομίλων της χώρας μετέδωσαν συγκρατημένη αισιοδοξία ότι ο κλάδος θα αφήσει πίσω του την αδράνεια, όπως, μεταξύ άλλων, ο Δημήτρης Κούτρας, πρόεδρος της Intrakat, ο οποίος σημείωσε ότι ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει και πάλι «μια μεγάλη πρόκληση, ένα πακέτο έργων 25 - 30 δισ. ευρώ».
Η PwC έχει καταγράψει ότι στην Ελλάδα οι επενδύσεις σε έργα υποδομών έχουν σημαντικό οικονομικό πολλαπλασιαστή της τάξης του 1,8x, ή, διαφορετικά, για κάθε ευρώ που δαπανάται σε υποδομές, το ΑΕΠ αυξάνεται επιπλέον κατά 0,8 ευρώ.
Προσδοκίες
Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την πρόσφατη Έκθεση για τη Νομισματική πολιτική 2020 - 2021 της Τράπεζας της Ελλάδος ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στις κατασκευές αυξήθηκε κατά 93,3% την περίοδο Ιανουαρίου - Μαΐου 2021, αντανακλώντας, όπως αναφέρεται, τις ιδιαίτερα θετικές προσδοκίες για τις επιδόσεις του κλάδου το τρέχον έτος. Η επίπτωση των έργων υποδομής είναι διττή και ξεκινά από την ώρα της εκτέλεσής τους. Για την κατασκευή της Γραμμής 4 του Μετρό, σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς, θα δημιουργηθούν 5.000 - 10.000 θέσεις εργασίας και τα οφέλη δεν σταματούν στην απασχόληση, αλλά διαχέονται στις παράπλευρες δραστηριότητες που εκκινούν δίπλα από κάθε μεγάλο έργο (υλικά, υπηρεσίες για εξυπηρέτηση εργαζομένων κ.λπ.).
Τα οφέλη
Το μεγαλύτερο όφελος προκύπτει όμως από τη λειτουργία των υποδομών και το πώς αυτές επιδρούν στους υπόλοιπους τομείς της οικονομίας.
Σύμφωνα την Έκθεση Πισσαρίδη, οι αυτοκινητόδρομοι που ολοκληρώθηκαν έως το 2017, με μήκος περίπου 1.600 χλμ. συμβάλλουν σε αύξηση του ΑΕΠ κατά τέσσερα δισ. ευρώ τον χρόνο, καθώς και σε αύξηση της αναλογίας εξαγωγών προς ΑΕΠ κατά περίπου μισή ποσοστιαία μονάδα (με τη διευκόλυνση της μεταφοράς εμπορευμάτων προς τους συνοριακούς σταθμούς και τα εξαγωγικά λιμάνια).
Το οικονομικό όφελος είναι μεγάλο, δεδομένου ότι οι αυτοκινητόδρομοι που ολοκληρώθηκαν έως το 2017 είχαν ως κύριο αποτέλεσμα τη βελτίωση των μεταφορών μεταξύ των τριών μεγαλύτερων πόλεων της Ελλάδας, ενώνοντας Πάτρα, Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Οι τρεις αυτές πόλεις συγκεντρώνουν μεγάλο μέρος του ενδοχώριου εμπορίου και παραγωγής. Όπως επισημαίνει η ίδια έκθεση, «η Ελλάδα ευρισκόμενη σε ένα εμπορικό σταυροδρόμι και έχοντας ισχυρή παρουσία στον τομέα της ποντοπόρου ναυτιλίας, έχει τη δυνατότητα να καταστεί σημαντικός διαμετακομιστικός κόμβος στο παγκόσμιο εμπόριο. Η εμπειρία από τη θεαματική αύξηση της κίνησης εμπορευματοκιβωτίων μέσα από τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ) δείχνει τα υψηλά περιθώρια ανάπτυξης που δημιουργούνται στη χώρα μέσα από τη βελτίωση των υποδομών και του υποδείγματος διαχείρισής τους. Σημαντικές προεκτάσεις έχει η ανάπτυξη των υποδομών και για την εξομάλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων εντός της χώρας». Η Έκθεση Πισσαρίδη επισημαίνει ότι γεωγραφική κάλυψη του οδικού δικτύου είναι ικανοποιητική και τα υφιστάμενα σημεία συμφόρησης είναι σχετικά λίγα. Οι κύριες αδυναμίες του συστήματος μεταφορών αφορούν την ανεπαρκή και οικονομικά μη βιώσιμη συντήρηση, την περιορισμένη κάλυψη και λειτουργικότητα του σιδηροδρομικού δικτύου, τις απαρχαιωμένες υποδομές λιμανιών, την ελλιπή συνδεσιμότητα μεταξύ των διαφορετικών μορφών μεταφοράς και την κατακερματισμένη διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας.
Ο σιδηρόδρομος
Στο μέτωπο των σιδηροδρομικών έργων, ο σχεδιασμός που έχει ανακοινωθεί περιλαμβάνει δημοπρατήσεις συνολικού προϋπολογισμού 3,46 δισ. ευρώ, που αφορούν την αναβάθμιση υφιστάμενης Σιδηροδρομικής Γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη - Ορμένιο, τη νέα Σιδηροδρομική Γραμμή Θεσσαλονίκη - Αμφίπολη - Ν. Καρβάλη - Τοξότες, τη σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου Προβλήτα Λιμένα Θεσσαλονίκης και κατασκευή Προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης, την ολοκλήρωση Σιδηροδρομικής Γραμμής Κόρινθος - Πάτρα στο τμήμα Ρίο - Νέος Λιμένας Πατρών, την επέκταση του Προαστιακού Σιδηροδρομικού Δικτύου Αθηνών προς Ραφήνα και σύνδεση με Λιμένα Ραφήνας και την Επέκταση του Προαστιακού Σιδηροδρομικού Δικτύου Αθηνών προς Λαύριο και σύνδεση με το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» (Κορωπί) και Λιμένα Λαυρίου.
Με τα έργα επαρκούς οδικής και σιδηροδρομικής σύνδεσης των λιμανιών επιτυγχάνεται η μείωση του κόστους των εξαγωγών και εισαγωγών και η Ελλάδα αναβαθμίζεται ως διαμετακομιστικός κόμβος.
Στον τουρισμό
Αλλά και ο Τουρισμός, η μεγαλύτερη βιομηχανία της χώρας, «διψά» για έργα υποδομών, όπως κατέδειξε η πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων που περιλαμβάνει προτάσεις για επενδύσεις, για τη βελτίωση σε «παραδοσιακές» δημόσιες υποδομές όπως αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες, οδικό δίκτυο, σύστημα υδροδότησης, αποχέτευσης και διαχείρισης αποβλήτων, δημόσιες συγκοινωνίες κ.λπ.
*(Από τη Ναυτεμπορική)