Ακόμα και στην Ελλάδα, που βραδυπορούσε για δεκαετίες, οι εξελίξεις στον τομέα μπορεί να χαρακτηριστούν καταιγιστικές. Η μία μετά την άλλη, ολόκληρες Περιφέρειες και δεκάδες πόλεων της χώρας συνδέδονται με τα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου.
Καθοριστικός παράγοντας για τη διάδοση της χρήσης του καυσίμου, που αναμένεται να αλλάξει εκ βάθρων τον τρόπο με τον οποίο συνηθίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τα ενεργειακά θέματα στην Ελλάδα είναι ασφαλώς η Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ), της οποίας το νέο πενταετές αναπτυξιακό πρόγραμμα χαρακτηρίστηκε από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ως το μεγαλύτερο σχέδιο επέκτασης διανομής φ. αερίου στην Ευρώπη.
Επιβεβαιώνοντας το χαρακτηρισμό του πρωθυπουργού, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΔΑ, Μάριος Τσάκας προανήγγειλε την επερχόμενη άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Δυτικής Ελλάδας, με την κατασκευή δικτύων που θα εξυπηρετήσουν, εκτός από τους παραδοσιακούς αγωγούς και μέσω δεξαμενών LNG, όχι μόνο τους οικιακούς καταναλωτές, αλλά και τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτές τις περιοχές.
Επιστέγασμα της εντυπωσιακής συμβολής της εταιρείας στα ενεργειακά πράγματα της χώρας αποτέλεσε η εκλογή του Διευθύνοντα Συμβούλου της, Μάριου Τσάκα, ως τακτικό μέλος της GEODE, του μεγαλύτερου Συνδέσμου Εταιρειών Διανομής Φυσικού Αερίου και Ηλεκτρικού Ρεύματος στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια σημαντική τιμητική διάκριση για την ΔΕΔΑ, αλλά και ευρύτερα για τη χώρα, επειδή είναι η πρώτη φορά που Έλληνας εκλέγεται στη ΔΣ του GEODE.
Με αφορμή την τιμτική αυτή διάκριση, το energia.gr προσέγγισε τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΔΑ και του ζήτησε να μας μιλήσει για τα πεπραγμένα και τους στόχους της εταιρείας.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης που μας παρεχώρησε:
Θεωρείτε ότι η εκλογή σας ως τακτικό μέλος του GEODE είναι το επιστέγασμα της πορείας σας ως επικεφαλής της ΔΕΔΑ, ή αισθάνεστε πως είναι μόνο η αρχή; Ποιες προκλήσεις και ευκαιρίες διαβλέπετε ότι θα υπάρξουν στο μέλλον για εσάς προσωπικά και την εταιρεία;
Η ανάληψη θέσεων ευθύνης, γιατί περί αυτού πρόκειται, σε επαγγελματικούς φορείς ευρωπαϊκού επιπέδου, όπως το ΔΣ της GEODE, έρχεται ως αποτέλεσμα των επιτυχημένων πρωτοβουλιών και ενεργειών της ΔΕΔΑ που υλοποιήθηκαν χάρις στην συγκροτημένη και στοχοθετημένη πορεία της.
Η GEODE, της οποίας είμαστε μέλος από το 2020, θεώρησε ότι το πρόγραμμα ανάπτυξης, ο τρόπος λειτουργίας και η επίτευξη των στόχων της ΔΕΔΑ, κατά την περίοδο που βρίσκομαι επικεφαλής της εταιρείας, συνάδει σε μεγάλο βαθμό με τους στόχους και τις επιδιώξεις της.
Ως εκ τούτου, η Γενική Συνέλευση της GEODE έκρινε ότι η συμμετοχή μου στο ΔΣ μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της GEODE και των υπολοίπων 1.200 εταιρειών διαχείρισης ενεργειακών δικτύων που είναι μέλη της.
Είμαστε περήφανοι οι εργαζόμενοι της εταιρείας κι εγώ γι΄ αυτή τη σημαντική διάκριση, καθώς αποτελεί ακόμη ένα βήμα προς την υλοποίηση του στόχου μας που δεν είναι άλλος από την ενεργειακή «θωράκιση» της χώρας με ισχυρές υποδομές διανομής φυσικού αερίου.
Προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε, αντιμετωπίζοντας με την ίδια αποφασιστικότητα και ευθύνη όλες τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που θα συναντήσουμε στην πορεία μετάβασης της χώρας μας σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Αναφέρατε από την Ξάνθη όπου βρεθήκατε πρόσφατα, με αφορμή την έναρξη υλοποίησης του Προγράμματος Ανάπτυξης 2021-2025 της εταιρείας, ότι ετοιμάζετε την έγχυση βιομεθανίου από βιομάζα στα δίκτυα και τη διανομή του ως μείγμα οικολογικού αερίου μαζί με το φυσικό αέριο. Πότε προβλέπετε ότι θα μπορεί να γίνει εμπορική χρήση της μεθόδου και τί κόστος προϋποθέτει;
Το βιομεθάνιο το οποίο παράγεται κυρίως από υπολείμματα του αγροκτηνοτροφικού τομέα, δηλαδή από τη λεγόμενη βιομάζα, ταυτίζεται «καθ’ ολοκληρία» με το ορυκτό φυσικό αέριο και εγχύεται στα δίκτυα διανομής ως έχει, χωρίς την ανάγκη κάποιας μετατροπής των δικτύων ή των συσκευών χρήσης των καταναλωτών.
Αναγκαία προϋπόθεση για την έναρξη της εμπορικής χρήσης αποτελεί η θεσμοθέτηση ενός αποτελεσματικού συστήματος συλλογής των υπολειμμάτων του αγροκτηνοτροφικού τομέα, μαζί με τις απαραίτητες αναθεωρήσεις του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου, προκειμένου να συμπεριληφθεί η διανομή του βιομεθανίου ως καυσίμου αερίου για τις αστικές, επαγγελματικές και βιομηχανικές χρήσεις.
Όμως, ο βασικότερος παράγοντας για την έναρξη της εμπορικής εκμετάλλευσης είναι ο καθορισμός των Εγγυημένων Τιμών (Feed in tariffs), όπως έχει ήδη γίνει με τις άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (φωτοβολταϊκά, αιολικά, βιοαέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας), αφού μόνον τότε θα είναι εφικτή η σύνταξη επιχειρηματικών σχεδίων από τους ενδιαφερόμενους για επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής βιομεθανίου.
Εμείς στη ΔΕΔΑ επεξεργαζόμαστε ήδη σχετικές προτάσεις προς τη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ, τις οποίες προγραμματίζουμε να υποβάλλουμε έως τα τέλη του έτους.
Έχετε πει πρόσφατα πως για να επεκταθούν οι χρηματοδοτήσεις έργων φυσικού αερίου από ευρωπαϊκούς πόρους και μετά το 2023, πρέπει να «πρασινίσουμε τα δίκτυά μας.» Πόσο εφικτός είναι ο στόχος της εταιρείας να περάσει στην επόμενη ημέρα των καθαρών καυσίμων, όπως είναι το υδρογόνο και τί μέσα απαιτούνται για να αναβαθμιστούν τα δίκτυα της ΔΕΔΑ ώστε να μπορούν μελλοντικά να διανέμουν βιομεθάνιο και υδρογόνο;
Θα πρέπει να υπογραμμίσω ότι τα δίκτυα της ΔΕΔΑ κατασκευάζονται με σύγχρονα υλικά και προδιαγραφές και είναι ικανά να διανέμουν «πράσινα» αέρια καύσιμα, δηλαδή βιομεθάνιο και υδρογόνο (αυτό, σε ποσοστό έως 25% του μείγματος με φυσικό αέριο), οποτεδήποτε τα καύσιμα αυτά θα είναι διαθέσιμα για έγχυση στα δίκτυα μας.
Κατά συνέπεια τα δίκτυα της ΔΕΔΑ είναι ήδη «πράσινα». Για τη διανομή μεγαλύτερων ποσοστών υδρογόνου θα απαιτηθούν προσαρμογές (αναβαθμίσεις) των δικτύων και αλλαγή των συσκευών χρήσης των καταναλωτών που είναι συνδεδεμένοι σε αυτά.
Σήμερα η ΔΕΔΑ, βρίσκεται στο στάδιο του προσδιορισμού των αναγκαίων τεχνολογικών παρεμβάσεων και του κόστους αυτών, προκειμένου τα δίκτυά μας να είναι σε θέση να διανέμουν υδρογόνο σε ποσοστά υψηλότερα του 25%.
Σε αυτή την περίπτωση, θεωρούμε αναγκαία την επιδότηση και χρηματοδότηση από ευρωπαϊκούς πόρους του κόστους αναβάθμισης των δικτύων διανομής και κυρίως, του κόστους για τη μετατροπή των συσκευών χρήσης το οποίο θα βαρύνει τους καταναλωτές.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε γιατί έχουν τόση σημασία οι υποδομές διανομής φυσικού αερίου στη διαδικασία Ενεργειακής Μετάβασης της χώρας; Κρίνετε ικανοποιητικούς τους πόρους που έχουν δεσμευτεί για τη χρηματοδότηση της περαιτέρω επέκτασης των δικτύων φυσικού αερίου στη χώρα;
Η ενεργειακή μετάβαση έχει ένα μεγάλο κόστος, το οποίο διαχρονικά θα επωμιστούν οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι πολίτες, προκειμένου οι επόμενες γενεές να ζήσουν σε ένα καθαρότερο περιβάλλον απαλλαγμένο από τους κυριότερους ρυπογόνους παράγοντες.
Αυτό το κόστος μετάβασης μειώνεται σημαντικά αν, αντί να κατασκευαστούν νέες υποδομές διανομής ενέργειας, συνεχίσουν τη λειτουργία τους οι υφιστάμενες υποδομές διανομής και μεταφοράς φυσικού αερίου διανέμοντας τα «πράσινα» αέρια καύσιμα.
Η χώρα μας, διαθέτει δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα τα οποία την φέρνουν σε προνομιακή θέση προκειμένου να αντιμετωπίσει την ενεργειακή μετάβαση με μειωμένο κόστος:
- Τις σύγχρονες υποδομές διανομής φυσικού αερίου που μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους διανέμοντας καθαρά καύσιμα, και
- Το μεγάλο εγχώριο δυναμικό παραγωγής βιομεθανίου και υδρογόνου που μέχρι σήμερα παραμένει ανεκμετάλλευτο.
Με βάση αυτά τα δεδομένα, θεωρώ ότι το υπό αναθεώρηση ΕΣΕΚ, θα πρέπει να περιλάβει μεταξύ των κυριότερων προβλέψεων την εξαντλητική και πλήρη εκμετάλλευση του εγχώριου δυναμικού βιομεθανίου και υδρογόνου, ως βασικών καυσίμων για την από-ανθρακοποίηση του οικιακού και βιομηχανικού τομέα, με ταυτόχρονη συνέχιση και επέκταση των υφισταμένων υποδομών διανομής.
Η πρόβλεψη αυτή, θα πρέπει να συνοδεύεται με τη δέσμευση νέων πόρων για την αναβάθμιση των υφισταμένων υποδομών διανομής (για την περίπτωση διανομής καθαρού υδρογόνου) και για την επέκτασή τους προκειμένου να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν το σύνολο της επικράτειας, συμπεριλαμβανομένων των νησιών.
Κε. Τσάκα, ποιές ήταν οι σκέψεις σας την ημέρα που αναλάβατε το τιμόνι της ΔΕΔΑ και πώς σκέφτεστε για το παρόν και το μέλλον της εταιρείας σήμερα; Ποιές είναι, για σας οι πιο καθοριστικές στιγμές σε αυτή την πορεία και ποιά τα εμπόδια που αντιμετωπίσατε;
Όταν, πριν από περίπου δύο χρόνια, ανέλαβα καθήκοντα Διευθύνοντος Συμβούλου της ΔΕΔΑ, βρέθηκα σε μία νέα, αλλά μικρή και υποστελεχωμένη εταιρεία με ένα πρόγραμμα ανάπτυξης που τελούσε υπό αμφισβήτηση.
Γρήγορα, όμως, διαπίστωσα ότι αν το πρόγραμμα ανάπτυξης έμπαινε σε σωστή τροχιοδρόμηση, θα είχε εξαιρετικά αποτελέσματα και οφέλη για την εταιρεία, την εθνική και τοπική οικονομία και τους Έλληνες πολίτες.
Διαπίστωσα επίσης ότι το ολιγομελές προσωπικό της εταιρίας ήταν ικανότατο και με την αρμόζουσα καθοδήγηση θα μπορούσε να θέσει την εταιρεία σε τροχιά ανάπτυξης.
Έτσι, με πολλή και εντατική εργασία κατορθώσαμε σε σύντομο χρονικό διάστημα να ορθοποδήσουμε την εταιρεία, επιλύοντας το σύνολο των προβλημάτων που μέχρι τότε αντιμετώπιζε και να την καταστήσουμε πρωτοπόρο σε μία σειρά θεμάτων, όπως: διενέργεια διαγωνισμών και εκτέλεση ενεργειακών έργων με τις διατάξεις του νόμου περί δημοσίων έργων, πλήρη ψηφιοποίηση των εσωτερικών και εξωτερικών διαδικασιών, χρήση του υγροποιημένου φυσικού αερίου για την τροφοδοσία αστικών δικτύων, θεσμοθέτηση των καθαρών αερίων καυσίμων κ.ά.
Με βάση αυτά τα επιτεύγματα, κατορθώσαμε να λάβουμε την έγκριση των διαχειριστικών αρχών των περιφερειών Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδας για την εκτέλεση των συγχρηματοδοτούμενων έργων επέκτασης των δικτύων διανομής στις περιοχές τους, τη χρηματοδότηση μέσω του ΠΔΕ του προγράμματος ανάπτυξης δικτύων διανομής στη Δυτική Μακεδονία, ενώ οσονούπω αναμένεται η έγκριση της διαχειριστικής αρχής της Δυτικής Ελλάδος επί του προγράμματος ανάπτυξης δικτύων διανομής στην Περιφέρεια αυτή.
Θεωρώ ότι οι εντάξεις αυτές είναι οι καθοριστικότερες στιγμές της παρουσίας μου στην εταιρεία συμπληρώνοντας ως κορωνίδα, την ομαλή και γρήγορη κατάληξη των διαγωνισμών για την κατασκευή των δικτύων διανομής σε 4 πόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας- Θράκης, στους οποίους μας τίμησαν με τη συμμετοχή τους οι μεγαλύτερες ελληνικές κατασκευαστικές εταιρείες.
Με όλα όσα έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα και συνεχίζοντας να εργαζόμαστε με εντατικούς ρυθμούς, προσβλέπουμε με αισιοδοξία στο μέλλον της εταιρείας και στην εκπλήρωση της αποστολής μας για την έλευση του φυσικού αερίου σε όσο το δυνατόν περισσότερες περιοχές, προς όφελος της κοινωνίας και της χώρας.