(No 273, July 22, 2021), που απεστάλη ηλεκτρονικά στα μέλη του Ινστιτούτου Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης (ΙΕΝΕ) την περασμένη Πέμπτη. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ισοδυναμούν με καθολική απαγόρευση των μηχανών ντήζελ και βενζίνης από το 2035, θέσπιση φόρου στις αερομεταφορές και τις θαλάσσιες μεταφορές, ενώ προβλέπουν και κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών στο πλαίσιο του ETS, το οποίο πρόσφατα επεκτάθηκε και στη ναυτλία. Οι εν λόγω προβλέψεις έχουν προκαλέσει τη σφοδρή αντίδραση της αυτοκινητοβιομηχανίας, των αεροπορικών εταιρειών αλλά και της βαριάς βιομηχανίας, όπως είχε γράψει το energia.gr στις αρχές αυτής της εβδομάδας (βλ. εδώ).
Ειδικότερα, λίγες ώρες μόλις μετά τη δημοσιοποίηση του σχεδίου, στις 14 Ιουλίου, πολλές εταιρείες και εμπορικές ενώσεις κινητοποιήθηκαν για να επηρεάσουν τις κυβερνήσεις των χωρών τους με στόχο την απόρριψή του, γεγονός που σηματοδοτεί την έναρξη μιας σκληρής μάχης για την Κομισιόν, η οποία ξεκινά διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη για την τελική υιοθέτηση των προτάσεών της. Οι ευρωπαϊκές αυτοκινητοβιομηχανίες, μάλιστα, είχαν να αντιμετωπίσουν και τον ακόμη πιο αυστηρό στόχο για μηδενικές εκπομπές από το 2035 για όλα τα νέα οχήματα.
Οι εκπρόσωποι της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ισπανία, της δεύτερης μεγαλύτερης στην ΕΕ μετά την γερμανική, ισχυρίστηκαν ότι ο κλάδος αντιμετωπίζει δυσμενή μεταχείριση, μολονότι άλλες βιομηχανίες προκαλούν πάνω από τα δύο τρίτα των εκπομπών στην Ευρώπη. Μάλιστα, επέστησε την προσοχή προς την ισπανική κυβέρνηση να «αναλογιστεί τη θέση της». Από την πλευρά της, η VDA, το λόμπυ των κατασκευαστών αυτοκινήτων στη Γερμανία, χαρακτήρισε τα προτεινόμενα μέτρα «αντι-καινοτόμα», προσθέτοντας ότι είναι «σχεδόν αδύνατον να τα πραγματοποιήσουν» οι εταιρείες, περιλαμβανομένων και των προμηθευτριών. Ωστόσο, η Volkswagen, η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία στην Ευρώπη, η οποία επενδύσει 35 δις ευρώ σε ηλεκτρικά οχήματα, υποδέχθηκε ευμενώς το πακέτο προτάσεων της Κομισιόν.
Αναφορικά με την αεροπορική βιομηχανία, η Lufthansa συμφώνησε ότι οι φιλόδοξοι στόχοι για την προστασία του κλίματος και η θέσπιση τιμής για τον άνθρακα ήταν «σωστά και απαραίτητα» μέτρα, αλλά είπε ότι θα την καθιστούσαν ειονεκτική έναντι των διεθνών ανταγωνιστών της. Ανέφερε ότι ο συνδυασμός της σταδιακής κατάργησης των πιστώσεων άνθρακα, της υιοθέτησης μιας δεσμευτικής ποσόστωσης για βιώσιμα αεροπορικά καύσιμα και, ιδίως, η θέσπιση φόρου στην κηροζίνη θα κλονίσει τις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες. Ο γερμανικός αερομεταφορέας τόνισε ότι πρέπει να αναπτυχθεί ένας μηχανισμός χρηματοδότησης για να βοηθήσει για την αγορά βιώσιμων καυσίμων, τα οποία ήταν αρκετά φορές πιο δαπανηρά από την κηροζίνη. «Μόνο τότε θα είναι [ο οδικός χάρτης] ανταγωνιστικά ουδέτερος», τόνισε.
Ο επικεφαλής της ΙΑΤΑ, της Διεθνούς Ένωση Αερομεταφορών, ωστόσο, τοποθετήθηκε με πιο έντονο τρόπο. Ο Willie Walsh, πρώην διευθύνων σύμβουλος του ομίλου αεροπορικών εταιρειών IAG, κατηγόρησε τις Βρυξέλλες για μονομερή, «δικό τους στόχο» σχετικά με τα σχέδια φορολόγησης των αεροπορικών καυσίμων με βάση τα ορυκτά καύσιμα. «Το να κάνουμε τα καύσιμα αεριωθούμενων αεροπλάνων πιο ακριβά μέσω της φορολογίας επιτυγχάνει έναν “δικό της στόχο” για την ανταγωνιστικότητα που λίγο συμβάλλει στο να επιταχύνει την είσοδο βιώσιμων καυσίμων στην αγορά», τόνισε. Ο ευρωπαϊκός οργανισμός εμπορίου αεροπορικών μεταφορών, A4E, αποδοκίμασε κι αυτός τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κλίμα, λέγοντας ότι τα μέτρα θα κάνουν τις πτήσεις ακριβότερες για τους επιβάτες.
Επίσης, οι εταιρείες που είναι δύσκολο να απεξαρτηθούν από τον άνθρακα όπως οι παραγωγοί τσιμέντου, χάλυβα, λιπασμάτων και αλουμινίου παραπονέθηκαν για τα σχέδια σταδιακής κατάργησης των πιστώσεων άνθρακα έως το 2036. Αυτοί οι τομείς, μαζί με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αντιπροσωπεύουν το 45% των εκπομπών στο πλαίσιο του EU ETS, και είναι οι πρώτοι που θα συμπεριληφθούν στο νέο καθεστώς που θα επιβάλει φόρους άνθρακα στις εισαγωγές από χώρες που δεν έχουν ισοδύναμη τιμολόγηση άνθρακα. Ο λεγόμενος διασυνοριακός μηχανισμός προσαρμογής άνθρακα έχει στόχο να συμβάλει στην ισορροπία του ανταγωνισμού έναντι των φθηνότερων εισαγωγών, ανέφεραν οι εν λόγω εταιρείες, αλλά εξακολουθεί να παρουσιάζει προβλήματα. Ο Cedric de Meeus, αντιπρόεδρος δημοσίων υποθέσεων της Holcim, μίας από τις μεγαλύτερες τσιμεντοβιομηχανίες στην Ευρώπη, υποστήριξε ότι η σταδιακή κατάργηση των πιστώσεων άνθρακα για τη βιομηχανία έπρεπε να γίνει προσεκτικά: «Δεν θέλετε ένα οικονομικό σοκ που κανένας βιομηχανικός τομέας δεν θα μπορούσε να αντέξει». Ευρωπαίοι παραγωγοί μετάλλων συμμετείχαν επίσης στην έκκληση για μεγαλύτερη προστασία.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Χάλυβα δήλωσε ότι η σταδιακή κατάργηση των δικαιωμάτων εκπομπών άνθρακα θα αυξήσει το κόστος της βιομηχανίας και θα μειώσει τους χρηματοοικονομικούς πόρους που είναι διαθέσιμοι για επενδύσεις σε τεχνολογίες απαλλαγής άνθρακα μεσοπρόθεσμα. Η Tata Steel συμφώνησε ότι το νέο πλαίσιο θα οδηγούσε σε αύξηση του λειτουργικού κόστους. «Ωστόσο, αναγνωρίζουμε επίσης τα μέτρα για τη στήριξη της μετάβασης από τον άνθρακα».
Οι εταιρείες παραγωγής αλουμινίου είχαν ζητήσει την απαλλαγή τους από την πιλοτική φάση του μηχανισμού προσαρμογής άνθρακα, αλλά δεν κατάφεραν να το εξασφαλίσουν. Η Eurometaux, η οποία εκπροσωπεί παραγωγούς μετάλλων στην Ευρώπη, αν και δηλώνει απογοήτευση για το σημείο αυτό, είναι, εντούτοις, «ικανοποιημένη» με τον αποκλεισμό των έμμεσων εκπομπών από το σχέδιο. Οι έμμεσες εκπομπές, που αναφέρονται ως «πεδίο εφαρμογής 2», είναι εκείνες που σχετίζονται με τις ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που αγοράζεται. Το αλουμίνιο είναι ένα από τα πιο υψηλής έντασης ενέργειας υλικά για παραγωγή.
Τέλος, η συμπερίληψη της ναυτιλιακής βιομηχανίας στα σχέδια της ΕΕ προκάλεσε σημαντική απογοήτευση στον κλάδο, με την επέκταση του συστήματος εμπορίας άνθρακα σε όλα τα ενδοκοινοτικά ταξίδια και το 50% όλων των ταξιδιών προς ή από χώρες εκτός της Ένωσης. Ο Guy Platten, γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου, χαρακτήρισε τις προτάσεις της Κομισιόν ως «αρπαγή χρημάτων» με στόχο τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης της ΕΕ από την πανδημία.