Η Επιτροπή, μέσω της στρατηγικής της για βιώσιμη και έξυπνη κινητικότητα, αλλά και της δέσμης προτάσεων που υπέβαλε στις 14 Ιουλίου, έχει θέσει μια σειρά μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους για ένα πιο φιλικό προς το περιβάλλον και το κλίμα, ψηφιοποιημένο, ανθεκτικό, δίκαιο και ανταγωνιστικό σύστημα μεταφορών.
Το Συμβούλιο της Ε.Ε., από την πλευρά του, έχει επισημάνει ότι όλοι οι τρόποι μεταφοράς θα πρέπει να συμβάλλουν σε σημαντική μείωση των εκπομπών του τομέα των μεταφορών έως το 2030 και έως το 2050. Υπογραμμίζει επίσης ότι οι προσπάθειες για την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών θα πρέπει να υλοποιηθούν συλλογικά από όλα τα κράτη-μέλη με τον οικονομικά αποδοτικότερο τρόπο, μεριμνώντας για δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, καθώς και για τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης κάθε χώρας, χωρίς να μένει κανένας στο περιθώριο.
Ως ο δεύτερος μεγαλύτερος τομέας δαπανών για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, οι μεταφορές συμβάλλουν στο 5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, ενώ στον τομέα αυτόν απασχολούνται άμεσα περίπου 10 εκατ. εργαζόμενοι. Και όπως επισημαίνει η Κομισιόν, η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας εξαρτάται από την ικανότητά μας να καταστεί το μεταφορικό σύστημα βιώσιμο στο σύνολό του.
Κατά τα τελευταία 5 έτη έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες για τη μείωση των εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων των μηχανοκίνητων οχημάτων. Τα αυτοκίνητα που πωλούνται αυτήν τη στιγμή εκπέμπουν σημαντικά λιγότερους ρύπους σε σχέση με το 2015.
Ωστόσο, στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν ακόμα περισσότερα. Για τον λόγο αυτό ετοιμάζονται να περάσουν από το πρότυπο της σταδιακής αλλαγής προς τον ριζικό μετασχηματισμό. Στο πλαίσιο αυτό έχει καθοριστεί χάρτης πορείας για τα επόμενα χρόνια, ενώ προσδιορίζονται οι εμβληματικοί τομείς με το σχέδιο δράσης που θα κατευθύνει τις εργασίες.
Τα σενάρια που βασίζεται η στρατηγική της Κομισιόν αποδεικνύουν ότι, με το σωστό επίπεδο φιλοδοξίας, ο συνδυασμός των μέτρων πολιτικής μπορεί να επιτύχει 90% μείωση στις εκπομπές του τομέα των μεταφορών έως το 2050.
Επίτευξη στόχων
Στη στρατηγική της Επιτροπής ορίζονται διάφορα ορόσημα για την πορεία του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφορών προς επίτευξη των στόχων για βιώσιμη, έξυπνη και ανθεκτική κινητικότητα, όπως:
Έως το 2030:
- Τουλάχιστον 30 εκατομμύρια οχήματα μηδενικών εκπομπών, μεταξύ των οποίων 80.000 φορτηγά, θα τεθούν σε κυκλοφορία στο ευρωπαϊκό οδικό δίκτυο,
- 100 ευρωπαϊκές πόλεις θα καταστούν κλιματικά ουδέτερες,
- η κυκλοφορία σιδηροδρόμων υψηλής ταχύτητας θα διπλασιαστεί,
- η σιδηροδρομική εμπορευματική κυκλοφορία θα αυξηθεί κατά 50%,
- οι προγραμματισμένες μαζικές μετακινήσεις αποστάσεων κάτω των 500 χιλιομέτρων θα πρέπει να έχουν ουδέτερο ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα εντός της Ε.Ε.,
- η αυτοματοποιημένη κινητικότητα θα αναπτυχθεί σε μεγάλη κλίμακα,
- οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων θα αυξηθούν 25%,
- τα ωκεανοπόρα πλοία μηδενικών εκπομπών θα είναι έτοιμα για διάθεση στην αγορά.
Έως το 2035:
- μεγάλα αεροσκάφη μηδενικών εκπομπών θα είναι έτοιμα για διάθεση στην αγορά.
Έως το 2050:
- σχεδόν το σύνολο των αυτοκινήτων, των ημιφορτηγών, των λεωφορείων, καθώς και τα νέα βαρέα οχήματα θα είναι μηδενικών εκπομπών,
- η σιδηροδρομική εμπορευματική κυκλοφορία θα διπλασιαστεί,
- η σιδηροδρομική κυκλοφορία υψηλής ταχύτητας θα τριπλασιαστεί,
- οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων θα αυξηθούν κατά 50 %,
- το πολυτροπικό διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών (ΔΕΔ-Α) που θα είναι εξοπλισμένο για βιώσιμες και έξυπνες μεταφορές με συνδεσιμότητα υψηλής ταχύτητας θα τεθεί σε λειτουργία σε επίπεδο εκτεταμένου δικτύου.
Ανανεώσιμες πηγές
Σύμφωνα με τη στρατηγική, πρέπει να αυξηθούν οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην τοπική παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην περισσότερο βιώσιμη πολυτροπική πρόσβαση και στις ανανεώσεις στόλου στον τομέα των αεροπορικών και πλωτών μεταφορών. Θα ήταν ωφέλιμη για ορισμένες από τις εν λόγω επενδύσεις η θέσπιση συναφών κριτηρίων βιώσιμης ταξινόμησης που θα καλύπτουν τις ιδιαιτερότητες κάθε τρόπου μεταφοράς, ακόμα και κατά τη μετάβαση στις μηδενικές εκπομπές, αναφέρει η Επιτροπή. Επίσης η αναθεωρημένη δανειοδοτική πολιτική που πρόκειται να αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) αναμένεται να είναι εξίσου χρήσιμη.
Αεροδρόμια, λιμάνια
Στη δέσμη μέτρων που πρότεινε η Κομισιόν στις 14 Ιουλίου περιλαμβάνεται και ο ενεργειακός πράσινος μετασχηματισμός των αεροδρομίων και των λιμένων της Ε.Ε. με την παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη ανανεώσιμων καυσίμων και καυσίμων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών και την τροφοδότηση σταθμευμένων πλοίων και αεροσκαφών με ανανεώσιμη αντί ορυκτής ενέργειας. Προβλέπουν επίσης την ενθάρρυνση της ανάπτυξης και της χρήσης νέων, καθαρότερων και αθόρυβων αεροσκαφών και πλοίων, την αναθεώρηση των αερολιμενικών τελών, τον οικολογικό προσανατολισμό των κινήσεων εδάφους στους αερολιμένες, καθώς και των λιμενικών υπηρεσιών και λειτουργιών, τη βελτιστοποίηση του ελλιμενισμού και τη διεύρυνση της χρήσης έξυπνων συστημάτων διαχείρισης της κυκλοφορίας.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")