Τα τελευταία χρόνια κυριαρχεί στην εφαρμογή κανόνων Δικαίου Θαλάσσης, καθώς και στη δημόσια έκφραση, Διπλωματικής και Πολιτικής Θέσεως ή Δημοσιογραφικής Γνώμης, η παραπομπή στη Σύμβαση ΟΗΕ Δικαίου Θαλάσσης (LIMITED NATIONS CONVENTION ON THE LAW OF THE SEA), 1982. Πρόκειται για παραπομπή σε ζητήματα κεφαλαιώδους Εθνικής σημασίας, τα οποία αφορούν, ενδεικτικά.

 

 ·  Τον ορισμό του Πλάτους της Χωρικής Θαλάσσης του Παράκτιου Κράτους.

·  Το Νομικό Καθεστώς και την Οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, καθώς και της Υφαλοκρηπίδας.

·  Τα Κυριαρχικά και άλλα Δικαιώματα και Δικαιοδοσίες του, σε σχέση, ειδικότερα, με την Έρευνα και Εκμετάλλευση των Φυσικών Πηγών Πλούτου των εν λόγω Ζωνών, ήτοι Χωρικής Θαλάσσης και ΑΟΖ, καθώς και της Περιοχής Υφαλοκρηπίδας, επίσης δε, την εκεί άσκηση άλλων Δραστηριοτήτων Οικονομικής Ευθύνης αι Εκμεταλλεύσεως.

·  Τα Δικαιώματα και τις Υποχρεώσεις των άλλων Κρατών της εν λόγω Ζώνης και Περιοχής, καθώς και τους Κανόνες Διελεύσεως Πολεμικών και Εμπορικών Πλοίων τους, περιλαμβανομένων και των Κανόνων Υπερπτήσεως Αεροσκαφών τους. Τα Δικαιώματα και τις Υποχρεώσεις των Πλοίων Διεθνών Οργανισμών.

·  Τις Ελευθερίες των Ανοιχτών Θαλασσών.

·  Την Εκμετάλλευση του Ορυκτού Πλούτου του Διεθνούς Βυθού.

·  Τα Αρχιπελαγικά Κράτη.

·  Την διατήρηση των Θαλασσών και των Ακτών από την εν γένει ρύπανση.

·  Τις Θαλάσσιες Επιστημονικές Έρευνες.

·  Την Ειρηνική Διευθέτηση των Διακρατικών Διαφορών.

·  Πλήθος από άλλα ζητήματα, τα οποία συνδέονται με τον εν γένει Θαλάσσιο Χώρο, θεωρούμενων, κατά την Σύμβαση, ως ενιαίο σύνολο (CONCEPT OF THE PACKAGE).

Η Σύμβαση καταρτίσθηκε από την Γ΄ Διπλωματική Διάσκεψη ΟΗΕ Δικαίου Θαλάσσης, κατόπιν εισηγήσεων Κανόνων της από τα Κράτη-μέλη ΟΗΕ και με βάση «Πίνακα Θεμάτων-Ζητημάτων Δικαίου Θαλάσσης» τον οποίον κατήρτισε «Προπαρασκευαστική Επιτροπή», τα μέλη της οποίας ήσαν, επίσης, Κράτη-μέλη ΟΗΕ. Οι Προπαρασκευαστικές Σύνοδοι πραγματοποιήθηκαν τα έτη 1972 (Γενεύη) και 1973 (Ν. Υόρκη, Γενεύη), μέσα όμως σε κλίμα εντάσεως, οξύτητας και αντιπαραθέσεως διάφορων Εθνικών Αντιπροσωπειών. Πρέπει να σημειωθεί, ότι η Ελληνική Αντιπροσωπεία επέτυχε εντυπωσιακή καταγραφή και προσθήκη των Εθνικών Θέσεων. Έναρξη της Διασκέψεως 1974 (Καράκας), Πέρας 1982 (Μοντέγκο Μπέϋ).

Η εν λόγω Σύμβαση έχει τεθεί σήμερα σε Διεθνή Ισχύ, από το σύνολο σχεδόν των Κρατών-μελών ΟΗΕ, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Ειδικότερα η Σύμβαση εφαρμόζεται σήμερα, από:

·  Τα Κράτη, τα οποία την έχουν Επικυρώσει.

·  Την Ευρωπαϊκή Ένωση.

·  Τα Διεθνή Δικαστήρια.

·  Τα ελάχιστα εκείνα Κράτη, τα οποία δεν την έχουν μεν επικυρώσει, πλην όμως είναι υποχρεωμένα να εφαρμόζουν τα Διεθνή Έθιμα, τα οποία είναι ενσωματωμένα στους Κανόνες της. Η εφαρμογή των Εθίμων είναι Δεσμευτική για το σύνολο των Κρατών, καθώς και για τα Διεθνή Δικαστήρια, διότι αποτελούν Κανόνες του Αναγκαστικού Δικαίου (JUS COGENS), την κύρια πηγή του, Υποχρεωτικής Διεθνούς Εφαρμογής. Διεθνή Έθιμα είναι ενδεικτικά, το Πλάτος της Χωρικής Θαλάσσης μέχρι 12 ναυτ. μιλίων, διαμορφωμένο σήμερα σε 12 ναυτ. μίλια, ως Νέο Διεθνές Έθιμο, η Μέση Οριοθετική Γραμμή ή η Γραμμή Ίσης Αποστάσεως μεταξύ των Ηπειρωτικών και Νησιωτικών Ακτών των έναντι ή ομόρων Κρατών, κατά την Οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ της σε συγκεκριμένη περιοχή, το Νομικό Καθεστώς των Νήσων, το Νομικό Καθεστώς της Υφαλοκρηπίδας.

Πλέον των ανωτέρω, η Σύμβαση εφαρμόζεται από το σύνολο, σχεδόν, των Κρατών και των Διεθνών Οργανισμών, ως Γενική Προοπτική. Η ευρύτατη εφαρμογή των δεσμεύσεων δεν οφείλεται μόνον στο περιεχόμενό της, αλλά και στο ιδιαίτερο Διεθνές Κύρος της, δεδομένου, ότι κατά την κατάρτισή της:

·  Όλες οι Αποφάσεις ελήφθησαν με Ομοφωνία-Συναίνεση (CONSENSUS) των Κρατών-μελών της Διασκέψεως. Πρόκειται για εντυπωσιακό επίτευγμα, λόγω της κρισιμότητας και του εύρους των θεμάτων-ζητημάτων, σε αυτή δε την επιδίωξη οφείλεται και η μεγάλη διάρκεια αλλεπαλλήλων Συνόδων της, ήτοι μέχρι τελικής διαμορφώσεως Ενοποιημένου Κειμένου.

·  Συμμετείχε το σύνολο, σχεδόν, των τότε Κρατών-μελών ΟΗΕ, 165 Κράτη, με διαφορετικά Επίπεδα Αναπτύξεως, και Πολιτικά-Οικονομικά Συστήματα. Επίσης, συμμετείχαν, χωρίς ψήφο Διεθνείς Οργανισμοί, Διακυβερνητικοί και Μη, ακόμη δε και Διαπιστευμένα στον ΟΗΕ Απελευθερωτικά Κινήματα.

·  Ελήφθησαν εντυπωσιακά υπ’ όψη οι Αρχές και Κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, η Διεθνής Νομολογία και οι σύγχρονες εξελίξεις της Επιστήμης και της Τεχνολογίας.

·  Κωδικοποίησε πλήθος από αποκρυσταλλωμένα Έθιμα Δικαίου Θαλάσσης.

·  Απετέλεσε εντυπωσιακή προοδευτική ανάπτυξη Νέων Κανόνων, ιδρύοντας Νέους Θεσμούς, όπως την ΑΟΖ, τα Αρχιπελαγικά Κράτη, τα Στενά Διεθνούς Ναυσιπλοΐας, με σταθερό Πλάτος Χωρικής Θαλάσσης, καθώς επίσης, ιδρύοντας Νέα Διεθνή Όργανα όπως το Διεθνές Δικαστήριο Δικαίου Θαλάσσης (έδρα το Αμβούργο) και την Διεθνή Αρχή Βυθών (έδρα την Χώρα της Ιαμαϊκής).

·  Έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην επιδίωξη για Ειρηνική Διευθέτηση των Διεθνών Διαφορών.

·  Δεν εδέχθηκε την ρήτρα των Επιφυλάξεων και Εξαιρέσεων, από τα προσχωρούντα Κράτη.

·  Υπερίσχυσε των Κανόνων των Συμβάσεων Γενεύης 1958 περί Χωρικής Θαλάσσης, Ανοιχτών Θαλασσών, Υφαλοκρηπίδας και Αλιείας.

Λαμβάνοντας, συνεπώς, υπ’ όψη τα ανωτέρω συμπεραίνεται, ως προφανής η αναγκαιότητα της πλήρους και ενδελεχούς μελέτης της εν λόγω Συμβάσεως από αυτούς, οι οποίοι την επικαλούνται. Η έκφραση Δημόσιας Γνώμης και Θέσεων προϋποθέτει πλήρη και σε βάθος Γνώση των Κανόνων της, εάν μάλιστα ληφθούν υπ’ όψη Εθνικοί Παράμετροι, οι οποίες αναγκαστικά συνδέονται με αυτές τις Ερμηνείες. Οι Θέσεις της Διπλωματίας μας και ωρισμένων άλλων Δημοσίων Φορέων και Προσώπων, αποτελούν ενδεδειγμένο παράδειγμα γνώσεως και προσεκτικής διατυπώσεως.

 

*Ανώτατος Αξιωματικός του Π.Ν., ε.α., Δρ. Νομικής, Εθνικός Αντιπρόσωπος στην Γ' Διπλωματική Διάσκεψη ΟΗΕ Δικαίου Θαλάσσης