Η παγκόσμια αύξηση του κόστους κάθε είδους ενέργειας καθιστά μονόδρομο για όλους την προσπάθεια εξοικονόμησής της. Ιδιαίτερα στην Ευρώπη, όπου το 40% περίπου της ενέργειας καταναλίσκεται από τα κτίρια.
Για τον λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/91/ΕΚ προβλέπει από τον Ιανουάριο 2009 την προσάρτηση πιστοποιητικού ενεργειακής συμπεριφοράς σε κάθε δικαιοπραξία που αφορά κτίρια! Συγκεκριμένα, σε κάθε πώληση ή και απλή μίσθωση κτίσματος, με ελάχιστες εξαιρέσεις, θα είναι υποχρεωτική η επισύναψη του πιστοποιητικού ενεργειακής επιθεώρησης! Το πιστοποιητικό θα περιέχει τη βαθμολογία του κτιρίου αλλά και τις προτεινόμενες από τον επιθεωρητή εργασίες βελτίωσης της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιρίου. Πρόκειται για έναν έμμεσο αλλά σαφέστατο «εκβιασμό» των ιδιοκτητών των υφιστάμενων κτιρίων να σπεύσουν να πραγματοποιήσουν τις εργασίες με δαπάνη τους, γιατί διαφορετικά θα βρεθούν «εκτός αγοράς» ή θα αναγκαστούν να δεχτούν πολύ χαμηλότερο τίμημα ή μίσθωμα! Οι σοβαρότατες όμως αυτές εργασίες αναβάθμισης των κτιρίων έχουν ένα τεράστιο οικονομικό κόστος υλοποίησης στα υφιστάμενα κτίρια, το οποίο οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν πλήρως να αντιμετωπίσουν αβοήθητοι!
Δυστυχώς, για την υλοποίηση μέτρων εξοικονόμησης φαίνεται ότι θα προβλέπονται μόνον ποινές και πρόστιμα και όχι και σημαντικά κίνητρα. Ουδείς δείχνει να έχει αντιληφθεί ότι η ουσιαστική υλοποίηση κάθε μέτρου εξοικονόμησης ενέργειας στα υφιστάμενα κτίρια, που είναι έργο άμεσης αναγκαιότητας, αλλά δυστυχώς και υψηλού κόστους, μπορεί να επιδιωχθεί μόνο με δέσμη κινήτρων και διευκολύνσεων, η πρώτη από τις οποίες θα έπρεπε να είναι η ένταξη όλων αυτών των εργασιών σε κοινοτικά και εθνικά προγράμματα ενημέρωσης, τεχνικής καθοδήγησης αλλά και οικονομικής ενίσχυσης των ιδιοκτητών των υφιστάμενων τουλάχιστον κτιρίων, και ο χαρακτηρισμός των δαπανών αυτών ως «επιλέξιμων» για τα προγράμματα αυτά. Επισημαίνουμε επίσης δύο ακόμη σημαντικές παραμέτρους του προβλήματος:
Στις εκατοντάδες χιλιάδες πολυκατοικίες της χώρας είναι πρακτικά δυσχερέστατη η λήψη και υλοποίηση οποιασδήποτε απόφασης που έχει οικονομικό κόστος.
Είναι ουτοπικό να ζητείται από τους ιδιοκτήτες-εκμισθωτές ενοικιαζόμενων κατοικιών και κτιρίων να προβούν σε ενεργειακή αναβάθμισή τους, για να έχουν οικονομία ενέργειας οι ενοικιαστές τους!
Για όλους τους παραπάνω λόγους εκφράζουμε δημόσια τον φόβο ότι δυστυχώς ελάχιστα θα γίνουν πράξη από τα παραπάνω μέτρα, αν δεν πραγματοποιηθεί εντατική ενημέρωση του κοινού και θεσμοθέτηση συγκεκριμένων και ουσιαστικών κινήτρων όπως:
Ένταξη των παραπάνω εργασιών σε κοινοτικά και εθνικά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης υφιστάμενων κτιρίων και επιδότησή τους κατά ποσοστό τουλάχιστον 75% μέσω του αναθεωρημένου 3ου Κοινοτικού Πλαισίου
Στήριξης ή του ΕΣΠΑ, με τον καθορισμό τους ως επιλέξιμων δαπανών.
Έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα του 100% της δαπάνης κάθε υποχρεωτικής εργασίας ενεργειακής αναβάθμισης στα υφιστάμενα κτίρια, η οποία θα κατανέμεται ανά 50% σε δύο οικονομικές χρήσεις. Επίσης, μείωση του ΦΠΑ σε 9% για όλες τις σχετικές εργασίες και υλικά, όπως ήδη ισχύει για τις επισκευές παλαιών κτιρίων.
Ίδρυση κρατικής υπηρεσίας τύπου «Προγράμματος Ανάλυσης Προσόψεων» του Δήμου Αθηναίων, στην οποία θα προσφεύγουν οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες παλαιών και υπό κατασκευή κτιρίων και διαχειριστές πολυκατοικιών.
Η υπηρεσία θα τους δίνει τεχνικές και διαδικαστικές συμβουλές, θα εντάσσει τα έργα τους στα επιδοτούμενα κοινοτικά, εθνικά ή τοπικά προγράμματα, θα παραμερίζει κάθε γραφειοκρατικό εμπόδιο, θα εκδίδει κάθε απαιτούμενη άδεια, χωρίς ταλαιπωρία του ενδιαφερόμενου πολίτη, και θα του καταβάλει ένα μέρος της δαπάνης του μόλις αποπερατωθεί το έργο.
Το πρόβλημα, συνεπώς, της εξοικονόμησης ενέργειας στα υπάρχοντα κτίρια είναι από τα πρώτα στη θεματολογία, αλλά και στις προσπάθειες τόσο της ΠΟΜΙΔΑ όσο και της Διεθνούς Ενώσεως Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), της οποίας έχω επίσης την τιμή να είμαι πρόεδρος. Η Διεθνής Ένωσις μάλιστα, με απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι σήμερα επίσημος εταίρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Πανευρωπαϊκή Εκστρατεία για την Εξοικονόμηση Ενέργειας στα κτίρια!
*Ο κ. Στράτος Παραδιάς είναι δικηγόρος, Πρόεδρος της Πανελήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων & UIPI
(Από την εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ 24/2/2008)