Του Αντώνη Καρκαγιάννη
Φαντάζεσθε τι θα συμβεί στον πλανήτη μας αν γινόταν δεκτός, ως αρχή της διεθνούς ζωής, ο προληπτικός πόλεμος κατά της απειλής, πραγματικής, προσχηματικής ή παντελώς φανταστικής και παρανοϊκής; Το ερώτημα διατυπώνεται από πολλούς και υποθέτω ότι με δέος το σκέφτονται όλοι.
Αν ξεκινήσουμε από την αυλή μας και τη γειτονιά μας: η Ελλάδα θα είχε κηρύξει τριάντα φορές τον πόλεμο κατά της Τουρκίας τα τελευταία τριάντα χρόνια και θα είχε δεχθεί ισάριθμες «προληπτικές επιθέσεις» από την Τουρκία. Θα είχαμε επίσης «προληπτικά» καταλύσει τη Δημοκρατία των Σκοπίων, η οποία απροκάλυπτα απείλησε την… επικράτεια του Φιλίππου Β’ και του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την οποία, ως γνωστόν, μας κληροδότησε η Ιστορία! Αν πάμε λίγο πιο πέρα, πάντοτε στη γειτονιά μας, η Αλβανία θα εμπλακεί σε «προληπτικό πόλεμο» με αυτό που έμεινε από την άλλοτε κραταιά Γιουγκοσλαβία, δηλαδή τη Σερβία, ενδεχομένως και με την Ελλάδα.
Παραδόξως, όσο προχωρούμε προς την Ευρώπη, που άλλοτε ήταν η κεντρική εστία των μεγάλων πολέμων, τα πράγματα είναι πολύ ήσυχα και τα πνεύματα ήρεμα. Κανένα από τα σημερινά κράτη της Ευρώπης δεν έχει διεκδικήσεις από το άλλο και όλα, πλην ίσως από την Αγγλία που με τον «σοσιαλιστή» Τόνι Μπλερ και αμερικανικά δεκανίκια διεκδικεί ενισχυμένο διεθνή ρόλο, έχουν εγκαταλείψει τις αυτοκρατορικές ιδεοληψίες τους. Οι σημερινοί Γάλλοι και Γερμανοί ασφαλώς βρίσκουν ακατανόητο ότι οι πρόγονοί τους έχυσαν ποταμούς αίματος για την Αλσατία και τη Λωραίννη, ή έστω για την ευρωπαϊκή ηγεμονία. Όσο για την πάλαι ποτέ Αυστροουγγαρία, έμεινε ένα μικρός αλλά πανέμορφος ευρωπαϊκός κήπος που λέγεται μόνο Αυστρία. Ακόμη και η Ρωσία, μετά την κατάρρευση του σοβιετικού καθεστώτος, εγκατέλειψε τα οράματα της αυτοκρατορίας, με δυσκολίες έστω στην Τσετσενία και αλλού. Η Ευρώπη, οπωσδήποτε δεν είναι η παλαιά και «γηραιά» Ευρώπη. Μένει ακόμη να αποδειχθεί αν είναι η «νέα» Ευρώπη…
Αν πάμε στις άλλες ηπείρους, ο προληπτικός πόλεμος κατά της απειλής είναι σχεδόν η φυσική τους κατάσταση. Ο Φιντέλ Κάστρο έχει χίλιους λόγους, αδιάψευστα τεκμηριωμένους, να κηρύξει… εξουθενωτικό πόλεμο κατά των απειλών που επί πενήντα χρόνια δέχεται από τις ΗΠΑ και μάλιστα θα μπορούσε να ζητήσει και τη στήριξη του Συμβουλίου Ασφαλείας!
Στην Αφρική, που η αποικιοκρατία άφησε αυθαίρετα κράτη που δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα των εθνών και φυλών (γι’ αυτό και τα σύνορα είναι τέλειες ευθείες), σχεδόν όλα τα «κράτη» θα είχαν εμπλακεί σε ένα κουβάρι προληπτικών πολέμων μεταξύ τους. Τον επόμενο αιώνα, τον 22ο, αν ο πλανήτης εξακολουθεί να είναι κατοικίσιμος, πράγμα για πολλούς λόγους αμφίβολο, οι προληπτικοί πόλεμοι θα είχαν επιφέρει αυτό που ποτέ δεν κατάφερε η αποικιοκρατία: τον πολιτικό στοχασμό.
Στην Ασία θα είχαμε μια αλυσίδα πυρηνικών προληπτικών πολέμων μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, στους οποίους ενδεχομένως θα εμπλακεί και η επίσης πυρηνική Κίνα. Ποιοι θα επιβιώσουν από αυτόν τον «προληπτικό» πόλεμο δεν είναι βέβαιο. Οι μελλοντολόγοι ισχυρίζονται ότι θα επιβιώσει μια αλυσίδα γιγαντιαίων και τερατωδών πόλεων στα ανατολικά παράλια της Κίνας και στη νοτιοανατολική Ασία.
Αυτή περίπου φαίνεται ότι θα είναι η εικόνα του πλανήτη βάσει της αρχής του προληπτικού πολέμου κατά της απειλής. Η ίδια ακριβώς θα είναι η εικόνα και αν μερικοί σταυροφόροι του καλού, της αρετής και της δημοκρατίας θελήσουν να εξαλείψουν με συνέπεια τα ανελεύθερα και δικτατορικά καθεστώτα με εργαλεία τη βία και τον εξαναγκασμό… Για όλους αυτούς τους λόγους επανέρχεται στο προσκήνιο η Πολιτική, ως τρόπος σκέψης και δράσης.
(Από την εφημερίδα Καθημερινή 29/03/03)