Μια ανάσα πριν το 2022 και ΕΕ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Όχι μόνο διότι τα κράτη μέλη παλεύουν για να επανέλθουν σε μια κανονικότητα μετά την πανδημία, αλλά γιατί είναι πλέον κοινή πεποίθηση ότι πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Τόσο στην οικονομική διακυβέρνηση όσο και στην εξωτερική και μεταναστευτική πολιτική της. 

Ο επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών του Κέντρου Robert Schuman Eric Maurice μίλησε στην «Εστία» για την ανάγκη αναθεωρήσεως του ξεπερασμένου Συμφώνου Σταθερότητος, τις προσδοκίες από την νέα γερμανική κυβέρνηση, τις επερχόμενες γαλλικές εκλογές, αλλά και την στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία.

To 2022 πλησιάζει και η ΕΕ είναι αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις. Με το Ταμείο Ανακάμψεως να είναι σε πλήρη εξέλιξη και τον διάλογο για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητος και Αναπτύξεως να έχει ξεκινήσει, πιστεύετε ότι η ΕΕ κινείται προς περισσότερη οικονομική ολοκλήρωση και μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία;
- Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε πώς ακριβώς θα αλλάξουν οι δημοσιονομικοί κανόνες της ΕΕ. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι τα κριτήρια του Μάαστριχτ, ειδικά για το δημόσιο χρέος, δεν είναι πλέον κατάλληλα μετά την πανδημική κρίση και την μαζική επένδυση δημόσιου χρήματος για την σταθεροποίηση της οικονομίας. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα χρειαστεί να επενδύσουν πολλά για να επιτύχουν την κλιματική και ψηφιακή μετάβαση. Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ γνωρίζουν επίσης ότι, ενώ το Σύμφωνο Σταθερότητας ήταν αυστηρό, ποτέ δεν έγινε πλήρως σεβαστό και δεν επιβλήθηκαν πραγματικές κυρώσεις. Επομένως, οι κανόνες πρέπει να είναι απλούστεροι, σαφέστεροι και ευκολότεροι στην εφαρμογή τους. Στην συνέχεια, ο σχεδιασμός του Ταμείου Ανακάμψεως έδειξε ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι πιο πιθανό να γίνουν εάν προταθούν από τα κράτη μέλη, με κάποιο έλεγχο και ανταμοιβή από τους θεσμούς. Μπορούμε επομένως να περιμένουμε από την μία πλευρά κάποιο βαθμό ευελιξίας που θα επιτρέψει τις επενδύσεις στο κλίμα και τις ψηφιακές πολιτικές και, από την άλλη πλευρά, μεγαλύτερη «κυριότητα» των μεταρρυθμίσεων από τα κράτη μέλη προκειμένου να επωφεληθούν από αυτήν την ευελιξία ή ακόμη και από τα χρήματα της ΕΕ.

Κατά την γνώμη σας η νέα γερμανική κυβέρνησις του Όλαφ Σολτς θα φέρει μια νέα πνοή στην ΕΕ ή θα είναι μια από τα ίδια;
- Η Γερμανία σε γενικές γραμμές εφαρμόζει αλλαγές μέσω της συνέχειας. Τα τελευταία χρόνια της Άγγελα Μέρκελ ήταν περισσότερο η συνέχισις των ίδιων πολιτικών παρά τομές, και βλέπουμε στην συμφωνία συνασπισμού κάποια προθυμία να επενδύσουν δημόσιο χρήμα, να προωθήσουν την ιδέα μιας πιο κυρίαρχης Ευρώπη, ακόμη και μιας πιο ομοσπονδιακής Ευρώπης. Τρεις παράγοντες θα παίξουν σημαντικό ρόλο: ποιος θα κερδίσει τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει η γερμανική κοινή γνώμη σχετικά με τις αλλαγές και φυσικά, εάν τα σχέδια ανακάμψεως φέρουν έναν πραγματικό οικονομικό δυναμισμό στην ΕΕ και μειώσουν το χάσμα μεταξύ των κρατών μελών.

Και ποια είναι η σημασία του νέου άξονα Γαλλίας-Ιταλίας για την Ευρώπη. Μπορεί να θεωρηθεί η απάντησις στην κυριαρχία των Γερμανών στην ΕΕ και η αρχή για περισσότερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση;
Η εταιρική σχέσις με την Γερμανία παραμένει η πιο σημαντική για την Γαλλία και η Γαλλία δεν θα προσπαθήσει να βρει εναλλακτική. Η πρόσφατη Συνθήκη με την Ιταλία είναι κυρίως διμερής και αν μπορούμε να δούμε έναν άξονα Ντράγκι-Μακρόν-Σολτς στην Ευρώπη, θα ήταν καλό, αλλά πρέπει να δούμε αν θα επανεκλεγεί ο Μακρόν και πόσο καιρό ο Ντράγκι θα παραμείνει πρωθυπουργός.

Σχετικά με την συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση, εκτός από τον Λουκασένκο, ο Ερντογάν εργαλειοποιεί το προσφυγικό για να κερδίσει περισσότερα χρήματα και πολιτικά οφέλη από την ΕΕ. Τώρα προωθεί μεγάλο αριθμό προσφύγων από τα κατεχόμενα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Πιστεύετε ότι η στάσις της ΕΕ είναι πολύ ήπια όταν αφορά την Τουρκία; Στέλνει λάθος μηνύματα όσον αφορά την έννοια της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και την εικόνα της ΕΕ στον κόσμο;
Η ΕΕ πρέπει πάντα να βρίσκει μια λεπτή ισορροπία στις σχέσεις της με την Τουρκία, γιατί γνωρίζουμε ότι ο Ερντογάν μπορεί να προσπαθήσει ξανά να αποσταθεροποιήσει τα σύνορα της ΕΕ, αλλά και επειδή πρέπει να συνεργαστούμε σε θέματα όπως η κατάστασις στην Μέση Ανατολή ή η τρομοκρατία . Ένα πράγμα όμως πρέπει να εκφραστεί και να εκδηλωθεί πιο ξεκάθαρα: ότι η Ελλάδα και η Κύπρος είναι μέλη της ΕΕ, και ότι τους αξίζει η πλήρης υποστήριξις, μέσω του διαλόγου, ο οποίος θα υποστηριχθεί και από στρατιωτική παρουσία στην Μεσόγειο τόσο κατά την διάρκεια των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ όσο και εναερίως εάν χρειαστεί, αντί για απλή διαμεσολάβηση σαν να μην ήταν μέλη της ΕΕ.

Και τέλος, θα ήθελα την γνώμη σας για τις επερχόμενες γαλλικές εκλογές. Εάν οι υποψηφιότητες της Valerie Pecresse για τους Ρεπουμπλικάνους και του Eric Zemmour μπορούν να αλλάξουν το αποτέλεσμα των εκλογών; Και φυσικά για τις μεγάλες προκλήσεις της γαλλικής προεδρίας, που ξεκινά το πρώτο εξάμηνο του 2022;
Μέχρι στιγμής, ο Εμμανουέλ Μακρόν προηγείται στις δημοσκοπήσεις και το ερώτημα είναι ποιος θα πάει στον δεύτερο γύρο εναντίον του. Η αριστερά είναι διχασμένη και αδύναμη, επομένως το δεύτερο ερώτημα είναι αν οι ψηφοφόροι θα προτιμήσουν την κλασσική δεξιά (Pécresse), την κλασσική ακροδεξιά (Le Pen) ή τον προκλητικό και άπειρο λαϊκιστή (Zemmour). Το αποτέλεσμα είναι πολύ ανοιχτό καθώς παραμένουν τέσσερεις μήνες ακόμα για τις εκλογές. Η έκβασις των εκλογών θα είναι φυσικά πολύ σημαντική για την Ευρώπη. Όσον αφορά την γαλλική προεδρία της ΕΕ, πολλά πράγματα μπορούν να επιτευχθούν, διότι διπλωμάτες και υπουργοί θα είναι επικεντρωμένοι σε αυτή ακριβώς την δουλειά. Θα πρέπει όμως να περιμένουμε μέχρι τις 24 Απριλίου για να δούμε αν η ευρωπαϊκή πολιτική της Γαλλίας εν τέλει θα αλλάξει.

*(Αναδημοσίευση από την ΕΣΤΙΑ της Κυριακής)