Η Κίνα εἶναι ὁ μεγαλύτερος καταναλωτής πρώτων ὑλῶν στόν κόσμο, καί λόγῳ αὐτοῦ ἐπιθυμεῖ νά διευρύνει μέ κάθε τρόπο τήν ἐπιρροή της. Ἡ σημασία τῆς Κίνας γιά τή παγκόσμια ἀγορά πρώτων ὑλῶν ἀναδεικνύεται διά μέσου τῆς ἀναταραχῆς στήν διεθνῆ ἀγορά ἐνέργειας. Οἱ λόγοι γιά τήν ἔλλειψη ἐνέργειας στόν κόσμο εἶναι πολλοί, ἐπισημαίνουν διεθνεῖς ἀναλυτές, ὅμως ὅλοι συνδέονται μέ τήν Κίνα.

Ἡ μετά-πανδημίας οἰκονομική ἀνάκαμψις τῆς Κίνας σέ συνδυασμό μέ ἕνα πολύ ζεστό καλοκαίρι ὁδήγησαν σέ ἐλλείψεις ἐνέργειας. Παράλληλα ἡ ξηρασία καί οἱ περιβαλλοντικοί περιορισμοί περιόρισαν τήν παραγωγή ἐνέργειας ἀπό ὑδρο-ἠλεκτρικές μονάδες καί μονάδες ἄνθρακος.
Ἀρχικά ἡ Κίνα προσπάθησε νά περιορίσει τίς ἐλλείψεις μέ τήν αὔξηση κατά 14% τῶν εἰσαγωγῶν ὑγροποιημένου φυσικοῦ ἀερίου (LNG), κάτι πού προκάλεσε ραγδαία ἄνοδο τῆς τιμῆς τοῦ ἀερίου παγκοσμίως. Καθώς τά πλοῖα πού μετέφεραν τό LNG ἔπλευσαν πρός τήν Κίνα, ἡ Εὐρώπη ἀντιμετώπισε ἐλλείψεις καί ἔτσι ηὐξήθη ἡ τιμή τοῦ ἀερίου. Ἡ Κίνα, πού καταναλώνει τό 55% τῶν ποσοτήτων ἄνθρακος πού καταναλώνονται παγκοσμίως, ἀντελήφθη ἀμέσως τήν σημασία του γιά τήν ἐνεργειακή ἀγορά. Μέσα σέ ἕνα χρόνο ἡ κατανάλωσις καί καῦσις ἄνθρακος στήν Κίνα ηὐξήθη κατά 50% ἀνεβάζοντας τήν τιμή του κατακόρυφα στήν διεθνῆ ἀγορά. Ἀκόμη καί ἡ τιμή τοῦ πετρελαίου πῆρε τήν ἀνιοῦσα καθώς ὅλοι προέβλεψαν ὅτι ἡ Κίνα θά αὐξήσει καί τίς εἰσαγωγές πετρελαίου γιά νά συνεχίσει τήν ὁμαλή παραγωγή ἐνέργειας.
Φυσικά οἱ διεθνεῖς ἀγορές πρώτων ὑλῶν ἐπηρεάζονται καί ἀπό ἄλλους παράγοντες, ἡ Κίνα ὅμως ἔχει τή δυνατότητα νά προκαλέσει οἰκονομική ἀναταραχή. Λόγῳ μεγέθους, ἡ Κίνα εἶναι ὁ μεγάλος καταναλωτής ἀλλά καί παραγωγός πρώτων ὑλῶν. Ἡ ὁποιαδήποτε ἀλλαγή στήν πολιτική της, εἰσαγωγές, ἐξαγωγές, κατανάλωση, ἐπενδύσεις, ἔχει ἐπιπτώσεις στίς διεθνεῖς ἀγορές πρώτων ὑλῶν. Ἡ ἐπίδρασις τῶν πολιτικῶν τοῦ Πεκίνου ἐπηρεάζει καί τό οἰκονομικό καί χρηματοδοτικό κομμάτι τοῦ διεθνοῦς ἐμπορίου πρώτων ὑλῶν. Διεθνεῖς ἀναλυτές τονίζουν ὅτι κανείς δέν μπορεῖ νά ἀποκομίσει κέρδη στίς διεθνεῖς ἀγορές ἄν δέν συνυπολογίσει τήν ἐπίπτωση τῶν μελλοντικῶν συμβολαίων τῆς Κίνας γιά ἀγορά πρώτων ὑλῶν. Τό Πεκῖνο προσπαθεῖ νά ἐνισχύσει τήν ἐπιρροή του καθιστῶντας τά συμβόλαια ἀγορᾶς πρώτων ὑλῶν σέ τοπικό ἐπίπεδο, κριτήριο γιά τήν διαμόρφωση τῶν διεθνῶν τιμῶν.
Ὁ ἄτυπος κανόνας στά διεθνῆ χρηματιστήρια εἶναι ὅτι ἡ Κίνα καταναλώνει τό μισό ἀπό αὐτά πού προσφέρονται στίς ἀγορές, ἡ Κίνα διψᾶ γιά πρῶτες ὗλες καί ἐπιθυμεῖ νά ἐπηρεάσει τίς ἀγορές, οἱ ἀρχές τῆς Κίνας θεωροῦν κάποιες πρῶτες ὗλες μεγάλης στρατηγικῆς σημασίας καί δέν κρύβουν τήν πρόθεσή τους νά παρέμβουν ἄν αὐτό κρίνεται ἀναγκαῖο. Τό Πεκῖνο γιά νά κρατήσει σταθερό τό κόστος τῶν μεγάλων ἔργων ὑποδομῆς ἀγοράζει συνεχῶς πρῶτες ὗλες ἀπό τό ἐξωτερικό καί τό ἐσωτερικό, ἀκόμη καί ἄν δέν τίς καταναλώνει ἄμεσα ἡ οἰκονομική μηχανή τοῦ κινεζικοῦ γίγαντα, μέ ἀποτέλεσμα νά αὐξάνονται οἱ τιμές τους στό ἐξωτερικό. Ἀπό τό 2000 ὡς τό 2015 οἱ σχετικές δαπάνες ἐξασφαλίσεως πρώτων ὑλῶν ἔφτασαν τό ἕνα τρισεκατομμύριο δολλάρια. Ἡ Κίνα εἶναι πλέον ἡ μεγαλύτερη ἀγορά χάλυβος καί σιδηρομεταλλεύματος, καί ἔχει διαμορφώσει ἕνα νέο οἰκονομικό σύστημα γύρω ἀπό τήν βιομηχανία της καί τά μεγάλα ἔργα ὑποδομῆς.

Μακροπρόθεσμα συμβόλαια

Χῶρες ὅπως ἡ Ἰαπωνία καί ἡ Νότια Κορέα προτιμοῦν τά μακροπρόθεσμα συμβόλαια, καί ἡ Κίνα δίνει τήν δυνατότητα στίς ἀγορές νά πωλοῦν τίς πλεονασματικές ποσότητες σιδήρου καί χάλυβος, ἐνῶ προσφέρει λιμάνια καί ἐγκαταστάσεις γιά ἄμεση μεταφορά καί ἀποθήκευση τῶν εἰσαγομένων ποσοτήτων, κάτι πού εὐνοεῖ τό ἐμπόριο καί τίς διεθνεῖς συναλλαγές. Τό Ἰνστιτοῦτο Ἐνεργειακῶν Σπουδῶν τῆς Ὀξφόρδης, γράφει ὁ βρεταννικός Economist, παρατηρεῖ ὅτι οἱ μεγάλες κρατικές ἑταιρεῖες τῆς Κίνας, Sinopec, Petrochina, Cosco, μιμοῦνται τήν πολιτική ἑταιρειῶν τῶν ΗΠΑ καί τῆς Εὐρώπης, καί παράλληλα χρησιμοποιοῦν τήν κεντρική πολιτική τοῦ Πεκίνου ὡς πηδάλιο γιά νά κατευθύνουν τήν εὐρύτερη πορεία τῶν διεθνῶν ἀγορῶν πρώτων ὑλῶν, ἐνῶ παράλληλα μετοχοποιοῦν μελλοντικά συμβόλαια ἀγορῶν καί εἰσαγωγῆς πρώτων ὑλῶν μαζεύοντας ρευστό ἀπό τίς διεθνεῖς χρηματαγορές.

Ἡ νέα στρατηγική τῆς Κίνας περιλαμβάνει τήν ἀπελευθέρωση τῶν κανόνων γιά τούς ξένους ἐμπόρους πρώτων ὑλῶν γιά συναλλαγές στά χρηματιστήρια τῆς Κίνας, μέ ἀποτέλεσμα νά κάνει ἐλκυστικότερη τήν ἀγορά της γιά νέα συμβόλαια καί φθηνότερες εἰσαγωγές, πού στεροῦν ὅμως ποσότητες πρώτων ὑλῶν ἀπό ἄλλες χῶρες. Μάλιστα τοῦ Ἀνώτατο Κρατικό Συμβούλιο τῆς Κίνας, δηλαδή τό ὑπουργικό συμβούλιο ἀποφάσισε τήν αὔξηση καί ἀπελευθέρωση τῶν μελλοντικῶν συμβολαίων ἀγορᾶς πρώτων ὑλῶν στίς ἀγορές, μέ ἀποτέλεσμα νά αὐξάνεται ἡ ζήτησις γιά πρῶτες ὗλες καί οἱ τιμές τους. Ἡ Goldman Sacks προβλέπει αὔξηση τῆς ζητήσεως πρώτων ὑλῶν τά ἑπόμενα χρόνια σέ ὁλόκληρο τόν κόσμο, μέ ἰσομερῆ τρόπο, καθώς ἡ μετάβασις στίς πράσινες τεχνολογίες ἀπαιτεῖ περισσότερες καί ἀκριβότερες πρῶτες ὗλες.
Οἱ ἐπενδυτές πάντως ἀνησυχοῦν γιά τήν σταθερότητα τῆς κυβερνητικῆς πολιτικῆς τοῦ Πεκίνου, καθώς καί γιά τήν ἀντοχή τοῦ νομίσματος καί τῆς κινεζικῆς οἰκονομίας λόγῳ τοῦ ὑψηλοῦ χρέους ἀλλά καί τῆς φούσκας ἑκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολλαρίων στόν τομέα τῶν ἀκινήτων. Μάλιστα σέ δύσκολες οἰκονομικά στιγμές τό Πεκῖνο ἀπαγόρευσε σέ ξένους ἐπενδυτές νά πουλήσουν τίς μετοχές τους, κάτι πού ἀποτελεῖ κριτήριο γιά τίς ἐπενδύσεις τοῦ μέλλοντος. Τά τελευταῖα χρόνια ἡ Κίνα ἔχει διπλασιάσει τίς κρατικές παρεμβάσεις στίς ἀγορές πρώτων ὑλῶν καθορίζοντας τήν πορεία τῶν διεθνῶν ἀγορῶν. Τό ἐρώτημα πού διατυπώνεται σέ ὅλα τά διεθνῆ ἐπενδυτικά γραφεῖα εἶναι τό ἄν ἡ Κίνα θά συνεχίσει νά παρεμβαίνει στίς διεθνεῖς ἀγορές ἤ ἄν θά ἀφήσει νά διαμορφωθοῦν οἱ τιμές καί ἡ πορεία τους χωρίς νέες παρεμβάσεις.

 

*(Από την Εστία)