Ο Στρατός Μεταξύ Ρεαλπολιτίκ και Απομυθοποίησης

Οι εξελίξεις στην Τουρκία εδώ και ένα σχεδόν χρόνο αιφνιδιάζουν, εκπλήττουν, αποδομούν στερεότυπα και διαψεύδουν προκαταλήψεις. Στα τέλη της περασμένης βδομάδας μια νέα σκληρή αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και την Πολιτική Ηγεσία ξέσπασε: Όχι με τον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ αλλά με τα δύο άλλα κόμματα της Βουλής το CHP του Μπαϊκάλ, την Αξιωματική Αντιπολίτευση δηλαδή, και το Λαϊκοεθνικιστικό ΜΗΡ του Μπαχτσελί.
Του Γιώργου Καπόπουλου
Πεμ, 13 Μαρτίου 2008 - 00:08

Οι εξελίξεις στην Τουρκία εδώ και ένα σχεδόν χρόνο αιφνιδιάζουν, εκπλήττουν, αποδομούν στερεότυπα και διαψεύδουν προκαταλήψεις. Στα τέλη της περασμένης βδομάδας μια νέα σκληρή αντιπαράθεση ανάμεσα στην Ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων και την Πολιτική Ηγεσία ξέσπασε: Όχι με τον Ερντογάν και το κυβερνών κόμμα ΑΚΡ αλλά με τα δύο άλλα κόμματα της Βουλής το CHP του Μπαϊκάλ, την Αξιωματική Αντιπολίτευση δηλαδή, και το Λαϊκοεθνικιστικό ΜΗΡ του Μπαχτσελί.


Αντικείμενο της διαμάχης οι σκληρές κατηγορίες των δύο κομμάτων κατά του στρατηγού Μπουγιουκανίτ και της Στρατιωτικής Ηγεσίας ότι ενέδωσαν στις πιέσεις των ΗΠΑ και τερμάτισαν πρόωρα τις επιχειρήσεις στο Βόρειο Ιράκ. Σκληρή και απαξιωτική υπήρξε η απάντηση της στρατιωτικής ηγεσίας και είναι πλέον βέβαιο ότι η πληγή που άνοιξε ανάμεσα στους στρατηγούς και την αντιπολίτευση δεν θα κλείσει εύκολα. Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πρόκειται για μια συγκυριακή όξυνση ή για μια ένδειξη σημαντικών ανατροπών;

Πρώτα από όλα ο τρόπος με τον οποίο χειρίσθηκε η στρατιωτική ηγεσία την εισβολή στο Βόρειο Ιράκ δείχνει εκ των υστέρων ότι επρόκειτο για ενέργεια σχεδιασμένη να μη θίξει τη συμφωνία του Ερντογάν με την αμερικανική ηγεσία στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου με την οποία οι δύο πλευρές δεσμεύθηκαν να μην προβαίνουν σε μονομερείς ενέργειες που να θίγουν τα συμφέροντα της άλλης.

Έτσι η επιχείρηση του Τουρκικού Στρατού στο Βόρειο Ιράκ με ελάχιστη αν όχι μηδενική επιχειρησιακή απόδοση κινήθηκε στα όρια του επιτρεπτού και ανεκτού από την Ουάσιγκτον. Ήταν μια δήλωση παρουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων επικοινωνιακού κυρίως χαρακτήρα αλλά ταυτόχρονα μια σιωπηλή και έμπρακτη προσαρμογή αν όχι υποταγή της Στρατιωτικής Ηγεσίας στις επιλογές Ερντογάν.

Η Ρεαλπολιτίκ Μπουγιουκανίτ και η εξεύρεση ενός νέου Μόντους Βιβέντι με τον Ερντογάν προφανώς πανικόβαλε τον απερίγραπτο Μπαϊκάλ καθώς το μόνο σημείο αναφοράς του τα τελευταία χρόνια δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι διαρκείς εκκλήσεις στη στρατιωτική ηγεσία να παραβιάσει το Σύνταγμα με όλες τις δυνατές μορφές πραξικοπήματος. Αν ο Στρατός προσαρμοσθεί στους νέους συσχετισμούς που προέκυψαν μετά τις Εκλογές του περασμένου Ιουλίου, τι ρόλος απομένει για τον Μπαϊκάλ και το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης;

Διαφορετικά είναι τα κίνητρα του ΜΗΡ που τους τελευταίους μήνες με την στήριξη που έδωσε στον Ερντογάν -Εκλογή Γκιούλ, Κεφαλομαντίλα- έχει αποδείξει ότι έχει κόψει τον ομφάλιο λώρο με την Στρατιωτική Ηγεσία. Πρόκειται για ένα κόμμα που φιλοδοξεί να αναδειχθεί σε Αξιωματική Αντιπολίτευση, να πάρει δηλαδή τη θέση του Μπαϊκάλ άρα είναι υποχρεωμένο να τον υπερφαλαγγίζει στην σκληρή εθνικιστική ρητορική προσθέτοντας περισσότερες πινελιές αντιαμερικανισμού.

Αθροιστικά τα παραπάνω δείχνουν την απομυθοποίηση του Στρατού ως Θεσμού υπεράνω κριτικής που μπορεί ανά πάσα στιγμή να παρέμβει και να αναδιατάξει κατά βούληση την πολιτική ζωή της χώρας.

Πριν από μερικούς μήνες οι Στρατηγοί καθοδηγούσαν ως μαριονέτες το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Μπαικάλ και τα δύο παραδοσιακά κόμματα της Δεξιάς το κόμμα του Ορθού Δρόμου που ίδρυσε ο Ντεμιρέλ και το κόμμα της Μητέρας Πατρίδας που ίδρυσε ο Οζάλ στην προσπάθεια τους να εμποδίσουν την εκλογή Γκιούλ στην Προεδρία. Άθελα τους μετέτρεψαν τις πρόωρες εκλογές σε Δημοψήφισμα με το Ερώτημα «Ποιος κυβερνά, ο λαός ή οι στρατηγοί;». Σήμερα τα δύο κόμματα της Αντιπολίτευσης κατηγορούν την Στρατιωτική Ηγεσία για Εθνική Μειοδοσία, για υποταγή στα κελεύσματα της Ουάσιγκτον αν όχι για υποταγή στον Ερντογάν.

Μέσα σε λίγους μήνες ο Στρατός κατάφερε να δυσαρεστήσει διαδοχικά τους πάντες εμφανιζόμενος στην αρχή ως επαγγελματίας πραξικοπηματίας με στόχο την περιφρούρηση των προνομίων του και στην συνέχεια μειωμένης πατριωτικής συμπεριφοράς λόγω της υποταγής του στον συμβιβασμό Ερντογάν - ΗΠΑ στο Κουρδικό.

Λιγότερο από δύο μήνες πριν από την επέτειο του Τελεσιγράφου μέσω Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου των Στρατηγών προς τον Ερμπακάν οι Στρατηγοί κοιτούν έξω από τα παράθυρα των Στρατώνων και αδυνατούν να αναγνωρίσουν το νέο δυσμενές γι αυτούς πολιτικό τοπίο την διαμόρφωση του οποίου επέσπευσαν με την αλαζονεία της διακοίνωσης που απαγόρευε την εκλογή Γκιουλ.

(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ 11/3/2008)