O Μεντβέντεφ, ο Πούτιν και οι Δύο Θεωρίες

Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο Ντιμίτρι Μεντβέντεφ θα είναι ο νέος πρόεδρος της Ρωσίας. Ο απερχόμενος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος παραμένει ο πλέον δημοφιλής πολιτικός στη Ρωσία, επέλεξε τον Μεντβέντεφ ως διάδοχό του και στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος ελέγχου των ΜΜΕ ουδείς αντίπαλος είχε την ευκαιρία να νικήσει τον υποψήφιο του Κρεμλίνου.
Του Jonathan Steele Guardian
Δευ, 17 Μαρτίου 2008 - 05:10

Δεν υπήρχε αμφιβολία ότι ο Ντιμίτρι Μεντβέντεφ θα είναι ο νέος πρόεδρος της Ρωσίας. Ο απερχόμενος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος παραμένει ο πλέον δημοφιλής πολιτικός στη Ρωσία, επέλεξε τον Μεντβέντεφ ως διάδοχό του και στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος ελέγχου των ΜΜΕ ουδείς αντίπαλος είχε την ευκαιρία να νικήσει τον υποψήφιο του Κρεμλίνου.

Η επιλογή ενός ανδρός, του οποίου το επώνυμο προέρχεται από τη λέξη «αρκούδα» στα ρωσικά, είναι ατυχής. Οι Δυτικοί επιρρεπείς στη ρωσοφοβία χρησιμοποίησαν για πολύ καιρό το εν λόγω ζώο ως ένα εθνικό σύμβολο μιας χώρας άγριας και επιθετικής, αλλά πρόθυμης να εξημερωθεί εάν καταφέρεις να περάσεις μια αλυσίδα στον λαιμό της. Οι Ρώσοι, οι ίδιοι, χρησιμοποιούν την αρκούδα ως σύμβολο. Αλλά καθώς οι σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία επιδεινώνονται, τα πρωτοσέλιδα περί μουγκρητών και κοφτερών νυχιών αναμένεται να κλιμακωθούν.

Η αβεβαιότητα εστιάζεται στο ερώτημα τι θα συμβεί όταν ο νέος πρόεδρος αναλάβει την εξουσία τον Μάιο. Θα θελήσει να χαράξει τη δική του πολιτική και εάν ναι πόσο θα διαφέρει από αυτήν του Πούτιν; Υπάρχουν δύο θεωρίες. Η πρώτη προβάλλει το επιχείρημα ότι ο Μεντβέντεφ επελέγη από τον Πούτιν στο πλαίσιο μιας συμφωνίας, που εξασφαλίζει στον τελευταίο την ανάληψη της πρωθυπουργίας και σημαντικό ρόλο στην πολιτική σκηνή μετά την αποχώρησή του από το Κρεμλίνο. Αυτό σημαίνει ότι ο Μεντβέντεφ θα είναι ο συμβολικός πρόεδρος της χώρας, ενώ η εξουσία θα μεταβιβαστεί στην κυβέρνηση.

Οι αντίπαλοι αυτής της εκδοχής σημειώνουν ότι ο Μεντβέντεφ διαφέρει από τον Πούτιν σε ένα συγκεκριμένο σημείο: Η σταδιοδρομία του δεν έχει καμία σχέση με τους σιλοβίκι -δηλαδή την ομάδα στελεχών των υπηρεσιών ασφαλείας του στρατού και του υπουργείου Εσωτερικών που εμπλέκονται στην εξουσία- κάτι που σημαίνει ότι πρόκειται να παγιωθεί ως αδύναμη φιγούρα, τρωτή στον εκβιασμό, την πίεση και τις απειλές εάν επιχειρήσει να ανατρέψει τον αυταρχισμό των τελευταίων ετών. Αυτή η συγκατοίκηση ενός αδύναμου προέδρου με τον ισχυρό πρωθυπουργό θα μπορούσε να διαρκέσει έως το 2012, όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα έχει και πάλι δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία.

Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει το αντίθετο. Οι οπαδοί της σημειώνουν ότι το ρωσικό Σύνταγμα του 1993 δίνει στον πρόεδρο το δικαίωμα να απολύει τον πρωθυπουργό -με βάση ένα άρθρο που ο Πούτιν αρνήθηκε να αλλάξει. Παρότι ο Μεντβέντεφ δεν θα φθάσει σε αυτό το σημείο, η θεωρία λέει ότι πρόκειται να συγκεντρώσει στα χέρια του την εξουσία ως ο επικεφαλής του Κρεμλίνου. Η φιλοδοξία θα τον ωθήσει να επιδιώξει δεύτερη θητεία, έτσι ακόμη κι αν δεν υπάρξουν συγκρούσεις με τον Πούτιν κατά τους πρώτους μήνες της προεδρίας του θα προσπαθήσει, αναπόφευκτα, να αποστασιοποιηθεί ακόμη και να υπονομεύσει τον Πούτιν, καθώς θα περνά ο καιρός.

Εάν η θεωρία αυτή είναι σωστή, πώς θα αλλάξει ο Μεντβέντεφ την πορεία της Ρωσίας; Οι περισσότεροι αναλυτές πιστεύουν ότι «είναι απολύτως ανέφικτο». Η Ρωσία, υπό τον Πούτιν, επιβλήθηκε ως ισχυρός και ανεξάρτητος παίκτης στη διεθνή σκακιέρα. Τόσο ο ίδιος όσο και ο Μεντβέντεφ θεωρούν ότι η διευρυμένη Ε.Ε. είναι και διχασμένη και διχαστική. Γιατί θα έπρεπε ο Μεντβέντεφ να νιώσει την ανάγκη να τη φοβηθεί ή να κάνει παραχωρήσεις;

Υπάρχουν φλέγοντα θέματα όπως το Κοσσυφοπέδιο, αλλά δεν θα οδηγήσουν σε μετωπική σύγκρουση. Οι ΗΠΑ είναι ένα άλλο θέμα. Οι Ρώσοι πολιτικοί συνεχίζουν να εκφράζουν οργή για την αμερικανική αντιπυραυλική άμυνα ή για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, αλλά η συζήτηση περί της αναβίωσης του Ψυχρού Πολέμου είναι υπερβολική. Ετσι, η συνέχεια, παραμένει ο κανόνας του παιχνιδιού. Μπορούμε να αποκαλέσουμε τον νέο ηγέτη της Ρωσίας «Πουτβέντεφ». Εκείνοι που πίστεψαν ότι η δυτικού τύπου φιλελεύθερη δημοκρατία κέρδισε τον Ψυχρό Πόλεμο δεν έχουν συλλάβει το νόημα.

Ο απολυταρχικός εκσυγχρονισμός που δοκιμάστηκε πρώτα στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Ινδονησία εφαρμόζεται τώρα στη Ρωσία και φυσικά στην Κίνα.

(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 15/03/2008)