«Δεν μπορείς να βρεις μια μαύρη γάτα σε έναν σκοτεινό δωμάτιο, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχει»
Κομφούκιος
Της Ελισάβετ Παπαζώη
Οι λαοί αρνούνται να κυριεύσει η βία ξανά τον πλανήτη μας και αντιστέκονται με μαχητικές διαδηλώσεις. Αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τα επιχειρήματα της Ουάσιγκτον για την αναγκαιότητα του πολέμου στο Ιράκ. Μαζί με τα αναπάντητα ερωτήματα, επιστρέφει και ο συλλογικός φόβος για το ποια είναι τα πραγματικά σχέδια των ΗΠΑ, τι αλλάζει στις παγκόσμιες ισορροπίες, ποια είναι η τύχη των Ηνωμένων Εθνών, που θα οδηγήσει ο διχασμός της Ευρώπης;
Ας υποθέσουμε μαζί με τις ΗΠΑ ότι το ιρακινό καθεστώς, αγνοώντας τα ψηφίσματα του ΟΗΕ για τον αφοπλισμό του και παρά τα 12 χρόνια ολοκληρωτικού εμπάργκο, διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής. Αυτό καθιστά αυτόματα το Ιράκ, τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα; Κανείς δεν διανοείται να κηρύξει τον πόλεμο σε χώρες που αγνοούν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, όπως το Πακιστάν, το Ισραήλ ακόμη και η Τουρκία, και είναι κοντινοί συμμάχοι των ΗΠΑ.
Είναι απόλυτα κατανοητό ότι μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας αποτελεί προτεραιότητα για τον αμερικανικό λαό. Συγχρόνως, η 11η Σεπτεμβρίου αποτελεί για τους ιθύνοντες των ΗΠΑ την καλύτερη νομιμοποιητική βάση για οποιαδήποτε πράξη τους. Με την «Πατριωτική Πράξη», οι ΗΠΑ απέκτησαν ένα εργαλείο για αστυνόμευση και εξόντωση των υπόπτων για τρομοκρατικές πράξεις. Με τον «Ολοκληρωμένο πόλεμο ενάντια στη διεθνή τρομοκρατία» κατέκτησαν το Αφγανιστάν και προώθησαν δυνάμεις μάχης στην Κολομβία, στη Γεωργία, στις Φιλιππίνες. Με το δόγμα του «προληπτικού πολέμου» επεμβαίνουν στρατιωτικά όπου και όποτε διαβλέπουν μελλοντικές απειλές.
Ο πραγματικός λόγος για τον πόλεμο στο Ιράκ, είναι κοινό μυστικό ότι είναι ο έλεγχος των 2/3 των παγκόσμιων αποθεμάτων σε πετρέλαιο του αραβο-περσικού Κόλπου. Ο πρόεδρος Κάρτερ (Νόμπελ Ειρήνης) καθόριζε από το 1982 το αμερικανικό δόγμα για την περιοχή: «Κάθε προσπάθεια προερχόμενη από οποιαδήποτε ξένη δύναμη να ελέγξει την περιοχή του Κόλπου, θα θεωρηθεί ως μια επίθεση ενάντια στα ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ και θα αποκρουστεί με όλα τα αναγκαία μέσα και με στρατιωτική δύναμη».
Με λίγα λόγια, τα ζωτικά συμφέροντα των ΗΠΑ προϋποθέτουν να είναι εξασφαλισμένη η αμερικανική επιρροή στο Ιράν, στο Ιράκ, στο Κουβέιτ, στη Σαουδική Αραβία, στο Κατάρ, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Ήδη, όμως, δύο μεγάλα κράτη, το Ιράν μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 και το Ιράκ μετά την εισβολή στο Κουβέιτ και τον πόλεμο του 1991, ξεφεύγουν από την αμερικανική επιρροή. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 και την αποκάλυψη των οικονομικών τουλάχιστον σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το δίκτυο της Αλ Κάιντα, οι ΗΠΑ συνειδητοποιούν ότι μπορεί να χάσουν και την τρίτη μεγάλη χώρα.
Η σκοπιμότητα της απόφασης των ΗΠΑ να αδράξουν τη στρατηγική ευκαιρία, ορμώμενοι από τον αδύναμο κρίκο το Ιράκ, και να αποκτήσουν ξανά τον έλεγχο των πετρελαίων στις χώρες του αραβο-περσικού Κόλπου, είναι κατανοητή. Η επιλογή αυτή, όμως, καθρεπτίζει κάτι σοβαρότερο, την ανομολόγητη φιλοδοξία για μονομερή ηγεμονία των ΗΠΑ διά μέσου της απόλυτης στρατιωτικής υπεροπλίας τους.
Από την εποχή του πατέρα Μπους –διευθυντή της CIA αργότερα προέδρου- η νεοσυντηρητική αμερικανική Δεξιά με τους ιδεολόγους της –Τσένι, Ράμσφελντ, Γούλφοβιτς, Περλ- είχε θεωρητικοποιήσει τον πόλεμο ως συστατικό στοιχείο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, ενώ κάθε μείωση των διεθνών εντάσεων αποτελούσε πηγή ανησυχίας. Η ομάδα αυτή των γερακιών το 1989, με τη βοήθεια του στρατηγού Κόλιν Πάουελ, χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου και των Η.Ε., εισβάλλει στον Παναμά, ανατρέπει τον στρατηγό Νοριέγκα και αφήνει πίσω της 1.000 νεκρούς.
Οι ίδιοι άνθρωποι κάνουν τον πόλεμο του Κόλπου, αφήνοντας άναυδο τον πλανήτη με την επίδειξη της στρατιωτικής ισχύος και της τεχνολογίας της υπερδύναμης.
Επανερχόμενοι στην εξουσία τον Ιανουάριο του 2001, αυτοί οι «ιδεολόγοι» θεώρησαν τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου το «καταλυτικό γεγονός» που ανέμεναν από παλιά. Τίποτα πλέον δεν μπορεί να τους σταματήσει. Η Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στους πραγματικούς χώρους εξουσίας της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, το G7, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη Διεθνή Τράπεζα. Αποδεσμεύεται από τις πολυμερείς συμβάσεις: Πρωτόκολλο Κιότο, απαγόρευση των πυρηνικών όπλων, αντιβαλλιστικοί πύραυλοι, Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο και από τη Συνθήκη της Γενεύης για τους αιχμαλώτους πολέμου. Το επόμενο βήμα είναι η παντελής αδιαφορία για το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Αντίδραση σε αυτά τα σχέδια εκδήλωσαν η Γαλλία και η Γερμανία, με τη συνεργασία της Ρωσίας και τη συγκατάθεση της Κίνας. Η γαλλογερμανική πρωτοβουλία αποτελεί μια ιστορική ενέργεια, που μπορεί να σημαίνει για την Ευρώπη το τέλος 60 χρόνων αυτόματης συστράτευσης με τις επιλογές των ΗΠΑ, πράγμα που της επιτρέπει να ανακαλύψει ξανά τη δική της πολιτική βούληση και να πάψει να είναι μόνο μια παγκόσμια οικονομική δύναμη.
Μπορούμε σήμερα ρεαλιστικά να φανταστούμε το ιχνογράφημα ενός νέου κόσμου με περισσότερους από έναν πόλους ισχύος και εξουσίας; Ρόλος ισορροπίας του τρόμου, όπως στο διπολικό σχήμα ΗΠΑ-Σοβιετικής Ενωσης ή ρόλος ασφάλειας/προστασίας; Αυτά όλα είναι ζητήματα προς άμεση επεξεργασία στους κόλπους των χωρών της Ευρώπης που δεν επιθυμούν τη μονοκρατορία των ΗΠΑ.
Όσο πιο γρήγορα η συμμαχία Παρίσι-Βερολίνο με τη συνεργασία της Μόσχας οδηγήσει σε μια ουσιαστική ώθηση τις διαδικασίες της πολιτικής και αμυντικής συγκρότησης της Ευρώπης τόσο το καλύτερο για όλους μας, και ασφαλώς και για την Ελλάδα.
Έχουμε ανάγκη από έναν κόσμο πολυπολικό, μια υπερδύναμη δεν μπορεί να εξασφαλίσει από μόνη της την παγκόσμια τάξη. Και οπωσδήποτε, έχουνε ανάγκη να διασφαλίσουμε το ρόλο του ΟΗΕ. Δεν μπορεί η υπερδύναμη να αισθάνεται πως δεν έχει να δώσει λόγο σε κανέναν.
Αλήθεια, εάν μετά την αμερικανική εισβολή δεν βρεθούν όπλα μαζικής καταστροφής εάν δεν επιβεβαιωθούν οι «ατράνταχτες αποδείξεις» που παρουσίασε για τις σχέσεις της Αλ Κάιντα με τη βαγδάτη ο Κόλιν Πάουελ στα Ηνωμένα Εθνη, θα αρκεστούμε μόνο να αναφωνήσουμε όλοι τη ρήση του Κομφούκιου, ότι «δεν μπορεί να βρεις μια μαύρη γάτα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, ιδιαίτερα εάν δεν υπάρχει μαύρη γάτα»; Με λίγα λόγια, ούτε γάτα ούτε ζημιά;
(Από την εφημερίδα Ελευθεροτυπία, 02/04/03)