Οἱ, ἐν ἐξελίξει, τουρκικές πρωτοβουλίες ἔχουν ὡς ἐμφανῆ σκοπό τήν πρόκληση ἀνησυχίας στίς κυβερνήσεις ἰσχυρῶν χωρῶν καί στούς δυνάμει χρηματοδοτικούς φορεῖς τῶν δύο -τεράστιας σημασίας- ἔργων. Τό τουρκικό σκεπτικό λέγει ὅτι εἴτε θά πρέπει νά ἐξασφαλιστεῖ ἡ συναίνεση καί συμμετοχή τῆς Ἄγκυρας σέ κάθε ἐνεργειακό σχέδιο στήν Ἀνατολική Μεσόγειο εἴτε θά ὑπάρξει νέα ἑστία ἔντασης στήν εὐρύτερη περιοχή.
Σέ αὐτό τό πλαίσιο, ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ὀρθῶς μὲν ἀποφάσισε νά συναντηθεῖ μέ τόν Τοῦρκο πρόεδρο Ρ. Τ. Ἐρντογάν στίς 13 Μαρτίου (γιατί οἱ δίαυλοι ἐπικοινωνίας πρέπει νά παραμένουν ἀνοιχτοί καί νά μή δίδεται εἰκόνα ἀδιαλλαξίας τῆς Ἀθήνας σέ τρίτες κυβερνήσεις), ἀλλά εἶναι βέβαιο ὅτι ἡ ἀτζέντα ἐπιβαρύνεται, γιά πολλοστή φορά, σέ βάρος τῆς ἑλληνικῆς πλευρᾶς. Γιατί ἡ συνάντηση τῶν κυρίων Μητσοτάκη καί Ἐρντογάν θά πραγματοποιηθεῖ ὑπό τίς σκιές ἀφ’ ἑνός τῆς ἀμφισβήτησης τῶν EuroAsia καἰ EuroAfrica καί ἀφ’ ἑτέρου τῆς νέας τουρκικῆς στρατηγικῆς γιά συσχέτιση τῆς ἑλληνικῆς κυριαρχίας σέ νησιά τοῦ Αἰγαίου μέ τή στρατιωτικοποίηση καί ἀμυντική θωράκισή τους.
Ὅσο κι ἂν ἀκούγεται δυσάρεστο στούς αὐλοκόλακες τοῦ Μαξίμου, ἡ σκληρή ἀλήθεια εἶναι ὅτι, ἐπί πρωθυπουργικῆς θητείας τοῦ κ. Μητσοτάκη, ἡ Ἑλλάδα ἔχει ἤδη ὑποστεῖ τίς σοβαρές ἧττες τοῦ τουρκολιβυκοῦ μνημονίου, τοῦ αὐτοπεριορισμοῦ της στά 6 ν.μ. (δήλωση Γεραπετρίτη), τῆς ἀκύρωσης τοῦ EastMed καί τῆς διολίσθησης τοῦ Κυπριακοῦ στή θεωρία τῶν δύο κρατῶν. Πρόκειται γιά γεγονότα μέ μακροπρόθεσμες ἀρνητικές συνέπειες, ἐνῷ οἱ -ἀναμφισβήτητες- ἑλληνικές ἐπιτυχίες στίς κρίσεις τοῦ Ἕβρου καί τοῦ Oruc Reis ἦταν σέ τακτικό ἐπίπεδο. Ἐπί τῆς οὐσίας, ἔχουν προσφέρει μόνον – πολύτιμο, φυσικά - χρόνο προετοιμασίας μέχρι τήν ἑπόμενη ἑλληνοτουρκική κρίση.
Μέ αὐτά τά δεδομένα, ὁ κ. Μητσοτάκης (πού ἀδράνησε τραγικά ὡς πρός τό τουρκολιβυκό μνημόνιο, παρά τίς συγκεκριμένες πληροφορίες περί ἐπικείμενης ὑπογραφῆς του τό Νοέμβριο τοῦ 2019) δέν ἔχει τήν πολυτέλεια ἐπανάληψης τῆς ἴδιας ὀλιγωρίας στίς ὑποθέσεις τῶν EuroAsia καί EuroAfrica.
Ὅπως δείχνουν οἱ τουρκικές κινήσεις καί ἡ διεθνής κρίση τῶν τιμῶν τοῦ φυσικοῦ ἀερίου, ἔχει κιόλας διαψευστεῖ ἡ - ὑπεραισιόδοξη ὡς «ἀνέμελη» - ἐκτίμηση τοῦ Πρωθυπουργοῦ, στίς 14 Ἰανουαρίου, ὅτι ἡ ἀμερικανική ἀπόφαση γιά τόν EastMed θά ἐξισορροπηθεῖ μέ τό EuroAsia καί τή μεταφορά LNG. Ἀντίθετα, ἔχουν ἐπιβεβαιωθεῖ ὅσοι πεπειραμένοι διπλωμάτες εἶχαν ὑπογραμμίσει καί πρός τό Μέγαρο Μαξίμου καί πρός τήν Ἀμερικανική Πρεσβεία ὅτι ἡ διαβεβαίωση τῆς Οὐάσιγκτων γιά ἰσχυρή ὑποστήριξη τῶν EuroAsia καί EuroAfrica, ὅσο εἰλικρινής κι ἄν εἶναι, ἔχει βραχυπρόθεσμη ἀξία. Συνοπτικά, εἶχε ἐπισημανθεῖ ἐγκαίρως ὅτι ἡ διακομματική ἀμφισβήτηση, ἐκ μέρους τοῦ προέδρου Ἐρντογάν καί τῆς τουρκικῆς ἀντιπολίτευσης, δέν ἀφορᾷ ἁπλῶς τό εἶδος τῆς ἐνέργειας (φυσικό ἀέριο, LNG ἤ ἠλεκτρισμός), ἀλλά τήν οὐσία τῶν ἑλληνικῶν δικαιωμάτων σέ συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Γι’ αὐτό καί, πέραν τῶν τρεχουσῶν παρεμβάσεων στό διπλωματικό ἐπίπεδο καί σέ χρηματοπιστωτικούς φορεῖς, ἡ Ἄγκυρα θά ἐπιδιώξει, πάλι, νά ἀδρανοποιήσει τά ἑλληνικά δικαιώματα στίς θαλάσσιες ζῶνες τῆς Μεσογείου καί μέσῳ ἀεροναυτικῶν παρενοχλήσεων καί τεχνητῶν ἐντάσεων. Μέ αὐτές τίς μεθόδους, ἡ Τουρκία θά ὠθήσει, γιά πολλοστὴ φορά, τίς ΗΠΑ νά παρέμβουν, τονίζοντας πρός τήν Ἑλλάδα τήν ἀνάγκη ἀποφυγῆς κλιμάκωσης.
Σύμφωνα μέ ἔγκυρες πηγές, πρός τό παρόν, δέν ἔχει ὑπάρξει καμμία ἀπολύτως ἀλλαγή τῆς ἀμερικανικῆς θέσης, ὅπως ἔχει ἐκφραστεῖ καί δημοσίως καί στή διάρκεια ὑπηρεσιακῶν συναντήσεων, ὑπέρ τῶν διασυνδετήριων ἠλεκτρικῶν καλωδίων. Τό Στέητ Ντηπάρτμεντ στηρίζει τά ἔργα τῶν καλωδίων, προκειμένου νά συνδεθοῦν οἱ δομές παραγωγῆς ἐνέργειας καί οἱ ἀγορές τῶν κρατῶν τῆς ΝΑ Μεσογείων. Ἄλλως τε, οἱ EuroAsia καί EuroAfrica ἐντάσσονται (σέ ἀντίθεση μέ τόν EastMed) στήν πολιτική τῆς διοίκησης Μπάϊντεν γιά προστασία τοῦ περιβάλλοντος, ἐνεργειακή μετάβαση καί στροφή πρός τίς ἀνανεώσιμες πηγές.
Ὡστόσο, πρίν καί μετά τή ρωσσική εἰσβολή στήν Οὐκρανία, τό μήνυμα ἀπό τήν Οὐάσιγκτων εἶναι ὅτι ἡ σοβαρότητα τῆς αἱματηρῆς αὐτῆς κρίσης δέν ἀφήνει τήν παραμικρή εὐκαιρία ἐνασχόλησης μέ ἄλλα ζητήματα. Γι’ αὐτό καί εἶναι ὁρατός ὁ κίνδυνος νά κληθεῖ ἡ Ἑλλάδα, γιά πολλοστή φορά, νά ὑποχωρήσει σέ θέμα μείζονος σημασίας γιά τήν ἴδια, ὅπως οἱ EuroAsia καί EuroAfrica, γιά τό κοινό καλό τῆς Δύσης καί γιά νά ἀποτραπεῖ ἡ στενώτερη συνεργασία τῆς Ἄγκυρας μέ τή Μόσχα.