Οι λεπτομέρειες του προτεινόμενου δασμολογίου άνθρακα της ΕΕ βρίσκονται επί του παρόντος υπό διαπραγμάτευση στα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες ζητούν να συμπεριληφθούν στη νομοθεσία οι εξαγωγικές εκπτώσεις.
Το σχέδιο εισφοράς θα εφαρμόζεται στις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας, σιδήρου και χάλυβα, αλουμινίου, λιπασμάτων και τσιμέντου. Αναμένεται να τεθεί σταδιακά σε εφαρμογή από το 2026 και για περίοδο δέκα ετών, με τον ίδιο ρυθμό με τον οποίο οι εν λόγω τομείς θα δουν τις δωρεάν άδειες CO2 στην αγορά άνθρακα της ΕΕ να καταργούνται σταδιακά.
Ωστόσο, οι βιομηχανίες της ΕΕ έχουν προειδοποιήσει ότι ο CBAM δεν θα προστατεύσει τις εξαγωγές τους έναντι φθηνότερων προϊόντων από ξένους κατασκευαστές που δεν υπόκεινται σε παρόμοια τιμή άνθρακα. Για να αντισταθμίσουν, λοιπόν, την απώλεια των δωρεάν δικαιωμάτων στην αγορά άνθρακα της ΕΕ, ζήτησαν εξαγωγικές εκπτώσεις για να διατηρήσουν τις βιομηχανίες τους ανταγωνιστικές στις παγκόσμιες αγορές.
Η πρόταση CBAM της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν διατήρησε την ιδέα των επιστροφών κατά την εξαγωγή, υποστηρίζοντας ότι αυτές θα αποτελούσαν εξαγωγικές επιδοτήσεις ασυμβίβαστες με τους κανόνες του ΠΟΕ.
«Δεν μπορούμε να απομονώσουμε τις εξαγωγές και την παραγωγή. Αυτό θα οδηγούσε σε απαγορευμένες [εξαγωγικές] επιδοτήσεις, τις οποίες πρέπει να αποφύγουμε. Έχουμε μερικές κόκκινες γραμμές, και αυτή είναι μία από αυτές», δήλωσε ο Pasquale De Micco, ανώτερος υπάλληλος του φορολογικού τμήματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Μια άλλη «κόκκινη γραμμή» για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η χορήγηση διπλής προστασίας για τις βιομηχανίες της ΕΕ που καλύπτονται από το CBAM και ταυτόχρονα επιδοτούνται στο εξωτερικό – κάτι που θα μπορούσε επίσης να αμφισβητηθεί βάσει των παγκόσμιων εμπορικών κανόνων.
«Πρέπει να αποφύγουμε να πέσουμε σε νομικές και οικονομικές παγίδες», δήλωσε ο De Micco σε πρόσφατη εκδήλωση της EURACTIV.
Απαιτήσεις της βιομηχανίας
Ο αξιωματούχος της Επιτροπής πρόσθεσε ότι ο οικονομικός αντίκτυπος της CBAM στις εξαγωγές είναι μάλλον περιορισμένος, αντιπροσωπεύοντας μόλις το 5% της συνολικής παραγωγής σε όλους τους τομείς που καλύπτονται.
Ωστόσο, οι βιομηχανίες και τα συνδικάτα δεν πείθονται από αυτό το επιχείρημα.
«Το κλειδί είναι να έχουμε κατά νου ότι ένας μέσος όρος δεν είναι όλη η ιστορία. Πρέπει να έχουμε μια πιο λεπτομερή προσέγγιση και μια καλύτερη εικόνα για το ποια πιθανά προβλήματα μπορεί να προκύψουν», δήλωσε στην ίδια εκδήλωση ο Benjamin Denis του βιομηχανικού συνδικάτου IndustriALL.
«Εάν οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις είναι προσανατολισμένες στις εξαγωγές, αυτό μπορεί να είναι επιζήμιο για τα περιθώρια κέρδους και την ανταγωνιστικότητά τους, και σε μια ανοικτή οικονομία αυτά μεταφράζονται αργά ή γρήγορα σε προβλήματα απασχόλησης», πρόσθεσε.
Επιπλέον, οι βιομηχανίες που καλύπτονται από την CBAM υποστηρίζουν ότι έχουν ήδη επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την κρίση COVID-19, την αύξηση των τιμών της ενέργειας και τώρα τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία – όλα αυτά θα μπορούσαν δυνητικά να αλλάξουν τις εμπορικές ροές.
«Η Ρωσία και η Λευκορωσία έχουν καταστεί εξαιρετικά κυρίαρχες στον τομέα των εξαγωγών λιπασμάτων και αυτό δεν είναι υγιές για ένα εύρωστο σύστημα», δήλωσε ο Luc Haustermans, επικεφαλής των δημόσιων υποθέσεων της ΕΕ στην εταιρεία λιπασμάτων Yara. «Από αυτή την άποψη, πρέπει να ξαναδούμε το CBAM και να ξανακάνουμε κάποιες αναλύσεις, επειδή κάποιες από τις εμπορικές ροές θα αλλάξουν ως αποτέλεσμα αυτής της κρίσης».
Οι «ομάδες για το κλίμα» δεν θα αντικαταστήσουν τον CBAM
Ο μηχανισμός συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της ΕΕ αποσκοπεί στο να πείσει άλλες χώρες να υιοθετήσουν παρόμοιες πολιτικές τιμολόγησης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με την ένωση των 27 χωρών.
Η Γερμανία, που βασίζεται στις εξαγωγές, ελπίζει ότι αυτό θα ενθαρρύνει τη δημιουργία μιας «ομάδας για το κλίμα» – μιας συμμαχίας ομοϊδεατών κρατών χωρίς δασμούς άνθρακα που θα πιέζει για μεγαλύτερη φιλοδοξία για το κλίμα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ωστόσο, η κεντροδεξιά ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη έκοψε τον ενθουσιασμό για την ιδέα αυτή, λέγοντας ότι μια πιθανή «ομάδα για το κλίμα» δεν θα καταστήσει περιττό τον δασμό άνθρακα της ΕΕ: «Φυσικά [μια συμμαχία για το κλίμα] είναι κάτι που μπορεί να λειτουργήσει, αλλά προτιμώ τις ευρωπαϊκές λύσεις και πρέπει να διατηρήσουμε την ευρωπαϊκή ηγεσία», δήλωσε η ίδια. «Χρειαζόμαστε τον CBAM για να θέσουμε πρότυπα και είναι σημαντικό να δοθούν κίνητρα σε τρίτες χώρες», δήλωσε στην εκδήλωση της EURACTIV.
Άλλωστε, η ΕΕ είναι πιθανό να συνεχίσει να είναι πρωτοπόρος σε παγκόσμιο επίπεδο όσον αφορά την τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με τη συνεχιζόμενη μεταρρύθμιση του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ (ETS). «Η ΕΕ εξακολουθεί να είναι μία από τις λίγες οικονομίες με αποτελεσματικό ΣΕΔΕ, και αυτό θα ισχύει ακόμη περισσότερο με τη συνεχιζόμενη μεταρρύθμιση του ΣΕΔΕ της ΕΕ», δήλωσε ο Denis της IndustriALL.
Συνολικά, η εισφορά της ΕΕ για τα σύνορα άνθρακα θα μπορούσε να προκαλέσει μια μεγάλη αλλαγή όσον αφορά τη διεθνή συνεργασία, σύμφωνα με την Aylin Shakwat, υπεύθυνη έργου για τη βιομηχανία στο think-tank Agora Energiewende. «Θα είναι ένας νέος τρόπος επιχειρηματικής δραστηριότητας, όχι μόνο για το ίδιο το προϊόν, αλλά θα υπάρχει και μια άλλη μετρική – οι ενσωματωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα – που θα μετρά την ανταγωνιστικότητά σας», δήλωσε η ίδια.
Δείτε ολόκληρο το event εδώ
(από euractiv.gr)