Άραγε νομιμοποιείται η Ευρώπη να ζητεί μερίδιο από τα λάφυρα ενός πολέμου στον οποίο δεν συμμετέσχε; Tην απάντηση έδωσε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Κόλιν Πάουλ: Όχι. Εμείς αναλάβαμε τον κίνδυνο του πολέμου, εμείς καταβάλαμε το οικονομικό τίμημα, οι δικοί μας στρατιώτες θυσιάστηκαν. Επομένως η Ευρώπη –πλην της Βρετανίας- δεν μπορεί να έχει βαρύνοντα ρόλο στο μετά Σαντάμ Ιράκ.
Απουσία ρεαλισμού
Και πράγματι, αυτή είναι η αλήθεια. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως περιορίζεται σε αυτόν του μεταπολεμικού κομπάρσου. Μετά τις απειλές Σιράκ για την άσκηση «βέτο» στο Συμβούλιο Ασφαλείας και τις βαρύτατες κατηγορίες Σρέντερ κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, θα ήταν και αστείο να πιστεύεται ότι οι Αμερικανοί θα έκαναν πίσω για να παραχωρήσουν στους Ευρωπαίους πρωτεύοντα ρόλο στην ανοικοδόμηση του Ιράκ.
Όμως οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν χάσει κάθε ίχνος ρεαλισμού. Απαιτούν συμμετοχή στο μεταπολεμικό Ιράκ εκ των υστέρων και εκ του ασφαλούς. Και δεν θέλουν να συνειδητοποιήσουν ότι για να ανακτήσει η Ευρώπη την ισχύ και τον παγκόσμιο ρόλο της πρέπει να συμβούν δύο τινά:
- Πρώτον, να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για την χρηματοδότηση των αμυντικών δαπανών της. Καθ’ όλη την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Ευρώπη στήριξε την άμυνα της στην Αμερική. Ακόμη και οι επεμβάσεις στην Βοσνία και το Κόσοβο έγιναν πρωτίστως από τις ΗΠΑ. Και χωρίς ισχυρό στρατό, ισχυρή Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει.
- Δεύτερον, να ανακάμψει η παραπαίουσα ευρωπαϊκή οικονομία. Σήμερα η Ευρώπη υπολείπεται δραματικά όχι μόνον της Αμερικής, αλλά και πολλών αναδυόμενων οικονομιών του Τρίτου Κόσμου. Έχει εμπλακεί στα γρανάζια του ευρωσοσιαλισμού και της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών. Και χωρίς ισχυρή οικονομία, ισχυρή Ευρώπη δεν μπορεί να υπάρξει.
Τις προϋποθέσεις αυτές θα όφειλε κάποτε να αντιληφθεί και η ελληνική κοινή γνώμη. Διότι στην χώρα μας τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα. Η δική μας θέση είναι αξιοθρήνητη. Βαυκαλιζόμεθα από το γεγονός ότι προεδρεύουμε περιστασιακώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν συνειδητοποιούμε ότι στην πραγματικότητα είμαστε οι κομπάρσοι των κομπάρσων!
Ηγετικές ψευδαισθήσεις
Η ελληνική Κυβέρνηση καλλιεργεί την ψευδαίσθηση ότι η Ελλάς βρίσκεται στο επίκεντρο των παγκοσμίων αποφάσεων. Προβάλλει συνεχώς τις «ευρωπαϊκές» πρωτοβουλίες Σημίτη, τις συναντήσεις Παπανδρέου με τον Κόλιν Πάουελ, την επίσκεψη Παπαντωνίου στην Ουάσιγκτον. Και αποσιωπά το γεγονός ότι κατά βάθος κανένας δεν μας λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν. Οι πραγματικές συνεννοήσεις γίνονται σε άλλο επίπεδο.
Σε τρεις μήνες, η χώρα μας θα παύσει να ασκεί την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Και σημασία έχει τι θα έχει απομείνει από την προεδρεία για την ίδια την Ελλάδα. Άραγε θα έχει αποκομίσει κάποιο όφελος από τον δήθεν ηγετικό ρόλο της; Θα έχει ενισχυθεί η χώρα μας εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως; Θα έχει προκύψει κάτι θετικό για την ελληνική οικονομία; Φοβούμεθα πώς όχι.
Η σημερινή Ελλάς έχει προσδεθεί στο άρμα της δήθεν ενωμένης Ευρώπης και επαναπαύεται. Η πολιτική ηγεσία του τόπου αρνείται να πει στον ελληνικό λαό τα πράγματα με το όνομά τους. Αρνείται να πει ότι η Ελλάς είναι ο τελευταίος τροχός της αμάξης σε μια Ευρώπη ουραγό της παγκοσμίου οικονομίας. Και δεν κάνει τίποτε για να απεγκλωβίσει την ελληνική οικονομία από το σημερινό τέλμα.
Η κατηγορηματική απάντηση Πάουελ για το ρόλο της Ευρώπης στο μεταπολεμικό Ιράκ, θα έπρεπε να προβληματίζει πρωτίστως εμάς τους Έλληνες. Για να αποκτήσουμε έστω και ελάχιστο ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, πρέπει πρώτα να ισχυροποιήσουμε τους εαυτούς μας. Και με απεργίες και αντιπολεμικές διαδηλώσεις, αυτό δεν επιτυγχάνεται.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ 07/04/03)