Έντονη είναι η ανησυχία και ο προβληματισμός στους διεθνείς πετρελαϊκούς κύκλους από την απότομη αναρρίχηση της τιμής του αργού τους τελευταίους δύο μήνες. Με το βαρέλι να έχει κτυπήσει τα 120 δολάρια (τιμή WTI στο ΝΥΜΕΧ στις 28/4 και το Brent στα 116 δολάρια) δεν είναι λίγοι οι αναλυτές στις αγορές εμπορευμάτων που πιστεύουν ότι μέχρι το καλοκαίρι θα δούμε τις τιμές να εκτοξεύονται στα 130 ή και στα 150 δολάρια το βαρέλι!
Ημέρα με την ημέρα γίνεται όλο και πιο φανερή η αδυναμία του παγκόσμιου συστήματος παραγωγής να ανταποκριθεί στην ζήτηση για αργό και προϊόντα η οποία στα 86.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα απαιτεί μία τεράστια παραγωγή, η οποία όμως στα 85.0 εκατ. βαρέλια θεωρείται οριακή. Επιπλέον, η ζήτηση για το τρέχον έτος αναμένεται να αυξηθεί κατά τουλάχιστον 1.2 εκατ. βαρέλια και να διαμορφωθεί στα 87.2. Όμως, βάσει των σημερινών στοιχείων, δεν αναμένεται αντίστοιχη αύξηση στην παραγωγή, και αυτό για δύο βασικούς λόγους.
Πρώτον, το καρτέλ του OPEC όπως έχουν επανειλημμένα δηλώσει εκπρόσωποί του, με τελευταία την δήλωση του προέδρου του, του Αλγερινού υπουργού πετρελαίων κ. Chakib Κhelil, θεωρεί ότι η παγκόσμιος πετρελαϊκή αγορά τροφοδοτείται ικανοποιητικά και άρα δεν συντρέχουν λόγοι για αύξηση της παραγωγής πάνω από το σημερινό επίπεδο των 35.0 εκατ. βαρέλια/ημέρα. Μάλιστα με ιδιαίτερα προκλητικό τρόπο το καρτέλ δείχνει να μην ανησυχεί για το εάν οι τιμές εκτοξευθούν ακόμη και στα 200 δολάρια το βαρέλι. Διεθνείς αναλυτές παρατηρούν πάντως ότι υπάρχει μία αντίφαση μεταξύ των δηλώσεων εκπροσώπων του OPEC και του τι αυτό κάνει στην πράξη αφού είναι γνωστά τα σχέδια χωρών – μελών του, ιδιαίτερα της Σ. Αραβίας, για συνολικές επενδύσεις 150 δισεκ. δολαρίων μέχρι το 2012 για αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας κατά 5.0 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα.
Δεύτερον, οι χώρες παραγωγοί εκτός OPEC, οι οποίες και ευθύνονται για το 60% της παγκόσμιας παραγωγής, αδυνατούν να αυξήσουν την παραγωγή τους πάνω από τα 50.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα για μία σειρά από λόγους, οι κυριότεροι των οποίων είναι ότι αυτές δραστηριοποιούνται στην μεγάλη πλειοψηφία τους σε ώριμα κοιτάσματα ενώ η πρόσβασή τους σε εύκολα ή και νέα κοιτάσματα είναι εξαιρετικά δύσκολη. Σε πολλές δε περιπτώσεις όπως το Μεξικό, η Β. Θάλασσα, η Νορβηγία, ακόμα και ορισμένες περιοχές της Ρωσίας, η παραγωγή είναι φθίνουσα τα τελευταία χρόνια.
Προκαλεί δε μεγάλο προβληματισμό στους διεθνείς τραπεζικούς κύκλους η αδυναμία αρκετών ανεξάρτητων παραγωγών να αναπτύξουν αναβαθμισμένη παραγωγική δραστηριότητα την στιγμή που οι διεθνείς τιμές κινούνται σε αυτά τα πρωτόγνωρα επίπεδα. Μία αιτία για την αδυναμία των παραγωγών να αξιοποιήσουν την ευκαιρία των υψηλών τιμών είναι ότι το κόστος της παραγωγής έχει αυξηθεί κατακόρυφα με τον πληθωρισμό σε βασικά υλικά και υπηρεσίες να τρέχει πλέον στο 20% ετησίως. Επιπλέον θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψη το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ του επενδυτικού σταδίου σε νέα κοιτάσματα μέχρις ότου αυτά αρχίσουν να αποδίδουν και να παράγουν νέες σημαντικές ποσότητες πετρελαίου.
Όλα τα ανωτέρω συνθέτουν μία αρκετά αρνητική εικόνα σε ότι αφορά τις προοπτικές για μία αισθητά αυξημένη παγκόσμια παραγωγή τα επόμενα χρόνια και αυτό παρά το γεγονός ότι ο πλανήτης δεν έχει στερέψει από αποθέματα ούτε η οικονομία από κεφάλαια. Το πρόβλημα, τονίζουν εκπρόσωποι διεθνών μελετητικών οίκων, εντοπίζεται στην περιορισμένη παραγωγική ικανότητα του παγκόσμιου συστήματος κάτι που θα χρειασθεί μερικά χρόνια για να ξεπερασθεί. Προς το παρόν οι τιμές θα πιέζονται προς τα άνω με κάθε εμπόδιο ή ατύχημα ή τοπική πολεμική σύρραξη να αυξάνει περαιτέρω την αβεβαιότητα. «Έχουμε εισέλθει πλέον σε μία αχαρτογράφητη περιοχή σε ότι αφορά την εξέλιξη των τιμών» παρατηρεί με εμφανή αμηχανία εκπρόσωπος διεθνούς πετρελαϊκής εταιρείας στο Λονδίνο.