Πριν έναν περίπου χρόνο, τον Ιούνιο του 2007, η ελβετική εταιρεία ενέργειας EGL, που έχει αναλάβει μαζί με την νορβηγική StatoilHydro την κατασκευή του υπεραδριατικού αγωγού φυσικού αερίου, γνωστού ως ΤΑΡ, υπέγραψε μια σύμβαση με τη κρατική Ιρανική Εταιρία Αερίου NIGEC για την προμήθεια 5,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου το χρόνο, αρχής γενομένης από το 2010. Η συμφωνία αυτή ήταν αρκετά σημαντική καθώς η Ελβετία ήταν η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ηπείρου που υπέγραφε ένα μακροχρόνιο συμβόλαιο 25 ετών με το εσωστρεφές ενεργειακά Ιράν. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα αποκαλύφθηκαν την ελβετική κυβέρνηση περαιτέρω λεπτομέρειες της συμφωνίας μεταξύ EGL και NIGEC σύμφωνα με τις οποίες η αξία του εν λόγω συμβολαίου ανέρχεται στα 27 δισεκατομμύρια Ευρώ.
Ως γνωστόν το Ιράν κατέχει τα δεύτερα μεγαλύτερα στον κόσμο αποθέματα φυσικού αερίου μετά την Ρωσία τα οποία όμως μέχρι στιγμής παρέμεναν σχεδόν αναξιοποίητα λόγω της έλλειψης σταθερών και μακροχρόνιων επενδύσεων από διεθνείς εταιρείες. Ωστόσο το Ιράν με το παραπάνω συμβόλαιο αλλά και με άλλες πρόσφατες συμφωνίες με την Κίνα και την Μαλαισία φαίνεται ότι αρχίζει να υιοθετεί μία αρκετά εξωστρεφή στάση αναφορικά με τον ενεργειακό του τομέα ο οποίος λόγω των πλούσιων αποθεμάτων τόσο σε πετρέλαιο όσο και σε φυσικό αέριο του δίνει μία σαφώς πιο αναβαθμισμένη γεωπολιτική θέση στην ευρύτερη περιοχή με πολλά γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα. Η Ευρώπη από την άλλη έχει συνειδητοποιήσει ότι οι επιλογές της για μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια και αποδέσμευση από το μονοπώλιο του ρωσικού κολοσσού Gazprom είναι περιορισμένες και έτσι τα αποθέματα του Ιράν φαίνονται ιδιαίτερα θελκτικά προκειμένου να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη ποικιλότητα διαφορετικών παροχών φυσικού αερίου.
Η εξασφάλιση του ιρανικού αερίου για τον αγωγό ΤΑΡ ο οποίος θα εφοδιάζεται με αέριο από την περιοχή της Κασπίας Θάλασσας από κοιτάσματα που διαχειρίζεται η StatoilHydro, ήταν νευραλγικής σημασίας έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα το 2012 να μεταφέρει γύρω στα 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, με την προοπτική μάλιστα να αυξηθούν στο μέλλον οι ποσότητες σε 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Η EGL υποστηρίζει ότι ο αγωγός ΤΑΡ, που θα διέρχεται μέσω της Τουρκίας της Ελλάδος και της Αλβανίας, καταλήγοντας τελικά στην Ιταλία είναι ένα σχέδιο υψίστης σημασίας για τις ενεργειακά διψασμένες χώρες της Ευρώπης αλλά θα παίζει επίσης καθοριστικότατο ρόλο μαζί με τον αγωγό Nabucco αναφορικά με την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μεγαλύτερη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Ωστόσο οι Η.Π.Α., το τελευταίο διάστημα βλέποντας από την μια την Ρωσία να «αγκαλιάζει» ενεργειακά ολόκληρη την Ευρώπη και από την άλλη το Ιράν να διευρύνει το ενεργειακό του προφίλ καλώντας ανοιχτά πλέον τις ευρωπαϊκές εταιρείες για μακροχρόνιες συνεργασίες, έχουν αρχίσει να εκδηλώνουν ανοιχτά πλέον την έντονη δυσφορία τους και την διπλωματική ταραχή τους, συμπτώματα τα οποία εκφράζονται μ’ έναν καταιγισμό από πιέσεις και έμμεσες απειλές προς όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Τις τελευταίες μάλιστα μέρες με καθυστέρηση 6 μηνών αφού η συμφωνία EGL – NIGEC ήταν γνωστή από τον περασμένο Νοέμβριο, οι Η.Π.Α. εξέφρασαν ανοιχτά την απογοήτευσή τους προς την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Ελβετίας για την συμφωνία της EGL με την ιρανική NIGEC υποστηρίζοντας αφενός ότι η Ελβετία δεν έχει δικαίωμα να γυρίσει μ’ αυτόν τον τρόπο την πλάτη σ’ έναν παραδοσιακό της σύμμαχό, επιχείρημα το οποίο μάλλον δείχνει μια έκδηλη αμηχανία και απουσία ενός στρατηγικού πολιτικού σχεδιασμού, ενώ από την άλλη θεωρεί ότι τα χρήματα που θα εισπράξει το Ιράν από τέτοιου είδους σημαντικές συμφωνίες μπορούν κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν για τρομοκρατικές επιχειρήσεις εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών ή του Ισραήλ. Φυσικά, η Ελβετία μέσω επίσημων δηλώσεων του Υπουργού Εξωτερικών της, αντιπαρέρχεται τα οποιαδήποτε επιχειρήματα της αμερικανικής υπερδύναμης υποστηρίζοντας ότι δεν παραβαίνει κανένα embargo ή άλλο κανονισμό του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ενώ από την άλλη προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες με το συγκεκριμένο έργο για τις ενεργειακές ανάγκες της Ιταλίας και πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών μεταξύ των οποίων και η εγγύηση για την τροφοδοσία της ίδιας της Ελβετίας.
Οι Η.Π.Α. μαζί με την Μεγάλη Βρετανία θέλουν πάση θυσία με κυρώσεις και άλλα αποτρεπτικά μέτρα τα οποία θα επιβληθούν από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών να απομονώσουν με τον πιο δραστικό τρόπο το Ιράν δημιουργώντας αφενός έναν ασφυκτικό κλοιό που δεν θα επιτρέπει ξένες επενδύσεις στην μουσουλμανική αυτή χώρα αφετέρου περιορίζοντας την ενεργειακή επιρροή του Ιράν προς την Ευρώπη. Η Ευρώπη βέβαια κατανοώντας ότι κάτι τέτοιο δεν θα ήταν προς το συμφέρον της και δεδομένου ότι μέχρι το 2020 θα έχει αυξηθεί κατά πολύ το έλλειμμα της Gazprom σε επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου λόγω της υπερβολικής ζήτησης τόσο από την εγχώρια αγορά όσο κι από Ευρώπη και Ασία, προτιμά να σφυρίζει αδιάφορα. Άλλωστε, όπως υποστήριξε πριν μερικές μέρες και ο εκπρόσωπος τύπου της EGL κ Lilly Frei, μία πληθώρα ευρωπαϊκών εταιρειών, όπως η γαλλική Total, η αυστριακή OMV, και η ολλανδική Shell προσανατολίζονται σοβαρά στο ενδεχόμενο να κλείσουν μακροχρόνιες συμφωνίες με το Ιράν.
Από την άλλη η ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας γίνεται ολοένα και πιο εξαρτώμενη από το φυσικό αέριο καθώς αν θέλει να μειώσει αποτελεσματικά την εξάρτησή της από το πετρέλαιο και να ελαττώσει τους ρύπους διοξειδίου του άνθρακα πρέπει να αυξήσει την κατανάλωση σε φυσικό αέριο και μάλιστα με ταχύτατους ρυθμούς. Κάτω από αυτήν την προοπτική η υπογραφή αφενός της ελληνορωσικής συμφωνίας για τον South Stream και η συμφωνία αφετέρου για την διέλευση του αγωγού ΤΑΡ θα προσφέρουν πολλαπλά οφέλη, οικονομικά και ενεργειακά για την χώρα μας η οποία μέχρι σήμερα είναι απόλυτα εξαρτημένη από το πετρέλαιο. Μια τέτοια μάλιστα γεωπολιτική κατάσταση ίσως ωθήσει την Ελλάδα να συνειδητοποιήσει, ξυπνώντας από τον λήθαργο παλαιοτέρων ετών, ότι στην διεθνή διπλωματία και γεωστρατηγική δεν υπάρχουν ημέτεροι και φίλοι, ούτε διπολικά αινίγματα μαύρου και άσπρου, παρά μόνον τα αυτά καθαυτά συμφέροντα έτσι όπως εκφράζονται μέσα από την ψυχρή λογική του συγκριτικού πλεονεκτήματος.