Μαύρα μηνύματα στην Αθήνα από τον επί κεφαλής κυρώσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζέιμς Ο᾽ Μπράιαν – Ωχριά η κρίση του 1973 μπροστά σε αυτό που θα ζήσουμε – Δεν επαρκεί το LNG! Η αμερικανική πλευρά προέβη, το τελευταίο διάστημα, σε εκτενείς ενημερώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικων Νίκου Δένδια μέσω πολιτικών αξιωματούχων

και αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων. Μεταξύ αυτών, ο συντονιστής κυρώσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζέιμς Ο Μπράιεν, στα τέλη Ιουνίου, και ο ειδικός απεσταλμένος της διοίκησης Μπάιντεν για ενεργειακά θέματα, Αμος Χόχστιν, στα τέλη Ιουλίου.

Σε αντίθεση με το βαρύτατο λάθος του περασμένου Νοεμβρίου, όταν το Μέγαρο Μαξίμου αγνόησε πλήρως απόρρητη ενημέρωση του τότε πρεσβευτή Τζ. Πάιατ για την επικείμενη έναρξη του πολέμου και δεν έλαβε μέτρα έγκαιρης προετοιμασίας της χώρας, ο κ. Μητσοτάκης φέρεται, αυτή τη φορά, ότι συμμερίστηκε πλήρως τα κύρια αμερικανικά μηνύματα.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ουάσινγκτον, οι δυσχέρειες της χειμερινης περιόδου θα είναι πρωτοφανείς και δεν θα συγκρίνονται με καμία προηγούμενη ενεργειακή κρίση, όπως του 1973 και του 1979 ή οροσήμων του Ψυχρού Πολέμου. Πάντως η κυρίαρχη ἀμερικανική πρόβλεψη, πρός το παρόν τουλάχιστον, εἶναι ὅτι ἡ Ἑλλάδα δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα ενεργειακής επάρκειας, όπως άλλα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι επίσημες εκτιμήσεις της Ουάσινγκτον συμπίπτουν με μελέτη εξειδικευμένης αμερικανικής ἑταιρείας που κρίνει ότι, κι αν ακόμα υπάρξει πρόβλημα επάρκειας στην Ελλάδα, θα είναι περιορισμένο και αντιμετωπίσιμο τον χειμώνα 2022-23, ενώ είναι ακόμα νωρίς για οποιαδήποτε πρόβλεψη ως το 2023-24.

Ωστόσο, όσες προσπάθειες κι αν καταβάλλουν οι ΗΠΑ για παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρώπη, οι ποσότητες δεν θα είναι επαρκείς, και η τιμή του θα παραμείνει υψηλότατη και στις προμήθειες προς την Ἑλλάδα. Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι, από την αρχή του πολέμου και την επιβολή των κυρώσεων, οι ΗΠΑ είχαν εγγυηθεί την εξαγωγή LNG και τη θαλάσσια μεταφορά του, αλλά δεν ήταν και δεν είναι πρακτικά δυνατόν νά ἐξασφαλίσουν ποσότητες ίσες μέ τίς ενεργειακές ανάγκες που καλύπτονταν από την Ρωσία ούτε και χαμηλές τιμές. Ὅσες ἐπί μέρους κρατικές παρεμβάσεις κι ἄν ὑπάρξουν, ὑπερισχύει ὁ νόμος προσφορᾶς καί ζήτησης.

Μεγάλο ἐρώτημα, πού δέν μπορεί νά απαντηθεί από τούς Ἀμερικανούς εἰδικούς, εἶναι κατά πόσον οἱ τεράστιες ἐλλείψεις ἐνέργειας στά ἄλλα μέλη τῆς Ε.Ε. θά ἔχουν ἄμεσες ἤ ἔμμεσες ἐπιπτώσεις καί στήν Ἑλλάδα, μέ δεδομένες τίς ἀποφάσεις τῶν Βρυξελλῶν γιά ἀλληλεγγύη καί ἀξιοποίηση ἀποθεμάτων, διά ἀνταλλαγῶν, μεταξύ τῶν χωρῶν μελῶν.

Οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν, ἐπίσης, μέ σκεπτικισμό τόν τρόπο ἐφαρμογῆς τῆς 6ης δέσμης κυρώσεων τῆς Ε.Ε. κατά τῆς Μόσχας πού υἱοθετήθηκε στίς 3 Ἰουνίου. Μολονότι ἔχουν μεσολαβήσει δυόμισι μῆνες, οἱ Εὐρωπαῖοι ἀξιωματοῦχοι δέν ἔχουν ἀκόμα ἐξειδικεύσει τήν πολιτική τους οὔτε ὡς πρός τήν τιμή προμήθειας τοῦ ρωσσικοῦ πετρελαίου (γιά τήν ὁποία ἀπαιτεῖται συντονισμός τῆς Δύσης γιά καθήλωσή του σέ ἀνεκτά ἐπίπεδα) ούτε ως προς τη μεταφορά του μέ τάνκερ υπό σημαία χωρών μελών, όπως η Ἑλλάδα, η Κύπρος και η Μάλτα.

Ακόμα και οι υπερ-προβεβλημένες αποφάσεις του έκτακτου Συμβουλίου υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε. της 26ης Ιουλίου σχετικά μέ τή μείωση κατανάλωσης φυσικοῦ ἀερίου πανευρωπαϊκά, οἱ ὁποῖες αὐτάρεσκα εἶχε ἐκτιμηθεῖ ὅτι θά ἐντυπωσίαζαν τίς διεθνεῖς ἀγορές, ἔχουν πέσει στό κενό.

Παράλληλα, διαψεύδεται το αφήγημα του Μαξίμου για ευμενή υποδοχή της ηγεσίας και ανώτερων στελεχών τῆς Κομισιόν στις προτάσεις του πρωθυπουργού, πρώτον, για έναν μηχανισμό δημοπρασιών για τήν προμήθεια φυσικοῦ ἀερίου στίς βιομηχανίες τῆς Ε.Ε. καί, δεύτερον, γιά σταθμισμένο μέσο ὅρο τῶν τιμῶν ἠλεκτρικοῦ ρεύματος ἀνάλογα μέ τόν τρόπο παραγωγῆς του (ἀέριο, πετρέλαιο, ὑδροηλεκτρικά, αἰολικά).

Η προσδοκία του κ. Μητσοτάκη ήταν ότι η Κομισιόν θα έκρινε τη διπλή πρότασή του σαν ιδανική ἀφ’ ενός για κατευνασμό τῶν ἀνησυχιῶν τῶν ἀγορῶν καί ἀφ’ ἑτέρου γιά συμμόρφωση τοῦ Κρεμλίνου ἐν ὄψει μείωσης τῆς ζήτησης ἀπό τίς εὐρωπαϊκές χῶρες. Δυστυχῶς γιά τό κῦρος τῆς Ἑλλάδας καί τήν ἐπιρροή τοῦ κ. Μητσοτάκη, ἡ πρόεδρος τῆς Κομμισσιόν Οὔρ. φόν ντέρ Λάυεν καί ἡ ἐπίτροπος Ἐνέργειας Κ. Σίμσον ἔκριναν ἀρκετό ἡ πρόταση νά ἐξεταστεῖ μόνον σέ ὑπηρεσιακό ‒καί ὄχι πολιτικό‒ ἐπίπεδο καί νά μήν ἐγγραφεῖ κἄν στήν ἀτζέντα τοῦ προαναφερθέντος ἔκτακτου Συμβουλίου. Γι’ αὐτό καί, ἀναγκαστικά, ἡ ἑλληνική πλευρά διένειμε, γιά τήν τιμή τῶν ὅπλων, ἕνα ἁπλό non paper μέ τίς προτάσεις Μητσοτάκη, χωρίς νά ἐπηρεάσει στό παραμικρό τίς συλλογικές ἀποφάσεις.

 

*Ἐκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιρειών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για την ΝΑ Ευρώπη