Άλλωστε, η γεωγραφική θέση της στο πλάι της αναδυόμενης Κίνας και της απρόβλεπτης Βόρειας Κορέας την καθιστούν διπλά ανήσυχη ως προς τις προθέσεις του υπό διαμόρφωση ευρασιατικού άξονα. Εξ ού και η ίδια ακολουθεί πορεία επαναστατριωτικοποίησης, παρά τους περιορισμούς που κάποτε έθετε το πασιφιστικό μεταπολεμικό της σύνταγμα, και φέρεται πρωταγωνίστρια διαδικασιών (όπως η σχεδιαζόμενη Τετράδα με τις ΗΠΑ, την Ινδία και την Αυστραλία) που θα αντιγράφουν στον χώρο Ινδικού-Ειρηνικού Ωκεανού το βορειοατλαντικό προηγούμενο του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, λόγω ακριβώς της προτεραιότητας που έχει η Κίνα στους στρατηγικούς υπολογισμούς της, η Ιαπωνία αναζητά και αντίβαρα πλησιέστερα στη γειτονιά της. Λόγω επίσης της ταυτοχρόνως ισχυρής και δοκιμαζόμενης οικονομίας της, αποφεύγει κάθε κίνηση που θα την οδηγούσε στον αυτοτραυματισμό. Το αποτέλεσμα, σε μια εντυπωσιακή αντίφαση, είναι να μην εγκαταλείπει τους διαύλους επικοινωνίας με την Ρωσία.
Την περασμένη Τρίτη η ιαπωνική κυβέρνηση προέβη, αρχικά με δήλωση του γραμματέα του ιαπωνικού υπουργικού συμβουλίου Χιροκάζου Ματσούνο προς τους δημοσιογράφους και κατόπιν με ανακοίνωση του πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα, σε μιαν ενδιαφέρουσα όσο και αιφνιδιαστική τοποθέτηση: "Το Τόκιο δεσμεύεται σταθερά στην επίλυση του εδαφικού ζητήματος (των Κουρίλων νήσων) και στη σύναψη συμφωνίας ειρήνης με τη Μόσχα”. Το ότι σε μια τέτοια ταραγμένη διεθνή συγκυρία η ιαπωνική πλευρά εξακολουθεί να προσβλέπει στην επίλυση ενός ζητήματος που εκκρεμεί από το 1945, είναι μήνυμα πρώτου μεγέθους.
Υπενθυμίζεται ότι κατά την λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η Σοβιετική Ένωση απέσπασε από την ηττημένη Ιαπωνία τις νότιες Κουρίλες νήσους (οι οποίες ελέγχουν στρατηγικά την πρόσβαση στην Οχοτσκική Θάλασσα) και το γεγονός αυτό έχει εμποδίσει τις δύο πλευρές να προχωρήσουν στην τυπική σύναψη συνθήκης ειρήνης.
Η Ιαπωνία διεκδικεί πάντοτε την επιστροφή των νήσων, ενώ η ρωσική πλευρά διέκοψε την άνοιξη, μετά την υιοθέτηση από το Τόκιο αντιρωσικών κυρώσεων (αφαίρεση του καθεστώτος του πλέον ευνοούμενου εμπορικού εταίρου, δέσμευση περιουσιακών στοιχείων φυσικών προσώπων και τραπεζών της Ρωσίας, κ.ο.κ.), τις συνομιλίες για την σύναψη συνθήκες ειρήνης, ενώ προχώρησε και σε στρατιωτικές ασκήσεις στην επίμαχη περιοχή, ξεσηκώνοντας τις διαμαρτυρίες των νοτίων γειτόνων της.
Ωστόσο πάντα κάτι έμενε πάντα "εκτός κάδρου”. Η Ιαπωνία, η οποία καλύπτει με εισαγωγές από τη Ρωσία το 9% των αναγκών της σε φυσικό αέριο και το 4% των αναγκών της σε πετρέλαιο, δεν επεξέτεινε τις κυρώσεις στον ενεργειακό τομέα. Επιπλέον, παρέμεινε παρούσα στη συνεκμετάλλευση του κοιτάσματος φυσικού αερίου Sakhalin-2, που παράγει 10 εκατ. τόνους ετησίως, εκ των οποίων τα 6 προορίζονται για ιαπωνική εκμετάλλευση. Όταν τον Ιούλιο ο Βλαντίμιρ Πούτιν δέσμευσε τα περιουσιακά στοιχεία της διαχειρίστριας εταιρείας Sakhalin Energy και τα μετέφερε σε νέο σχήμα υπό ρωσική πλειοψηφία, προκειμένου να εκτοπίσει δυτικές εταιρείες από την κοινοπραξία, οι Mitsui & Co. και η Mitsubishi δέχθηκαν να ενταχθούν υπό τους νέους όρους.
Το ότι τώρα το Τόκιο εμφανίζεται στην επανάληψη του πολιτικού διαλόγου με τη Ρωσία συμπληρώνει αποκαλυπτικά την εικόνα. Πρόκειται προφανώς για προϊόν της διαπίστωσης ότι η χώρα του Πούτιν ούτε καταρρέει οικονομικά, ούτε μπορεί να απομονωθεί πλήρως. Επιπλέον, βαρύνοντα ρόλο για το Τόκιο παίζει ο πολλαπλασιασμός τους τελευταίους μήνες των συμπράξεων της Ρωσίας με άλλες ασιατικές δυνάμεις, τις οποίες δεν θα ήθελε να αφήσει να μονοπωλούν το πεδίο.
Υπάρχει όμως και ένα άλλο στοιχείο απόκλισης της Ιαπωνίας από την αμερικανική στρατηγική. Η διαρκής ενδυνάμωση του δολαρίου δεν σήμανε την ανάληψη από ιαπωνικής πλευράς πρωτοβουλιών στήριξης του γιεν. Το ιαπωνικό νόμισμα βρέθηκε έτσι να αντιστρέφει την υπερτριακονταετή ανατίμησή του που επιβλήθηκε από τις ιστορικές συμφωνίες Plaza του 1985, με τις οποίες οι ΗΠΑ καθυπέταξαν, επιστρατεύοντας την πολιτικο-στρατιωτική τους υπεροχή, έναν ενοχλητικό βιομηχανικό ανταγωνιστή. Δύσκολα μπορεί σήμερα να φανταστεί κανείς την Ιαπωνία να προσχωρεί σε σενάρια "αποσύνδεσης” από την Κίνα και να μην υπερασπίζεται τη θέση της στο σύνολο των ιαπωνικών αγορών, συμπεριλαμβανομένης και της κινεζικής.
(από capital.gr)