Η οικονομική μεγέθυνση και η διατηρήσιμη ανάπτυξη προϋποθέτουν την ομαλή και αποδοτική λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης. Οι οικονομίες που πρωταγωνιστούν διεθνώς, στηρίζονται στις αποτελεσματικές δημόσιες υπηρεσίες, οι οποίες εξυπηρετούν αποτελεσματικά τους πολίτες και διευκολύνουν τις επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα η επανίδρυση του Κράτους εξακολουθεί να αποτελεί μια μεγάλη μεταρρυθμιστική εκκρεμότητα.
Σε έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Αναπτύξεως (ΟΟΣΑ) για την λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης στην Ιρλανδία, περιγράφεται η οικονομική επιτυχία της χώρας, μέσα από το πρίσμα της πρότυπης λειτουργίας των κρατικών υπηρεσιών της. Συγκεκριμένα, τονίζεται ο κομβικός ρόλος της Διοίκησης στην προσέλκυση επενδύσεων, στην ευελιξία του κανονιστικού πλαισίου, στην προαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και στην διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.
Οι αναλυτές του ΟΟΣΑ επισημαίνουν πως η Ιρλανδία επιδιώκει διαρκώς να εκσυγχρονίζει και να μεταρρυθμίζει τα συστήματα και τις πρακτικές της Δημόσιας Διοίκησης, προκειμένου να διασφαλίζει ότι η λειτουργία των υπηρεσιών ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες της Κυβέρνησης και των πολιτών. Έτσι, αναζητούνται νέες κατευθύνσεις για τον εκσυγχρονισμό του Δημόσιου Τομέα, ώστε να προσφέρει πρόσθετες υπηρεσίες στο κοινωνικό σύνολο και να συμβάλλει στην υποστήριξη των επιχειρήσεων για την απόκτηση ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων.
Η λειτουργία της ιρλανδικής δημόσιας διοίκησης αντανακλά τις εθνικές πολιτικές, τον διοικητικό πολιτισμό της χώρας, αλλά κυρίως τις οικονομικές και κοινωνικές προτεραιότητες. Προς τον σκοπό αυτό δίδεται έμφαση στην βελτίωση των εσωτερικών διαδικασιών και δομών. Γίνονται προσπάθειες για την οικοδόμηση ικανοτήτων σε ατομικό και οργανωτικό επίπεδο, για την επίτευξη μεγαλύτερης διαφάνειας, για την βελτίωση της δημόσιας διαβούλευσης. Βάρος δίδεται και στην εσωτερική ηλεκτρονική διακυβέρνηση, ώστε να διασυνδέονται ηλεκτρονικά οι δημόσιες υπηρεσίες.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας έχουν προχωρήσει στην υλοποίηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων βελτιώσεως των Δημοσίων Υπηρεσιών. Ειδικές επιτροπές ανέλυσαν και επέλυσαν σε σημαντικό βαθμό τα προβλήματα που ταλαιπωρούσαν πολίτες και επιχειρηματίες κατά τις συναλλαγές τους με την Δημόσια Διοίκηση, αξιοποίησαν την σχετική ευρωπαϊκή εμπειρία και προχώρησαν στην άρση των διοικητικών εμποδίων που περιόρισαν την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, δίδοντας βάρος στην διαφάνεια και στην χρηστή διακυβέρνηση.
H Ιρλανδία δεν μείωσε απλώς τα γραφειοκρατικά εμπόδια. Διενήργησε στοχευόμενες έρευνες και έλαβε αντίστοιχα μέτρα, ώστε οι δημόσιες υπηρεσίες της χώρας να έρθουν πιο κοντά στους πολίτες, στις επιχειρήσεις και στους επενδυτές. Πάνω από όλα επένδυσε στην εκπαίδευση των υπαλλήλων και στην τεχνολογική αναβάθμιση των υπηρεσιών. Θεσμοθετήθηκε η διαρκής αξιολόγηση της λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης και εισήχθησαν συστήματα διοίκησης με στόχους, δείκτες μέτρησης αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών, αλλά και δείκτες μέτρησης ικανοποίησης των πολιτών.
Οι επιδόσεις της ιρλανδικής δημόσιας διοίκησης δεν κρύβονται. Στην έκθεση Doing Business 2008 της Παγκόσμιας Τράπεζας η Ιρλανδία κατατάσσεται 8η παγκοσμίως όσον αφορά στο επιχειρηματικό περιβάλλον, ενώ η Ελλάδα καταλαμβάνει την 100ή θέση. Συγκεκριμένα, στην ευκολία σύστασης και λειτουργίας μιας εταιρείας η Ιρλανδία κατατάσσεται 5η παγκοσμίως, ενώ η χώρα μας αναδεικνύεται σε ουραγό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και καταλαμβάνει την 152η θέση.
Για την σύσταση και αδειοδότηση μιας επιχείρησης στην Ιρλανδία απαιτούνται συνολικά 15 διαφορετικές ενέργειες, ενώ η έναρξη λειτουργίας της εταιρείας αρχίζει μέσα σε 13 ημέρες από την ολοκλήρωση των διαδικασιών. Στην Ελλάδα, για την σύσταση και αδειοδότηση μιας επιχείρησης απαιτούνται συνολικά 30 διαφορετικές ενέργειες, ενώ η έναρξη λειτουργίας της εταιρείας αρχίζει μέσα σε 38 ημέρες από την ολοκλήρωση των διαδικασιών.
Πρόσφατη έρευνα της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής της Κομμισσιόν για την μείωση του διοικητικού βάρους κατέδειξε ότι η Ελλάς κατατάσσεται τελευταία στην παραγωγικότητα των δημοσίων υπαλλήλων στην ΕΕ. Η χώρα μας βαθμολογήθηκε με 1,8, όταν ο βαθμός 1 αντιστοιχεί στην χαμηλότερη επίδοση του ιδιωτικού τομέα και ο βαθμός 7 στην υψηλότερη επίδοση του ιδιωτικού τομέα. Στην διαφάνεια βαθμολογηθήκαμε με 3,45, στην διαφθορά με 4,8 και στην γραφειοκρατία με 2,4.
Ομιλώντας χθες στην έναρξη του Έκτακτου Συνεδρίου της Ένωσης Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεων Ελλάδας με αντικείμενο την «Νέα Διοικητική Μεταρρύθμιση» ο υπουργός Εσωτερικών κ. Πρ. Παυλόπουλος δεσμεύθηκε για μια νέα λειτουργική διαμόρφωση της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας, που θα διευκολύνει τον πολίτη και θα βελτιώσει την καθημερινότητά του. Υποστήριξε ότι το μέλλον ανήκει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, σημειώνοντας ότι η Αποκέντρωση αποτελεί ανάγκη που επιβάλλεται από τη σύγχρονη πραγματικότητα.
Ο κ. Παυλόπουλος σημείωσε πως η διαμόρφωση ενός επιτελικού Κράτους, σε συνδυασμό με την ύπαρξη ισχυρής περιφερειακής διοίκησης και δυναμικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι ουσιώδης όρος για ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό σχήμα Διοίκησης με προοπτική πλήρους ανταπόκρισης στις απαιτήσεις του πολίτη. Οι ανωτέρω παραδοχές αποτελούν μια καλή αφετηρία, ωστόσο απαιτείται σκληρή και επίπονη εργασία για την συνολική αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος.
Η επανίδρυση του Κράτους αποτελεί μια εκπεφρασμένη από καιρό εξαγγελία της Κυβέρνησης, η οποία ακόμη δεν έχει μετουσιωθεί σε πράξη. Το παράδειγμα της Ιρλανδίας αποδεικνύει ότι για την διοικητική αναδιάρθρωση, απαιτείται συστηματική δουλειά και οριοθέτηση μετρήσιμων στόχων. Οι αλλαγές στην Δημόσια Διοίκηση απαιτούν συγκρούσεις, υπομονή και επιμονή. Μόνον έτσι θα αποδώσουν οι μεταρρυθμίσεις.
(Από την εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, 16/05/2008)