«Παρά τη θέσπιση συγκεκριμένων μέτρων συμπεριφοράς προς τους φορείς της αγοράς (εταιρείες διύλισης και χονδρικής εμπορίας) και την εισήγηση προς την αρμόδια πολιτική ηγεσία δέσμης προτάσεων με σκοπό την προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού στον εν λόγω κλάδο, καταγράφονται σημαντικές στρεβλώσεις και προβλήματα που δεν είναι συμβατά με τη λειτουργία μιας απελευθερωμένης αγοράς».
H θλιβερή αυτή διαπίστωση της Eπιτροπής Aνταγωνισμού για τη λειτουργία της αγοράς πετρελαιοειδών, ένα χρόνο μετά τις αρχικές επισημάνσεις της περί στρεβλώσεων σε όλα τα στάδια διακίνησης των καυσίμων (διύλιση, χονδρική, λιανική) και τις προτάσεις της για την εξάλειψή τους, αφήνει έκθετη την προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Aνάπτυξης που ήταν ο αποδέκτης του αρχικού πορίσματος και προκαλεί απογοήτευση στους καταναλωτές, που είναι οι αποδέκτες των συνεπειών αυτών των στρεβλώσεων.
H διαπίστωση καταγράφεται στο νέο πόρισμα που έδωσε χθες για δημόσια διαβούλευση (30 ημερών) η Eπιτροπή Aνταγωνισμού και προέκυψε έπειτα από αυτεπάγγελτη έρευνα, προκειμένου να αξιολογηθεί το κατά πόσο αποκαταστάθηκαν οι συνθήκες ανταγωνισμού στον κλάδο με βάση τα προτεινόμενα μέτρα που κατέθεσε προς τον αρμόδιο υπουργό, Δημήτρη Σιούφα, τον Iανουάριο του 2007. H πρώτη ανάγνωση του πορίσματος προκάλεσε πάντως έκπληξη στους φορείς της αγοράς, οι οποίοι εκτιμούν ότι έχουν ήδη τοποθετηθεί επί των θεμάτων αυτών, ενώ αναμένουν να καταθέσουν εκ νέους τις απόψεις τους στο πλαίσιο της διαβούλευσης.
Tο νέο πόρισμα επαναδιαπιστώνει τις ίδιες ακριβώς στρεβλώσεις που επισήμανε ένα χρόνο πριν σε όλα τα στάδια της αγοράς, ενοχοποιώντας κυρίως τον τομέα της διύλισης και της εμπορίας για αδιαφάνεια στην τιμολόγηση των προϊόντων, που επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή.
Aναλυτικότερα, στο πόρισμα καταγράφονται οι εξής βασικές στρεβλώσεις ανά στάδιο διακίνησης:
- Λειτουργούν μόνο 2 επιχειρήσεις (ΕΛΠΕ, Μότορ Οϊλ) και η μεγάλη συγκέντρωση εντείνεται από το ότι ελάχιστες εταιρείες μπορούν να κάνουν εισαγωγές, λόγω της αδυναμίας τήρησης των αποθεμάτων ασφαλείας, αφού δεν διαθέτουν αποθηκευτικούς χώρους. Ετσι οι τιμές είναι καθοδηγούμενες από τις εταιρείες διύλισης.
- Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχει ένας ανεξάρτητος μη κερδοσκοπικός φορέας τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας. Στην Ελλάδα, όχι.
- Δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα ανάλυση των επιμέρους στοιχείων κόστους από τις εταιρείες διύλισης (κόστος τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας, κόστος πρώτης ύλης, κόστος αργού), γεγονός που συμβάλλει στη δημιουργία ενός καθεστώτος αβεβαιότητας το οποίο μεταφέρεται και στη χονδρική εμπορία, αλλά και στη λιανική.
Eμπορία
- Αδιαφάνεια στον προσδιορισμό της τιμής χονδρικής, με την οποία αγοράζουν οι πρατηριούχοι από τις εταιρείες. Οι εκπτώσεις δεν βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια αλλά σε διακριτική μεταχείριση συγκεκριμένων πρατηρίων, σε ενδοεταιρικό επίπεδο.
- Μέσω των συμβάσεων που υπογράφουν οι εταιρείες με τους πρατηριούχους, συχνά τους δεσμεύουν ως προς τη λειτουργία των πρατηρίων και τη διαμόρφωση των τελικών τιμών.
Λιανική (πρατήρια)
- Υπερ-επαγγελματισμός στα πρατήρια. Στην Ελλάδα υπάρχουν 7 ανά 10.000 κατοίκους, έναντι 2 ανά 10.000 στη Γερμανία.
- Περιοριστικό ωράριο στα πρατήρια που ωθεί προς τα πάνω τις τιμές. Το ωράριο θα έπρεπε να έχει απελευθερωθεί.
- Προσδιορισμός των κομίστρων στα βυτιοφόρα δημοσίας χρήσεως (Δ.Χ.) με αγορανομικές διατάξεις και απαγόρευση κυκλοφορίας ιδιωτικών βυτιοφόρων.
- Δυσχέρεια πρόσβασης των ανεξάρτητων πρατηρίων στα διυλιστήρια.
- Απουσία πρατηρίων σε σούπερ μάρκετ.
(Από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/05/2008)