Η εικόνα του πλανητάρχη George Bush μετά της συζύγου του δίπλα στο βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Αμπντάλα από την πρόσφατη επίσκεψή του πρώτου στην πρωτεύουσα του βασιλείου στο Ριαντ, που έκανε το γύρο κόσμου με την επεξηγηματική λεζάντα που μας πληροφορούσε για το αίτημα της Αμερικανικής κυβέρνησης για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, άφησε μία πικρή γεύση ειρωνείας και μελαγχολίας μαζί. Ειρωνεία για το πώς ο αρχηγός του πλέον πλούσιου και ισχυρού κράτους του κόσμου γονυπετής να προσέρχεται στη Μέκκα του πετρελαίου επαιτώντας στην ουσία για λίγα βαρέλια παραπάνω πετρέλαιο την ημέρα, και αυτή δε η κίνηση να γίνεται για δεύτερη φορά σε διάστημα λίγων μόλις μηνών.
Η μελαγχολία έγκειται στο γεγονός ότι οι τύχες μας για μια ακόμη φορά μετά το 1973 εξαρτώνται καθ’ ολοκληρία από τις ορέξεις και διαθέσεις μιας μικρής ομάδας ανθρώπων γύρω από τον Αραβικό Κόλπο και ιδιαίτερα από τους μέχρι πρόσφατα ρακένδυτους νομάδες της ερήμου οι οποίοι τα τελευταία 50 χρόνια, με την υποστήριξη των δυτικών εταιριών, που αντλούσαν πετρέλαιο επ’ ενοικίω, έχουν αναδειχθεί σε καθοριστικό παράγοντα της διεθνούς οικονομίας αλλά και μοχλός για τις πολιτικές εξελίξεις σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Τελικά, η επίσκεψη Μπους στη Σαουδική Αραβία έγινε η αφορμή για την πρόσφατη τρελή κούρσα του πετρελαίου με τις τιμές να εκτοξεύονται στα 135 δολάρια το βαρέλι και με προοπτική για περαιτέρω άνοδο μέσα στους επόμενους μήνες. Αρχικά οι Σαουδάραβες οικοδεσπότες του για να μην στενοχωρήσουν την οικογένεια Μπους, με την οποία ως γνωστόν υπάρχουν στενές οικογενειακές σχέσεις τα τελευταία 30 χρόνια, αποφάσισαν αμέσως μετά την αναχώρηση του Προέδρου των ΗΠΑ να αυξήσουν την παραγωγή τους κατά 300.000 βαρέλια την ημέρα, (μία όχι ιδιαίτερα μεγάλη ποσότητα με δεδομένη την ημερήσια παραγωγή της Σ. Αραβίας σε 9.0 εκατ. βαρέλια) επιθυμώντας να στείλουν ένα σήμα στη διεθνή αγορά ότι είναι διατεθειμένοι να επέμβουν αυξάνοντας την παραγωγή με στόχο να ρίξουν τις τιμές. Μόνο που στη συγκεκριμένη περίπτωση συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Οι τιμές στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων της Ν. Υόρκης και του Λονδίνου όχι μόνο δεν εσημείωσαν κάμψη αλλά απεναντίας άρχισαν να ανεβαίνουν απότομα για να αυξηθούν κατά 10 δολάρια μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα.
Τι συνέβη και αντί για μείωση τιμών είδαμε μία ξαφνική άνοδο; Η πιο πιθανή εκδοχή είναι ότι η εικόνα του γονυπετούς Μπους του νεοτέρου λειτούργησε αρνητικά στις αγορές οι οποίες την εξέλαβαν ως μία κίνηση απελπισίας από πλευράς αμερικανικής κυβέρνησης ερμηνεύοντας ότι υπάρχει πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα στη λειτουργία και εφοδιασμό της διεθνούς αγοράς (από ότι είναι γνωστό μέχρι σήμερα) και ιδιαίτερα αυτής των ΗΠΑ, αφού ολόκληρος πρόεδρος επαιτεί στην κυριολεξία για λίγο περισσότερο πετρέλαιο. Άρα οι παίκτες της αγοράς, οι traders, εκτίμησαν ότι οι τιμές θα οδηγηθούν μοιραία ακόμα πιο υψηλά (αντανακλώντας τους κινδύνους και επισφάλειες τροφοδοσίας) και έσπευσαν να αγοράσουν μαζικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) ωθώντας έτσι οι ίδιοι, όπως συνήθως συμβαίνει, τις τιμές σε νέα πρωτόγνωρα επίπεδα.
Μία άλλη εκδοχή ομιλεί περί θυμού και εκνευρισμού των άλλων παραγωγών χωρών, ιδίως της Βενεζουέλας και του Ιράν, οι κυβερνήσεις των οποίων έχουν για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία βρεθεί τα τελευταία χρόνια στο στόχαστρο της Ουάσινγκτον. Τόσο το Ιράν όσο και η Βενεζουέλα, που θεωρούνται οι σκληροί στις τάξεις του OPEC, όχι μόνο διαφώνησαν με την τακτική της Σ. Αραβίας περί συμβολικής αύξησης της παραγωγής, αλλά μέσω κινήσεων τους στα διεθνή χρηματιστήρια, θέλησαν να ταπεινώσουν τον πρόεδρο Μπους και να του δείξουν ότι οι «φίλοι» του οι Σαουδάραβες δεν μπορούν τελικά να του λύσουν το πρόβλημα των υψηλών τιμών του πετρελαίου. Έτσι μέσω offshore εταιρειών και funds που ελέγχουν, Βενεζουέλα και Ιράν έδωσαν εντολές για μαζικές αγορές συμβολαίων πετρελαίου επιτυγχάνοντας έτσι την απότομη αύξηση των τιμών που ακολούθησαν την επίσκεψη Μπους στη Σ. Αραβία.
Και οι δύο εκδοχές που παρουσιάσθηκαν ανωτέρω δεν στερούνται λογικής αφού η διεθνής αγορά πετρελαίου και οι άνθρωποι που τη διαμορφώνουν είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στις πληροφορίες περί γεωπολιτικών κινδύνων και προβλημάτων στο μέτωπο της παραγωγής αλλά και σε διάφορες φήμες και εικασίες. Ένα δε βασικό χαρακτηριστικό των traders είναι η παροιμιώδης τάση τους να διαβάζουν και να ερμηνεύουν μία εικόνα με δύο διαφορετικούς τρόπους. Τα συμπεράσματα δικά σας.