Σε λίγες εβδομάδες ξεκινούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Πεκίνο και οι σχετικές προετοιμασίες έχουν κορυφωθεί. Η κυκλοφορία στην πρωτεύουσα πόλη της Κίνας έχει αρχίσει να μειώνεται αισθητά βάσει ενός καλά μελετημένου επιτελικού σχεδίου ενώ καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες για την μείωση της ρύπανσης στην ευρύτερη περιοχή.
Τόσο η αστυνομία όσο και οι χιλιάδες των εθελοντών στο Πεκίνο αλλά και στις άλλες πόλεις κάνουν αισθητή την παρουσία τους για την τήρηση της τάξεως και της καθαριότητας. Τις λίγες ημέρες που βρέθηκα στο Πεκίνο και στη Σαγκάη την εβδομάδα που πέρασε, ως μέρος της αποστολής που συνόδευσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια στην επίσημη επίσκεψή του στην Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, εθαύμασα την οργάνωση, την ομοψυχία, και την εργατικότητα των Κινέζων κάτι που γίνεται άμεσα αντιληπτό από την τεράστια πρόοδο που έχει συντελεστεί στις υποδομές και την οικονομία της αχανούς αυτούς χώρας.
Με ένα ετήσιο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης που τρέχει σχεδόν σταθερά πάνω από το 10% τα τελευταία χρόνια, με 75.0 δισεκ. δολάρια άμεσες ξένες επενδύσεις (FDI) μόνο το 2007 και συναλλαγματικά αποθέματα που ξεπερνούν πλέον τα 1.5 τρισεκατομμύρια δολάρια, η οικονομία της Κίνας καλπάζει με ορατό αποτέλεσμα την συνεχή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των 1.3 δισεκ. κατοίκων της. Βέβαια ο νεοαποκτηθείς πλούτος και η ευημερία δεν έχουν εξαπλωθεί το ίδιο σε όλους και πολλά εκατομμύρια κάτοικοι, περισσότερο από τα 2/3 του πληθυσμού, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, που ευρίσκεται κυρίως στην ύπαιθρο ζει ακόμη κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Όμως με τους ρυθμούς που αναπτύσσεται η χώρα είναι ζήτημα χρόνου η απάλειψη των σοβαρών ανισοτήτων στο επίπεδο διαβίωσης, που παρατηρείται σήμερα μεταξύ υπαίθρου και αστικών περιοχών. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα στις αστικές περιοχές το 2007 αυξήθηκε κατά 12.5% ενώ αυτό στις αγροτικές περιοχές παρουσίασε μικρότερη αύξηση κατά 9.5%.
Με στόχο να διασφαλισθούν οι συνθήκες για μία βιώσιμη μακρόχρονη ανάπτυξη πρόσφατα υιοθετήθηκαν και άρχισαν να εφαρμόζονται ορισμένοι σημαντικοί νόμοι και κανονιστικές διατάξεις, όπως αυτοί που αφορούν την προστασία του ανταγωνισμού, κανονισμοί λειτουργίας ξένων τραπεζών, ενιαίος συντελεστής φόρων εισοδήματος εταιρειών, νόμος περί συμβάσεων εργασίας, νόμος περί ακινήτων και αφορολόγητο όριο προσωπικού εισοδήματος. Για το 2008 οι κατευθύνσεις της κυβέρνησης εστιάζονται στον έλεγχο των μακροοικονομικών μεγεθών, στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων, στο περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς, στην ενίσχυση των καινοτομιών, στην σταθερότητα των τιμών και σε διορθωτικές κινήσεις αναφορικά με το πρότυπο ανάπτυξης με στόχο την αύξηση του ΑΕΠ στο 8% το 2008.
Σε μία προσπάθεια ελέγχου των πληθωριστικών πιέσεων, αποτέλεσμα της ταχύρυθμης ανάπτυξης, η κυβέρνηση προσπαθεί να αποφύγει την υπερθέρμανση της οικονομίας έχοντας προχωρήσει τις τελευταίες εβδομάδες σε αυξήσεις τιμών, επιλεκτικά σε ορισμένα προϊόντα όπως το πετρέλαιο και ορισμένα τρόφιμα. Σύμφωνα με ξένους οικονομολόγους που εργάζονται στην Κίνα είναι αξιοθαύμαστη η ικανότητα του καθεστώτος να επεμβαίνει σε καίρια χρονικά διαστήματα και σε συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς επιφέροντας μικρές ή μεγαλύτερες αλλαγές με στόχο την σταθεροποίηση ορισμένων παραμέτρων, πράγμα που στις περισσότερες περιπτώσεις το πετυχαίνει χωρίς μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Όμως κοινωνική αναταραχή εκδηλώνεται κυρίως στις διάφορες επαρχίες και πληροφορίες κάνουν λόγο για περισσότερες από 10.000 διαδηλώσεις τον χρόνο από διάφορες κατηγορίες πληθυσμού που θίγονται τα συμφέροντά του.
Όμως όλες σχεδόν οι εκδηλώσεις διαμαρτυρίας διαλύονται είτε εν τη γένεσή τους είτε με βίαιο τρόπο, και ορισμένες φορές με ανθρώπινα θύματα, χωρίς όμως σχεδόν ποτέ να δουν το φως της δημοσιότητας αφού ο εγχώριος Τύπος, ελέγχεται απόλυτα. Ο δε Ξένος Τύπος είναι προσεκτικός στις πληροφορίες που μεταδίδει αφού οι εκπρόσωποί του, ξένοι ανταποκριτές στην Κίνα, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν ενημέρωση από πρωτογενείς πηγές δεν επιθυμούν να δυσαρεστήσουν τη χώρα που τους φιλοξενεί.
Βέβαια το γεγονός είναι ότι η Κινεζική κοινωνία, άκρως ιεραρχική, παραμένει αυστηρά ελεγχόμενη από τον κρατικό μηχανισμό και το πανίσχυρο κομμουνιστικό κόμμα. Αυτό που έχει αλλάξει, σύμφωνα με ξένους παρατηρητές είναι ο τρόπος εξάσκησης του ελέγχου που είναι πλέον λιγότερο εμφανής και πολύ πιο έξυπνος και προχωρημένος στις τακτικές που ακολουθεί. Αυτό αποβλέπει στην αύξηση του βαθμού προσωπικής ελευθερίας και της προσφοράς περισσότερων καταναλωτικών επιλογών, με αποτέλεσμα την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας έτσι ώστε να ομιλούμε περί ενός πρωτότυπου κρατικού καπιταλισμού. Ενός οικονομικού συστήματος που ανταγωνίζεται με εξαιρετική επιτυχία τις οικονομίες των άλλων χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο και επιτρέπει την εγχώρια ταχύρυθμη ανάπτυξη. Ενός μη αμφισβητούμενου (ακόμα) συστήματος το οποίο και αποτελεί το μεγάλο όπλο της Κίνας.
Στον τομέα της ενέργειας το μέλημα της κυβέρνησης είναι η αύξηση με κάθε τρόπο της εγχώριας παραγωγής, η μείωση της εξάρτησης από εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου και η προώθηση παντί τρόπο των ΑΠΕ. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20% μέχρι το 2016 σε όλο το φάσμα παραγωγής και χρήσης ενέργειας έχει τεθεί ως ένας βασικός πολιτικός στόχος με αποτέλεσμα μία ευρεία κινητοποίηση σε επίπεδο εταιρειών, βιομηχανιών και των τοπικών κυβερνήσεων για την αξιοποίηση των ΑΠΕ και την μετατροπή και αναβάθμιση κτιρίων για αποτελεσματική εξοικονόμηση ενέργειας. «Το στοίχημα της κυβέρνησης» παρατηρούν στελέχη της πανίσχυρης Εθνικής Επιτροπής Μεταρρύθμισης και Ανάπτυξης (NRDC), που είναι επιφορτισμένη και με το ενεργειακό, «είναι να μπορέσει να συνεχισθεί η αναπτυξιακή πορεία με παράλληλη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας».
Το μέγεθος της αναπτυξιακής προσπάθειας, ο δυναμισμός και η εργατικότητα των σημερινών Κινέζων, η μεγάλη στροφή προς την οικονομία της αγοράς, στην αρχή επιλεκτικά σε ορισμένες επαρχίες τώρα σε όλη σχεδόν της Κίνα, έστω υπό τον αφανή κομματικό έλεγχο, καθιστούν την Κίνα μαγνήτη ξένων επενδύσεων και παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Η σημερινή αναπτυξιακή πορεία, η οποία φαίνεται ότι θα συνεχισθεί για αρκετό καιρό ακόμα, είναι ταυτόχρονα μία απειλή (για τα άλλα κράτη και κυρίως για τις ΗΠΑ) αλλά και πρόκληση.
Το δημοκρατικό έλλειμμα αναπληρώνεται από την φρενήρη οικονομική δραστηριότητα και την εντυπωσιακή βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης έστω για ένα μικρό αλλά διαρκώς διευρυνόμενο μέρος του πληθυσμού. Είναι πραγματικά δύσκολο για έναν επισκέπτη να εκτιμήσει που τελικά θα οδηγήσει το κινεζικό αναπτυξιακό μοντέλο. Προς το παρόν οδηγεί στην ευημερία, σε μία μεγάλης κλίμακα ανόρθωση της οικονομίας με την ισχυροποίηση της θέσης της χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η σημερινή ή η αυριανή κυβέρνηση της χώρας θα περιορισθεί στα τωρινά επιτεύγματα ή θα επιδιώξει τον γεωγραφικό έλεγχο της ευρύτερης περιοχής της Ν.Α Ασίας. Χωρίς να μπορούμε να απαντήσουμε στο κρίσιμο αυτό ερώτημα η διαπίστωση είναι ότι η Ώρα της Κίνας, έφθασε και η χώρα ετοιμάζεται να διαδραματίσει έναν πολύ μεγαλύτερο ρόλο στα πράγματα του κόσμου.