Δυσοίωνες φαίνεται ότι είναι οι προβλέψεις για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου για τα επόμενα 5 χρόνια σύμφωνα με τον κ Nobuo Tanaka, τον εκτελεστικό διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) ο οποίος κατά την έναρξη εχθές (01/07) των εργασιών του 19ου παγκοσμίου συνεδρίου πετρελαίου στην Μαδρίτη παρουσίασε την Μεσοπρόθεσμη Έκθεση για την Αγορά Πετρελαίου (Medium-Term Oil Market Report).
Ο κ Tanaka τόνισε ότι η εκπληκτική άνοδος του πετρελαίου, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο, οφείλεται κυρίως στους θεμελιώδεις κανόνες της προσφοράς και της ζήτησης και ελάχιστα σε άλλες αιτίες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι παρ’ όλο που οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες έχουν φτάσει σε ρεκόρ παραγωγής εντούτοις η προσφορά δεν μπορεί να υπερσκελίσει την ζήτηση η οποία συνεχώς αυξάνεται με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς.
Η δυσκολία μάλιστα να καλυφθεί επαρκώς η ζήτηση σε συνδυασμό με την συνεχώς διογκούμενη ανάγκη για πετρέλαιο των αναπτυσσομένων χωρών, όπως η Κίνα και η Ινδία οδηγούν τις τιμές σε μία ξέφρενη πορεία η οποία δεν είναι δυνατόν να ανακοπεί αν δεν γίνουν άμεσα επενδύσεις στον τομέα τόσο του upstream όσο και του downstream που θα αυξήσουν την προσφορά και θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες των διψασμένων για πετρέλαιο αναπτυσσόμενων χωρών.
Η Έκθεση του ΙΕΑ εκτός από μία εκ βάθους ανάλυση αναφορικά με την διαμόρφωση των τιμών του πετρελαίου επικεντρώνει επίσης το ενδιαφέρον της στις οικονομίες των χωρών που δεν ανήκουν στον ΟΟΣΑ, στην μείωση της παραγωγής των χωρών εκτός OPEC, στην καθυστέρηση σημαντικών ενεργειακών έργων, στα βιοκαύσιμα όπως επίσης και στους ανασχετικούς παράγοντες που εμποδίζουν την παραγωγή. Ο κ Tanaka μάλιστα υπογραμμίζοντας τον ουσιώδη ρόλο της Έκθεσης, τόνισε ότι όσο περισσότερο μελετάει κανείς τις τάσεις της εποχής και τις τρέχουσες συγκυρίες τόσο πιο έτοιμος είναι να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις και τα προβλήματα που πρόκειται να εμφανιστούν.
Πιο αναλυτικά η Έκθεση επισημαίνει ότι μέχρι το 2010 η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα θα αυξηθεί κατά 4 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως και ίσως και περισσότερο, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού έργων που προβλέπεται να ολοκληρωθούν μέχρι το 2010. Ωστόσο από το 2011 θα αρχίσει μια αντίστροφη πορεία καθώς οι ρυθμοί αύξησης της παραγωγής θα μειωθούν ενώ παράλληλα θα υπάρξει μια αλματώδης αύξηση της ζήτησης.
Τα περιθώρια μάλιστα φαίνεται να στενεύουν αρκετά αναφορικά με το ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης αφού σύμφωνα με την Έκθεση θα πρέπει να προστίθενται κάθε χρόνο γύρω στα 3,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως έτσι ώστε να είναι δυνατόν η προσφορά να αντισταθμίσει την ζήτηση. Κάτι τέτοιο βέβαια είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί αν δεν γίνουν σημαντικές επενδύσεις που θα εξασφαλίσουν το ότι η αγορά θα τροφοδοτείται στο μέλλον επαρκώς.
Από την άλλη η παγκόσμια ζήτηση σε προϊόντα πετρελαίου αναμένεται να αυξάνεται ετησίως κατά 1,6% φτάνοντας έτσι στα 94,1 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε σχέση με τα 86,9 εκατομμύρια βαρέλια για το 2008. Μέχρι περίπου το 2010 υπολογίζεται ότι η παγκόσμια ζήτηση θα είναι περιορισμένη με αποτέλεσμα να μη δημιουργούνται σημαντικά προβλήματα στην αγορά ωστόσο όμως τα επόμενα τρία χρόνια θα υπάρξει από τις αναπτυσσόμενες κυρίως χώρες μία θεαματική αύξηση στην ζήτηση η οποία δεν θα μπορεί να καλυφθεί επαρκώς από τις προσφερόμενες ποσότητες αργού.
Αναφορικά με τον τομέα των βιοκαυσίμων η Έκθεση τονίζει ότι η παγκόσμια κοινότητα θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα επιφυλακτική ιδιαίτερα μάλιστα με τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η εκτεταμένη χρήση των βιοκαυσίμων πρώτης γενεάς. Παρόλο που τα βιοκαύσιμα βοήθησαν αρκετά στην ενεργειακή ποικιλότητα και πρόκειται επίσης να συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση της προσφοράς καυσίμων με προβλέψεις που φτάνουν κοντά στα 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως για το 2013 εντούτοις η περαιτέρω ανάπτυξή τους ενέχει σημαντικά προβλήματα μεταξύ των οποίων και η άνοδος των τιμών στα τρόφιμα και κυρίως στα σιτηρά.
Επιπλέον, αναφορικά με τον τομέα του downstream η Έκθεση υποστηρίζει ότι θα προστεθούν στην παγκόσμια διυλιστική ικανότητα έως το 2013 γύρω στα 8,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως γεγονός το οποίο θα βοηθήσει άμεσα και καταλυτικά στην κάλυψη της ζήτησης σε πετρελαϊκά παράγωγα. Είναι αξιοσημείωτο ότι αυτή η αύξηση στην διυλιστική ικανότητα πρόκειται να σημειωθεί κυρίως στην Μέση Ανατολή, στην Κίνα αλλά και στον ευρύτερο ασιατικό χώρο γεγονός που υπερτονίζει την αλματώδη ανάπτυξη του τομέα downstream στις χώρες τις Ανατολής.