Η τιμή του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, με μικρές αυξομειώσεις ανεβαίνει διαρκώς τους τελευταίους μήνες. Χθες εσημείωσε ρεκόρ όλων των εποχών στα $145 το βαρέλι ενώ εδώ και ένα μήνα κινείται σταθερά πάνω από τα $130. Είναι κοινό πλέον το ερώτημα και η αγωνία που διακατέχει τους καταναλωτές για το που θα φθάσουν τελικά οι τιμές του πετρελαίου και τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στην οικονομία. Θα οδηγηθεί αυτή σε ύφεση; Θα ζήσουμε πάλι φαινόμενα στασιμοπληθωρισμού όπως το ’70 και ’80;
Διάχυτη είναι η εντύπωση ότι ο κύριος λόγος που ωθεί τις τιμές του πετρελαίου προς τα άνω είναι η κερδοσκοπία και τα παιχνίδια που στήνονται από άπληστους χρηματιστές και fund managers στα διεθνή χρηματιστήρια και αγορές εμπορευμάτων. Πολλοί δε φέρουν ως παράδειγμα τον αριθμό συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης για πετρέλαια, των γνωστών futures, τα οποία διαπραγματεύονται κυρίως στα ΝΥΜΕΧ στη Ν. Υόρκη και στο ICE στο Λονδίνο, αλλά και στην Σιγκαπούρη, Σαγκάη και αλλού, ο όγκος των οποίων έχει πράγματι αυξηθεί εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Όμως, όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο τέως βουλευτής και υπουργός κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος, τα βαρέλια πετρελαίου που αγοράζονται και πωλούνται με αυτόν τον τρόπο στις διεθνείς χρηματαγορές είναι χάρτινα και ουδεμία σχέση έχουν με τις παραδόσεις φυσικών ποσοτήτων πετρελαίου και τις αγοραπωλησίες, δηλαδή τα trades, που πραγματοποιούνται μεταξύ αγοραστών και πωλητών. Οι τιμές αυτές καθορίζονται βάσει προσφοράς και ζήτησης και αντιστοιχούν συνήθως σε ένα μικρό αλλά ενδεικτικό τμήμα της αγοράς, δηλαδή τα spot trades, αφού το μεγαλύτερο μέρος των ποσοτήτων πετρελαίου που διακινείται παγκοσμίως είναι αποτέλεσμα μακροπρόθεσμων συμφωνιών μεταξύ παραγωγών και αγοραστών, συνήθως διυλιστηρίων. Οι όροι βάσει των οποίων κλείνονται αυτές οι συμφωνίες καθορίζονται βάσει των ισχυόντων τιμών Platts μείον των συνηθισμένων εκπτώσεων (discounts).
Και οι τιμές Platts ως γνωστόν δεν καθορίζονται από τις τιμές των futures και των χάρτινων βαρελιών αλλά από την κίνηση των physical trades. Κατά τους τελευταίους μήνες η ζήτηση αυτή είναι σταθερά ανοδική, ιδιαίτερα από τις χώρες της Ν.Α Ασίας και την Μ. Ανατολή, η δε προσφορά περιορισμένη αφού τόσο οι παραγωγοί στις χώρες του OPEC όσο και εκτός αδυνατούν για διάφορους λόγους, τεχνικούς και μη, να αυξήσουν την παραγωγή τους και να ανταποκριθούν στην επιπλέον ζήτηση η οποία μόνο για το 2008 τρέχει με 1.0% πάνω, σε σύγκριση με πέρυσι. Δηλαδή το 2008 η παγκόσμια αγορά σύμφωνα με τον ΙΕΑ θα χρειασθεί 800.000 βαρέλια την ημέρα περισσότερο από το 2007.
Όμως, όπως προκύπτει από τελευταία στοιχεία για το Α΄ εξάμηνο εφέτος η παγκόσμια παραγωγή εμφανίζετο μειωμένη σε σύγκριση με πέρυσι. Άρα είναι εμφανές ότι υπάρχει έλλειμμα στην αγορά αφού οι εταιρείες προμηθεύονται ως γνωστόν πετρέλαιο για να καλύψουν όχι μόνο τις τρέχουσες ανάγκες τους αλλά και για την δημιουργία αποθεμάτων, τα οποία σημειωτέον ευρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών.
Όπως έχουμε επανειλημμένως υποστηρίξει μέσα από αυτή την στήλη οι διεθνείς τιμές πετρελαίου αυξάνονται λόγω των γνωστών θεμελιακών παραγόντων της αγοράς οι οποίοι όμως δύσκολα γίνονται αντιληπτοί από το μέσο άνθρωπο αφού τα μεγέθη που καθημερινά διακινούνται στις διεθνείς αγορές είναι πράγματι τεράστια και οι συσχετισμοί αδύνατοι.
Είναι καιρός ο κόσμος να αντιληφθεί ότι η υπανάπτυξη αρκετών χωρών του λεγόμενου τρίτου κόσμου βαίνει προς το τέλος της και το βιοτικό επίπεδο εκατομμυρίων συνανθρώπων μας βελτιώνεται πλέον εντυπωσιακά σε καθημερινή βάση. Αυτό δεν ήταν εξάλλου το ζητούμενο όλων των διεθνών οργανισμών, των χιλιάδων ΜΚΟ και της κοινωνίας γενικότερα; Η ανάπτυξη όμως σημαίνει μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας και αύξηση στην ζήτηση και άρα ανταγωνισμό για πρώτες ύλες. Μία επίσκεψη σε μερικές από τις λεγόμενες χώρες του 3ου κόσμου θα σας πείσει.
Πηγαίνετε στις Ινδίες, στην Κίνα, στο Ιράν για να αναφέρουμε λίγες μόνο χώρες, στις οποίες μέχρι πριν από 10 – 15 χρόνια το κύριο μέσο μεταφοράς ήτο το ποδήλατο και το άλογο και θα διαπιστώσετε ότι αυτά έχουν πλέον αντικατασταθεί από το αυτοκίνητο. Μόνο στο Πεκίνο κυκλοφορούν σήμερα 3,5 εκατομμύρια οχήματα όταν προ επταετίας δεν κυκλοφορούσαν ούτε 100.000, και αυτά κρατικά.
Ας σταματήσουν επιτέλους τα παραμύθια για το πετρέλαιο και ας παραδεχθούμε όλοι τους απλούς κανόνες της αγοράς. Για αυτό σας συμβουλεύω να διαβάσετε με προσοχή το άρθρο του Ανδρέα Ανδριανόπουλου που δημοσιεύεται σήμερα στην στήλη «Άποψη». Πιστεύουμε ότι εξηγεί τα πράγματα λίγο καλύτερα από ότι μπορέσαμε εμείς.