Αναλυτικότερα, ο πρώην Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα (και πρωτύτερα στο Κίεβο, επί «εξέγερσης Μαϊντάν» που ανέτρεψε την φιλορωσική κυβέρνηση της Ουκρανίας) αναφέρει ότι, από ελληνικής πλευράς, ήταν σχέδιο αποκλειστικά του πρώην Υπουργού Εξωτερικών, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας, που ηγείτο της κυβέρνησης συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, χρειάστηκε να πάρει την ευθύνη μόλις «στην τελευταία πράξη». Επίσης, τονίζει ότι η συμφωνία δεν είχε απήχηση στη ΝΔ, όπως γνωρίζει ο ίδιος από τις πολύ έντονες συζητήσεις που είχε τότε με ανθρώπους που, όπως λέει, «που κατέχουν μεγάλη εξουσία σήμερα». Πάντως, υπογραμμίζει ότι «σχεδόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι και αρκετά ικανοποιημένοι που το έλυσαν άλλοι το θέμα γι’ αυτούς».
Φυσικά, δεν παραλείπει να δώσει τα εύσημα στους Ζάεφ και Ντιμιτρόφ, αλλά και στις πρεσβείες των ΗΠΑ σε Αθήνα και Σκόπια, καθώς και στον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Τραμπ, Πενς.
Και κάπως έτσι πέρασε μία Συμφωνία, η οποία υποτίθεται ότι έλυσε ένα σημαντικό πρόβλημα και μία ιστορική διαφορά ανάμεσα σε Αθήνα και Σκόπια αλλά μάλλον θα κυοφορήσει «περίεργα» ζητήματα στο εσωτερικό της Ελλάδος, όπως έδειξε και η πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Φλώρινας για τη λειτουργία του «Κέντρου Μακεδονικής (sic) Γλώσσας» στην ακριτική πόλη. Ουδείς μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες τέτοιων εξελίξεων όταν, υπό την πίεση του αλβανικού παράγοντα, οι Σλάβοι των Σκοπίων θα καταφύγουν (έστω με βαριά καρδιά) στη «σκέπη» της Σόφιας, με την οποία βρίσκονται ήδη σε (εν μέρει εκβιαστικό) «διάλογο για την κοινή τους κληρονομιά».
Το επίμαχο απόσπασμα
Συγκεκριμένα, η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» δημοσιεύει το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο του κ. Πάιατ:
«Νομίζω πως οι ΗΠΑ, η πρεσβεία εδώ, η πρεσβεία μας στα Σκόπια, ο αντιπρόεδρος Πενς και ο Γουές Μίτσελ, έπαιξαν όλοι πολύτιμο ρόλο στο να γίνει πράξη η συμφωνία, με έναν τρόπο που μόνο οι ΗΠΑ μπορούν να παίξουν, γιατί είχαμε σχέσεις εμπιστοσύνης με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Για μένα, ήταν μια περιφανής στιγμή αποτελεσματικής αμερικανικής διπλωματίας.
Τελικά, ήταν τα εμπλεκόμενα μέρη που έπρεπε ν’ αποφασίσουν ότι θα κάνουν τη συμφωνία πράξη, και δίνω πολλά εύσημα στους Ζάεφ και Ντιμιτρόφ, ενώ από ελληνικής πλευράς ήταν στην πραγματικότητα ένα σχέδιο του Κοτζιά μέχρι την τελευταία πράξη, όταν χρειάστηκε να πάρει την ευθύνη ο Τσίπρας. Πάντα όμως είχα την αίσθηση ότι το σχέδιο ήταν ουσιαστικά του Κοτζιά – φανταζόμουν κομματικές συνεδριάσεις του ΣΥΡΙΖΑ όπου κοίταζαν ο ένας τον άλλον κι έλεγαν: γιατί το κάνουμε όλο αυτό; Πώς βοηθά το κόμμα; Και ο Τσίπρας, προς μεγάλη του τιμή, αναγνώρισε πως ήταν θέμα ιστορικής κληρονομιάς και πως έβαζε την Ελλάδα στον σωστό δρόμο μακροπρόθεσμα. Δεν είχε απήχηση η συμφωνία στη Νέα Δημοκρατία, και είχα κάποιες πολύ έντονες συζητήσεις με ανθρώπους που κατέχουν μεγάλη εξουσία σήμερα, αλλά ξέρω πως σχεδόν όλοι αυτοί οι άνθρωποι είναι και αρκετά ικανοποιημένοι που το έλυσαν άλλοι το θέμα γι’ αυτούς».