Είναι γεγονός ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ενίσχυσε το ΝΑΤΟ, καθώς η Σουηδία και η Φινλανδία έσπασαν την ουδετερότητά τους και αποφάσισαν να γίνουν κι αυτές μέλη της Βορειοατλαντικής συμμαχίας. Ωστόσο δεν είναι η μόνη συμμαχία που ενισχύθηκε εν μέσω πολέμου. Και Οργανισμός Συνεργασίας της Σανγκάης καλωσόρισε ένα διόλου ευκαταφρόνητο μέλος, το Ιράν. Κατά την ετήσια συνάντηση του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ), το Ιράν ήρθε να πλαισιώσει την Κίνα, τη Ρωσία

την Ινδία, το Πακιστάν, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και το Τουρκμενιστάν. Από κοντά και η Λευκορωσία, η οποία έλαβε το καθεστώς της χώρας παρατηρητή.

Η Κίνα, η Ρωσία και τέσσερις χώρες της Κεντρικής Ασίας δημιούργησαν τον SCO το 2001 ως αντίμετρο για τον περιορισμό της επιρροής της Δύσης στην περιοχή. Η Ινδία και το Πακιστάν προσχώρησαν το 2017. Στις χώρες που ανήκουν στον SCO περιλαμβάνεται περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού και περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Με την ένταξη του Ιράν, θα ελέγχει περίπου το 20% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου

Κατά την διάρκεια της Συνόδου, που έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης, υπό την ηγεσία της Ινδίας, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμήρ Πούτιν τόνισε με νόημα ότι περισσότερο από το 80% του εμπορίου μεταξύ Κινέζων και Ρώσων ήταν σε ρούβλια και γιουάν και προέτρεψε και άλλα μέλη της SCO να ακολουθήσουν την ίδια διαδικασία. Η διεξαγωγή των συναλλαγών σε τοπικό νόμισμα έχει αποκτήσει ισχυρή βάση σε όλους τους τομείς του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρομικών μεταφορών Κίνας – Ευρώπης, που λειτουργούν ως κρίσιμος σύνδεσμος μεταξύ Ανατολής και Δύσης στο διηπειρωτικό εμπόριο. Ένας διευθυντής από έναν φορέα εκμετάλλευσης σιδηροδρομικών υπηρεσιών με έδρα τη Μόσχα επεσήμανε στους Global Times στις 16 Ιουνίου ότι πλέον έχουν υιοθετήσει και το κινεζικό γιουάν, το οποίο έχει αρχίσει να εκτοπίζει το δολάριο και το ευρώ.

Τον περασμένο Απρίλιο η Αργεντινή ανακοίνωσε ότι θα πληρώνει προσεχώς τις εισαγωγές που κάνει από την Κίνα σε γιουάν και όχι σε δολάρια, ακολουθώντας τα βήματα του έτερου «γίγαντα» της Λατινικής Αμερικής, της Βραζιλίας, που έλαβε την ίδια απόφαση στα τέλη του Μάρτη. Ο Αργεντινός υπουργός Οικονομίας Σέρχιο Μάσα δήλωσε ότι είναι εφικτό να «προγραμματίσουμε όγκο εισαγωγών αποτιμημένων σε γιούαν αξίας (ίσης με) ένα δισεκατομμύριο δολάρια από τον επόμενο μήνα, κάτι που θα αντικαταστήσει τη χρήση τοθ δολλαρίου». Η κυβέρνηση της Βραζιλίας ανακοίνωσε στα τέλη Μαρτίου ότι έκλεισε συμφωνία με την Κίνα δυνάμει της οποίας οι εμπορικές συναλλαγές των δυο κρατών θα γίνονται στα νομίσματά τους, το χεάλ και το γιουάν. Ο πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα διερωτήθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Κίνα στα μέσα του Απρίλη: «Γιατί να είναι υποχρεωμένες όλες οι χώρες να κάνουν τις συναλλαγές τους σε δολάρια;».

H σύνοδος των BRICS

Κρίσιμη θεωρείται και η Σύνοδος των BRICS ( Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) στις 22-24 Αυγούστου. Μεταξύ των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης είναι η δημιουργία ενός νέου κοινού νομίσματος BRICS.Αν και οι συζητήσεις για ένα νόμισμα BRICS έχουν αποκτήσει δυναμική, υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες για το τι μέλλει γενέσθαι. Ο πιο φιλόδοξος δρόμος θα ήταν κάτι παρόμοιο με το ευρώ, το ενιαίο νόμισμα που υιοθέτησαν 11 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1999. Αλλά η διαπραγμάτευση για ένα ενιαίο νόμισμα θα ήταν δύσκολη δεδομένων των ασυμμετριών οικονομικής ισχύος και της περίπλοκης πολιτικής δυναμικής εντός των BRICS. Και για να λειτουργήσει ένα νέο νόμισμα, οι BRICS θα πρέπει να συμφωνήσουν σε έναν μηχανισμό συναλλαγματικών ισοτιμιών, να έχουν αποτελεσματικά συστήματα πληρωμών και μια καλά ρυθμισμένη, σταθερή και ρευστή χρηματοπιστωτική αγορά.

Μια έκδοση BRICS είναι απίθανη προς το παρόν. Καμία από τις εμπλεκόμενες χώρες δεν δείχνει καμία επιθυμία να διακόψει το τοπικό της νόμισμα. Αντίθετα, ο στόχος φαίνεται να είναι η δημιουργία ενός αποτελεσματικού ολοκληρωμένου συστήματος πληρωμών για διασυνοριακές συναλλαγές ως πρώτο βήμα και στη συνέχεια η εισαγωγή ενός νέου νομίσματος. Υπάρχουν ήδη δομικά στοιχεία για αυτό. Το 2010, ξεκίνησε ο Μηχανισμός Διατραπεζικής Συνεργασίας BRICS για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών πληρωμών μεταξύ των τραπεζών BRICS σε τοπικά νομίσματα. Τα κράτη BRICS έχουν αναπτύξει το «BRICS pay» – ένα σύστημα πληρωμών για συναλλαγές μεταξύ των BRICS χωρίς να χρειάζεται να μετατρέψουν το τοπικό νόμισμα σε δολάρια. Και έχει γίνει λόγος για ένα κρυπτονόμισμα BRICS και για στρατηγική ευθυγράμμιση της ανάπτυξης των ψηφιακών νομισμάτων της Κεντρικής Τράπεζας για την προώθηση της διαλειτουργικότητας των νομισμάτων και της οικονομικής ολοκλήρωσης. Δεδομένου ότι πολλές χώρες εξέφρασαν ενδιαφέρον να ενταχθούν στους BRICS, η συμμαχία είναι πιθανό να κλιμακώσει το πρόγραμμα αποδολαριοποίησης.

Ο συγγραφέας του βιβλίου «Rich Dad Poor Dad», Robert Kiyosaki, επεσήμανε το κοινό πλέον μυστικό: ότι οι BRICS πιέζουν για μια εναλλακτική λύση στο δολάριο στο εμπόριο και τις επενδύσεις. «Οι χώρες των BRICS ανακοινώνουν ότι ένα crypto που στηρίζεται από τον χρυσό. Το αμερικανικό δολάριο θα πεθάνει. Τρισεκατομμύρια δολάρια επιστρέφουν στην πατρίδα τους. Πληθωρισμός προς την οροφή. Αγοράστε χρυσό, ασήμι. Bitcoin στα 120.000 δολ. το επόμενο έτος» αναφέρει σε ανάρτηση του στο twitter, ο γκουρού του personal-finance. Είχε προηγηθεί ανακοίνωση από τη ρωσική πρεσβεία στην Κένυα ότι η ομάδα χωρών BRICS σχεδιάζει να εισαγάγει ένα κοινό εμπορικό νόμισμα που θα υποστηρίζεται από χρυσό. Το σχέδιο υπογραμμίζει την προσπάθεια για «απο-δολαριοποίηση» μεταξύ πολλών παγκόσμιων εθνών εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την ικανότητα της Ουάσινγκτον να εργαλειοποιήσει το δολάριο μέσω οικονομικών κυρώσεων.

Mπορεί η Κίνα πρωτοστατεί στην εκστρατεία κατά του δολαρίου, προωθώντας τη χρήση του δικού της νομίσματος στο εμπόριο, ωστόσο η Ρωσία και το Ιράν αποκάλυψαν ότι εργάζονται πάνω σε ένα κρυπτονόμισμα που στηρίζεται από χρυσό. Ανέφεραν ωστόσο ότι τα σχέδια μπορούν να προχωρήσουν μόνο όταν η Μόσχα ρυθμίσει τη χρήση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων. Παρά όμως την εντατικοποίηση των προσπαθειών, το δολάριο παραμένει το κορυφαίο αποθεματικό νόμισμα στον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 60% των παγκόσμιων αποθεμάτων νομισμάτων μέχρι το τέλος του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία της Statista. Ο δε νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman θεωρεί ότι οι ανησυχίες για επικείμενη αποδολαριοποίηση είναι αβάσιμες.