Ο Αμερικανός πρόεδρος έδειξε το δάχτυλο στην Τεχεράνη: «Γνωρίζουμε ότι πραγματοποιήθηκε από ακραίες ένοπλες ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν και δρουν στη Συρία και το Ιράκ», είπε και πρόσθεσε: «Μην έχετε αμφιβολίες, οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν με τρόπο που εμείς θα επιλέξουμε».
Οι συνθήκες και η προέλευση της επιδρομής στην αμερικανική βάση «Tower 22» δεν είναι ακόμη σαφείς. Την ευθύνη για την επίθεση με drone ανέλαβε η «Ισλαμική Αντίσταση στο Ιράκ», μια οργάνωση-ομπρέλα από διάφορες φιλο-ιρανικές ένοπλες ομάδες.
Το Ιράν αρνήθηκε πάντως ότι συμμετείχε στην επίθεση ή ότι υποστήριξε τους δράστες. «Αυτές οι κατηγορίες διατυπώνονται με συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους για την ανατροπή της πραγματικότητας στην περιοχή», δήλωσε εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Μέχρι τώρα, τόσο το Ιράν όσο και οι ΗΠΑ έχουν προσπαθήσει να κρατήσουν την κατάσταση υπό έλεγχο. Φυσικά, έχουν αλληλοκατηγορηθεί για την κλιμάκωση της έντασης. Υπήρξαν μάλιστα και διπλωματικές επαφές μεταξύ των δύο πλευρών για να μην «αυξηθεί η θερμοκρασία» του πολέμου στη Μέση Ανατολή.
«Δεν επιδιώκουμε πόλεμο με το Ιράν», δήλωσε σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο NBC ο εκπρόσωπος ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπι, με αφορμή την κλιμάκωση των επιθέσεων κατά αμερικανικών στόχων από φιλο-ιρανικές οργανώσεις που δρουν στη Μέση Ανατολή.
«Δεν επιδιώκουμε πόλεμο με το Ιράν. Δεν επιδιώκουμε να κλιμακώσουμε τη σύγκρουση στην περιοχή. Ασφαλώς, αυτές οι επιθέσεις θα συνεχιστούν. Θα συνεχίσουμε να εξετάζουμε εναλλακτικές», είπε ο Κίρμπι.
«Δεν μπορώ να μιλήσω για τον Ανώτατο (Θρηκευτικό) Ηγέτη (του Ιράν) ή τι θέλει ή τι δεν θέλει. Μπορώ να σας πω τι εμείς θέλουμε. Αυτό το οποίο θέλουμε είναι μια σταθερή, ασφαλή, ευημερούσα Μέση Ανατολή και θέλουμε αυτές οι επιθέσεις να σταματήσουν», συμπλήρωσε.
Αλλά η Γάζα συνεχίζει να αιμορραγεί και όσο περισσότερο διαρκεί αυτό το μέτωπο τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος το φιτίλι να κάψει όλη την περιοχή.
Ούτε βέβαια για το Ιράν τα πράγματα είναι εύκολα. Το καθεστώς των Αγιατολάχ είναι υπό εσωτερική πίεση, τόσο λόγω των κοινωνικών διαμαρτυριών όσο και λόγω των οικονομικών συνεπειών των διεθνών κυρώσεων.
Η Τεχεράνη έχει πολλούς λόγους να αποφύγει να μπει σε πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς εγγυήσεις, όχι μόνο επιτυχίας, αλλά και αντοχής. «Όποιος παίζει με τη φωτιά καταλήγει να καίγεται. Και η φωτιά καίει στη Μέση Ανατολή εδώ και πολλές εβδομάδες», λέει στη «Ναυτεμπορική» πολύπειρος Ευρωπαίος διπλωμάτης και προσθέτει: «Τώρα, ο θάνατος των τριών Αμερικανών στρατιωτών πυροδοτεί ένα νέο σενάριο».
Πάνω από 150 επιθέσεις
Ωστόσο, τέτοιες επιθέσεις σε βάσεις των ΗΠΑ στη Συρία και το Ιράκ ήταν σχετικά συχνές από τις 7 Οκτωβρίου: Από την έναρξη του πολέμου του Ισραήλ κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας οι αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ και τη Συρία έχουν δεχθεί περισσότερες από 158 επιθέσεις, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους. Η αμερικανική απάντηση σε αυτές τις επιθέσεις ήταν πάντως περιορισμένες, «χειρουργικού τύπου». Σχεδόν πάντα επικεντρώνονταν σε κτίρια, σιλό όπλων και βασικές υποδομές των φιλο-ιρανικών ομάδων, ειδικά των Χούθι στην Υεμένη.
Τώρα η απάντηση του Μπάιντεν μπορεί να είναι πολύ διαφορετική. Ιδιαίτερα γιατί πιέζουν πολύ και οι Ρεπουμπλικάνοι, εδώ και μήνες. «Χτυπήστε το Ιράν τώρα. Χτυπήστε τους δυνατά», είπε, για παράδειγμα, ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ, που διαθέτει μεγάλη επιρροή.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι η Αμερική είναι σε προεκλογική χρονιά και ο πρόεδρος Μπάιντεν δεν θέλει να φανεί αδύναμος. «Το ερώτημα που αντιμετωπίζει ο Αμερικανός πρόεδρος είναι αν θα θελήσει να στείλει ένα ευρύτερο μήνυμα», λέει στη «Ν» ο Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Ένα σκληρό μήνυμα που θα αποκαταστήσει μια αίσθηση αποτροπής του Ιράν, που απλά δεν υπήρχε στην περιοχή εδώ και μήνες». Μέχρι τώρα μάλιστα η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθούσε να αποφύγει μια ευρύτερη σύγκρουση στην περιοχή, με πολυάριθμα ταξίδια ανώτατων αξιωματούχων της και καθημερινές επαφές. Μια σκληρή στρατιωτική αντίδραση των Ηνωμένων Πολιτειών θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
Ο «Πύργος 22»
Ένα βασικό πρόβλημα όμως για τους Αμερικανούς είναι και η συγκεκριμένη βάση -«Πύργος 22»- που επλήγη από τις φιλο-ιρανικές οργανώσεις. Βρίσκεται σε μια στρατηγικής σημασίας μυστική τοποθεσία στη βορειοανατολική Ιορδανία, στα σύνορα με τη Συρία και το Ιράκ. Η βάση φιλοξενεί έναν μικρό αριθμό Αμερικανών στρατιωτών που μετέχουν στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, έχοντας ταυτόχρονα στόχο τον περιορισμό της στρατιωτικής παρουσίας φιλο-ιρανικών ομάδων στην ανατολική Συρία.
Στην Ιορδανία σταθμεύουν επίσης εκατοντάδες Αμερικανοί εκπαιδευτές. Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, το 2011, η Ουάσιγκτον έχει ξοδέψει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει το Αμάν να δημιουργήσει ένα περίπλοκο σύστημα επιτήρησης των συνόρων του, για να ανακόψει τη διείσδυση μαχητών από τη Συρία και το Ιράκ.
Υπάρχει ένα επιπλέον πρόβλημα που επηρεάζει την πιθανή απάντηση: Μια μεγάλη επίθεση θα μπορούσε να περιπλέξει σημαντικά τις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στη Γαλλία για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα. Στις διαπραγματεύσεις μετέχει η CIA, αλλά και η ισραηλινή Μοσάντ, μαζί με εκπροσώπους των μυστικών υπηρεσιών της Αιγύπτου και του Κατάρ. Στόχος είναι η απελευθέρωση των περίπου 130 Ισραηλινών ομήρων που βρίσκονται ακόμα στα χέρια της Χαμάς και των άλλων οργανώσεων.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης υποστηρίζουν ότι υπάρχει πρόοδος για την επιστροφή των ομήρων, αλλά και για μια δίμηνη εκεχειρία στη Γάζα. Μια αμερικανική επιχείρηση κατά ιρανικών στόχων θα ανατίναζε κάθε προσέγγιση και ενδεχομένως να φτάναμε σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια παγκόσμια σύγκρουση.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")