Η φύτευση δέντρων, τα οποία απορροφούν CO2 από την ατμόσφαιρα καθώς αναπτύσσονται, είναι σήμερα η πιο διαδεδομένη μορφή απομάκρυνσης διοξειδίου του άνθρακα. Ωστόσο αναπτύσσονται γρήγροα και οι βιομηχανικές λύσεις με τεχνολογίες όπως η άμεση δέσμευση του αέρα (Direct Air Capture – DAC), όπου γιγάντιοι ανεμιστήρες απορροφούν CO2 από την ατμόσφαιρα και το αποθηκεύουν μόνιμα.
Η προσωρινή συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου των κρατών μελών της ΕΕ αποσκοπεί στην κλιμάκωση της υψηλής ποιότητας απομάκρυνσης του άνθρακα στην ΕΕ, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της Ένωσης για εκμηδένιση των εκπομπών έως το 2050.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση τον Νοέμβριο του 2022. Είναι το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία ενός μητρώου σε επίπεδο ΕΕ που θα επιτρέψει τελικά την εμπορία μονάδων απομάκρυνσης άνθρακα που αντιστοιχούν σε έναν τόνο CO2 που απομακρύνεται από την ατμόσφαιρα.
«Η απομάκρυνση του άνθρακα προχωράει!» δήλωσε η ευρωβουλευτής Lídia Pereira, εκπρόσωπος του Κοινοβουλίου για την πρόταση, σε μια αντίδραση που αναρτήθηκε στο X.
Το νέο σύστημα πιστοποίησης «θα αποτρέψει την οικολογική πλύση και θα προωθήσει τις ιδιωτικές επενδύσεις στην απομάκρυνση άνθρακα», πρόσθεσε, λέγοντας ότι αυτό θα βοηθήσει επίσης στην ανάπτυξη της εθελοντικής αγοράς άνθρακα.
Τέσσερις τύποι απομάκρυνσης
Το νέο πλαίσιο της ΕΕ κάνει διάκριση μεταξύ τεσσάρων τύπων απομάκρυνσης άνθρακα:
- Μόνιμες απομακρύνσεις άνθρακα, όπως η άμεση δέσμευση στον αέρα και η βιοενέργεια με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, οι οποίες μπορούν να αποθηκεύουν CO2 για αρκετούς αιώνες.
- Προσωρινή αποθήκευση άνθρακα σε προϊόντα μακράς διάρκειας, όπως οι ξύλινες κατασκευές, για τουλάχιστον 35 χρόνια.
- Προσωρινή αποθήκευση άνθρακα από την καλλιέργεια άνθρακα, όπως η αποκατάσταση των δασών και του εδάφους, η διαχείριση υγροτόπων, τα λιβάδια θαλασσινών φυτών (τουλάχιστον πέντε χρόνια).
- Μείωση των εδαφικών εκπομπών που επιτυγχάνεται από την καλλιέργεια άνθρακα, όπως η διαχείριση υγροτόπων, η μη κατεργασία του εδάφους και οι πρακτικές καλλιέργειας με κάλυψη (τουλάχιστον πέντε έτη).
«Οι δύο τελευταίες δραστηριότητες πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον πέντε χρόνια για να πιστοποιηθούν και δεν πρέπει να οδηγούν στην απόκτηση γης για κερδοσκοπικούς σκοπούς που επηρεάζουν αρνητικά τις αγροτικές κοινότητες», αναφέρεται σε ανακοίνωση του Συμβουλίου της ΕΕ.
Τα έργα αποφυγής της αποψίλωσης των δασών δεν θα είναι επιλέξιμα για πιστοποίηση. Ωστόσο, οι Ευρωβουλευτές πρόσθεσαν ρητά την απομάκρυνση άνθρακα από το θαλάσσιο περιβάλλον ως επιλέξιμη στο πεδίο εφαρμογής.
«Με την πάροδο του χρόνου, αυτό θα δημιουργήσει ένα σημαντικό πρόσθετο επιχειρηματικό μοντέλο για τους αγρότες και τους δασοκόμους», σχολίασε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για το κλίμα, Wopke Hoekstra.
Η πιστοποίηση παραμένει εθελοντική προς το παρόν. Ωστόσο, μόνο οι πιστοποιημένες μονάδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη των κλιματικών στόχων της ΕΕ και της εθνικά καθορισμένης συνεισφοράς (NDC) στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού, προσθέτει η δήλωση, δίνοντας κίνητρο στις κυβερνήσεις να δρομολογήσουν το θέμα.
Οι αφαιρέσεις θα υπόκεινται σε παρακολούθηση και οι φορείς εκμετάλλευσης θα είναι «υπεύθυνοι να αντιμετωπίσουν τυχόν περιπτώσεις αντιστροφής», κατά τις οποίες το CO2 απελευθερώνεται κατά λάθος πίσω στην ατμόσφαιρα – για παράδειγμα, όταν τα δάση υλοτομούνται ή εξαφανίζονται λόγω παρασίτων ή πυρκαγιών.
Επόμενο βήμα: μεθοδολογίες πιστοποίησης
Το επόμενο βήμα είναι η Επιτροπή να «αναπτύξει προσαρμοσμένες μεθοδολογίες πιστοποίησης για διαφορετικούς τύπους δραστηριοτήτων απομάκρυνσης άνθρακα» με βάση τέσσερα κριτήρια: ποσοτικοποίηση, προσθετικότητα, μακροπρόθεσμη αποθήκευση και βιωσιμότητα.
Η Επιτροπή καλείται επίσης να συμπεριλάβει «σαφείς μηχανισμούς ευθύνης κατά την ανάπτυξη των μεθοδολογιών πιστοποίησης», αναφέρει η δήλωση του Συμβουλίου.
Ένα ηλεκτρονικό μητρώο για τις μονάδες πιστοποίησης σε επίπεδο ΕΕ αναμένεται να δημιουργηθεί «εντός τεσσάρων ετών» μετά την έναρξη ισχύος του κανονισμού.
(από euractiv.gr)