Την αύξηση των δασµών εισαγωγής που επιβάλλονται σε κινεζικά προϊόντα, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα φωτοβολταϊκά, οι µικροεπεξεργαστές, το αλουµίνιο ανακοίνωσε η Ουάσιγκτον. Η απόφαση ελήφθη εν µέσω προεκλογικής περιόδου και καθώς Μπάιντεν και Τραµπ πλειοδοτούν σε «σκληρότητα» έναντι της πολιτικής επιδοτήσεων του Πεκίνου προς τις επιχειρήσεις.
Επιστροφή στις επιθετικές φάσεις του σινοαµερικανικού εµπορικού πολέµου σηµατοδοτεί η απόφαση που έλαβε χθες η κυβέρνηση Μπάιντεν να αυξήσει θεαµατικά τους δασµούς στις εισαγωγές κινεζικών προϊόντων καθώς εν µέσω προεκλογικής περιόδου ο Αµερικανός πρόεδρος και ο προκάτοχός του, Ντόναλντ Τραµπ, πλειοδοτούν σε σκληρότητα προς την Κίνα. Ανάµεσα στα κινεζικά προϊόντα που θα πληγούν κατά κύριο λόγο είναι τα ηλεκτροκίνητα οχήµατα, τα φωτοβολταϊκά, οι µπαταρίες για ηλεκτροκίνητα, ο χάλυβας, το αλουµίνιο και ο ιατρικός εξοπλισµός, και όχι µόνον ο βαρύς εξοπλισµός αλλά ακόµη και σύριγγες και βελόνες. Την ίδια στιγµή, οι ΗΠΑ και χώρες παραδοσιακά σύµµαχοί τους σπεύδουν να εξασφαλίσουν τη µέγιστη δυνατή πρόσβαση σε αποθέµατα χαλκού για να εµποδίσουν την Κίνα να κυριαρχήσει σε αυτή την πρώτη ύλη που είναι αναγκαία για τα ηλεκτροκίνητα οχήµατα.
Κατόπιν ανάλυσης όλων των εξελίξεων στο µέτωπο των εκατέρωθεν δασµών ανάµεσα στις δύο µεγαλύτερες οικονοµίες του πλανήτη προκύπτει πως ο φορολογικός συντελεστής που θα επιβάλλεται εφεξής στις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτροκίνητων οχηµάτων ανέρχεται πλέον στο 102,5%. Παράλληλα, τριπλασιάζεται περίπου ο συντελεστής φόρου που θα επιβληθεί στις εισαγωγές χάλυβα και αλουµινίου και διπλασιάζονται οι συντελεστές στις εισαγωγές κινεζικών µικροεπεξεργαστών και φωτοβολταϊκών, όπου θα επιβάλλεται πλέον δασµός 50%. Οπως επισηµαίνουν παρατηρητές της αγοράς που µίλησαν στα αµερικανικά ΜΜΕ, οι δασµοί έχουν ουσιαστικά συµβολικό χαρακτήρα καθώς πρόκειται να επιβληθούν σε κινεζικά προϊόντα αξίας µόνον 18 δισ. δολ. Σύµφωνα µάλιστα µε ανάλυση της Oxford Economics, δεν θα έχουν παρά αµελητέο αντίκτυπο στον πληθωρισµό τον οποίο ενδέχεται να επιταχύνουν κατά µόλις 0,01%.
Μέχρι στιγµής είναι περιορισµένος ο αριθµός των κινεζικών ηλεκτροκίνητων οχηµάτων που κυκλοφορούν στις ΗΠΑ. Επικρατεί, ωστόσο, ανησυχία πως µε τις χαµηλές τιµές τους, τις οποίες οφείλουν κατά κύριο λόγο στις επιδοτήσεις του Πεκίνου, τα κινεζικά ηλεκτροκίνητα µπορούν να κατακλύσουν την αµερικανική αγορά. Οι κινεζικές αυτοκινητοβιοµηχανίες πωλούν τα ηλεκτροκίνητα οχήµατά τους έναντι µόνον 12.000 δολ. Σε ό,τι αφορά τα φωτοβολταϊκά, τον χάλυβα και το αλουµίνιο, η Κίνα έχει τέτοιο πλεόνασµα παραγωγικής δυνατότητας ώστε θα µπορούσε να καλύψει τη ζήτηση σε παγκόσµιο επίπεδο.
Η µάχη του χαλκού
Στο µεταξύ, η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει συστηµατικά επαφές µε επενδυτές που ενδέχεται να αγοράσουν µερίδιο στην εταιρεία ορυχείων της Ζάµπια έναντι 3 δισ. δολ. Ταυτοχρόνως εταιρείες από τα Αραβικά Εµιράτα, τη Σαουδική Αραβία και την Ιαπωνία, χώρες φίλα προσκείµενες στην Ουάσιγκτον, έχουν εκφράσει ενδιαφέρον για την αγορά µεριδίου στη First Quantum Minerals, την καναδική εταιρεία εξορύξεων µετάλλων και κυρίως χαλκού. Στόχος όλων αυτών των κινήσεων είναι να αποτραπεί η κυριαρχία της Κίνας σε µια ακόµη στρατηγικής σηµασίας πρώτη ύλη που είναι αναγκαία για την ηλεκτροκίνηση και την πράσινη µετάβαση. Η προσφορά της ΒΗΡ για εξαγορά της Anglo American έναντι 43 δισ. δολ., την οποία απέρριψε η Anglo τη ∆ευτέρα, ρίχνει φως στην αυξανόµενη παγκόσµια ζήτηση για χαλκό. Αν και η Anglo παράγει µεγάλο φάσµα εµπορευµάτων, µεταξύ των οποίων διαµάντια και νικέλιο, η ΒΗΡ έχει καταστήσει σαφές ότι θεωρεί πολυτιµότερο περιουσιακό στοιχείο όλων τον χαλκό.
Σχετικό δηµοσίευµα των New York Times επικαλείται πηγές προσκείµενες στην υπόθεση, σύµφωνα µε τις οποίες αξιωµατούχοι της αµερικανικής κυβέρνησης έχουν επικοινωνήσει µε στελέχη της Anglo και έχουν εκφράσει την ανησυχία τους ότι σε περίπτωση υλοποίησης της εξαγοράς θα µειωθεί η προσφορά χαλκού. Η αµερικανική κυβέρνηση εκφράζει παράλληλα φόβους για το ενδεχόµενο να πιέσει η Κίνα την ΒΗΡ προκειµένου να πουλήσει µέρος των περιουσιακών της στοιχείων ή να συναινέσει στην πώληση περισσότερου χαλκού στη δεύτερη οικονοµία του κόσµου ώστε να διευθετηθούν τυχόν ζητήµατα ανταγωνισµού και µονοπωλιακής συµπεριφοράς. Οπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς, η ζήτηση για χαλκό αναµένεται να αυξηθεί στο µέλλον καθώς κλείνουν ορισµένα ορυχεία, ενώ άλλα περιορίζουν την παραγωγή τους. Ηδη τα προθεσµιακά συµβόλαια χαλκού έχουν σηµειώσει άνοδο 20% από την αρχή του έτους.
Συµφωνίες
Το πρόβληµα για τις ΗΠΑ είναι ότι δεν διαθέτουν ούτε υπουργείο Ορυχείων ούτε κρατικό επενδυτικό ταµείο, αλλά ούτε και σηµαντική εγχώρια βιοµηχανία εξορύξεων. Αυτό σηµαίνει πως η υπερδύναµη είναι από αυτή την άποψη σε µειονεκτική θέση έναντι της Κίνας που µπορεί να κατευθύνει τις κρατικές επιχειρήσεις της στην επένδυση που προτιµά, ανεξάρτητα από το πού βρίσκονται την εκάστοτε στιγµή οι τιµές των εµπορευµάτων. Το µόνο που µπορεί να κάνει η Ουάσιγκτον είναι να διοχετεύσει κεφάλαια σε επενδύσεις σχεδιασµένες για την προστασία της εθνικής ασφάλειας. Εν ολίγοις, µπορεί να συνεργαστεί µε ιδιωτικές εταιρείες στην εγχώρια αγορά αλλά και στο εξωτερικό καθώς και µε φιλικές εταιρείες που διαθέτουν κρατικά επενδυτικά ταµεία ώστε να τα ενθαρρύνει να επενδύσουν σε περιουσιακά στοιχεία κρίσιµα για την εθνική της ασφάλεια. Σύµφωνα, άλλωστε, µε παλαιότερο δηµοσίευµα της Wall Street Journal, η Ουάσιγκτον διαπραγµατευόταν πέρυσι µε τη Σαουδική Αραβία µε σκοπό τη σύναψη συµφωνιών µε τη ∆ηµοκρατία του Κονγκό, στο πλαίσιο των οποίων η Σαουδική Αραβία θα αγόραζε µερίδια σε ορυχεία χαλκού στο Κονγκό και οι αµερικανικές εταιρείες θα τους παραχωρούσαν µέρος των δικαιωµάτων τους στην παραγωγή.
Στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει µερίδιο στα αποθέµατα χαλκού χωρών της Αφρικής, η Ουάσιγκτον έχει δεσµεύσει περισσότερα από ένα δισ. δολ. για την κατασκευή διαδρόµων, σιδηροδροµικών δικτύων και συστηµάτων καθαρής ενέργειας σε Αγκόλα, Κονγκό και Ζάµπια. Πηγές προσκείµενες στις σχετικές συνοµιλίες αναφέρουν, άλλωστε, πως στη διάρκεια του περασµένου έτους, η αµερικανική κυβέρνηση ενθάρρυνε τα Αραβικά Εµιράτα να εξετάσουν τη δυνατότητα να επενδύσουν στα ορυχεία της Ζάµπια. Και πράγµατι τον ∆εκέµβριο η Ζάµπια επέλεξε την εταιρεία International Resources Holding των Αραβικών Εµιράτων ως νέο εταίρο της. Κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες των ΗΠΑ να διασφαλίσουν πρόσβαση στα αποθέµατα χαλκού διαδραµατίζει η οµοσπονδιακή υπηρεσία International Development Finance που συνδράµει στη χρηµατοδότηση επενδύσεων σε χώρες του εξωτερικού. Η εν λόγω συµφώνησε πέρυσι να επενδύσει 740 εκατ. δολ. στον τοµέα των ορυχείων.
Από την πλευρά τους, οι κινεζικές εταιρείες ορυχείων δεν χάνουν χρόνο και µε τη στήριξη του Πεκίνου εξαγοράζουν στρατηγικής σηµασία περιουσιακά στοιχεία. Η Κίνα δαπάνησε πέρυσι περισσότερα από 19 δισ. δολ. για επενδύσεις στον τοµέα των µετάλλων και των ορυχείων στις χώρες του νέου ∆ρόµου του Μεταξιού.
Το ύψος αυτών των επενδύσεων αντιπροσωπεύει αύξηση 158% σε σύγκριση µε το αντίστοιχο που είχε δαπανήσει το 2022, σύµφωνα µε το Πανεπιστήµιο Φουντάν στη Σαγκάη. Κινεζική εταιρεία ετοιµάζεται, άλλωστε, να εξαγοράσει την Chemaf, βιοµηχανία παραγωγής χαλκού και εξορύξεων κοβαλτίου και χαλκού στο Κονγκό. Ενδιαφέρον για την ίδια εταιρεία έχουν εκφράσει τουλάχιστον δύο δυτικές βιοµηχανίες µεταξύ των οποίων και η αµερικανική Chilean Cobalt Corp.
Ο φορολογικός συντελεστής στις εισαγωγές κινεζικών ηλεκτροκίνητων οχηµάτων ανέρχεται πλέον στο 102,5%.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")