Για πολλούς, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία θα μπορούσε να αποτελέσει μία ιδανική ευκαιρία για την ενεργειακή ανεξαρτητοποίηση της Ευρώπης. Περισσότερα από δύο χρόνια μετά και οι ελπίδες αυτές συνεχίζουν να αναφέρονται ως ευχές, παρά ως σχέδια. Η διακοπή της Νορβηγικής παροχής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη εξαιτίας μίας τεχνικής βλάβης προκάλεσε τη δραματική άνοδο των τιμών

του καυσίμου, αναδεικνύοντας το διαχρονικό πρόβλημα που καλείται να επιλύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αν επιθυμεί να πετύχει την πολυσυζητημένη ενεργειακή ασφάλεια.

Η Νορβηγία συνιστά πλέον τον μεγαλύτερο προμηθευτή φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην Ευρώπη, καταλαμβάνοντας τη θέση που έχασε η Ρωσία μετά το 2022. Χαρακτηριστικά, το 30% του φυσικού αερίου που αγόρασε η ΕΕ κατά τη διάρκεια του 2023 προερχόταν από τη Νορβηγία. Μολονότι οι κοινοτικές αρχές έχουν καταφέρει να συγκεντρώσουν ένα σημαντικό απόθεμα φυσικού αερίου, με τις αποθηκευτικές μονάδες να είναι 70% πλήρεις κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν κατά 13% μόλις δημοσιοποιήθηκε η είδηση της διακοπής λειτουργίας του νορβηγικού εργοστασίου.

Εκτός των προβλημάτων στο βόρειο μέτωπο, δεν πρέπει να υποτιμώνται και τα προβλήματα στο ανατολικό μέτωπο. Υπάρχουν πληροφορίες ότι η Gazprom, ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου που αποδείχθηκε το μεγαλύτερο “θύμα” της διαμάχης μεταξύ Βρυξελλών και Μόσχας, θα διακόψει επίσης τις παραδόσεις προς τους ευρωπαίους πελάτες της. Η έντονη αυτή φημολογία των τελευταίων εβδομάδων είχε προκαλέσει μία εξίσου αυξητική τάση στις τιμές του φυσικού αερίου. Ευτυχώς για την Ευρώπη, υπάρχει και η εναλλακτική της αγοράς LNG, μία πρακτική που φαίνεται να είναι όλο και πιο δημοφιλής, με τις ΗΠΑ να αποτελούν τον μεγαλύτερο– και ενδεχομένως πιο αξιόπιστο– προμηθευτή της ΕΕ. Δυστυχώς για την Ευρώπη, η ταχύτατα αναπτυσσόμενη αγορά στην Ασία στρέφεται όλο και περισσότερο προς το ΥΦΑ. Αναπόφευκτα, η Ευρώπη πρέπει πλέον να ανταγωνιστεί τους αγοραστές στην Ασία για να εξασφαλίσει το φυσικό αέριο που χρειάζεται. 

Οι σπασμωδικές αντιδράσεις των ευρωπαϊκών αγορών, αλλά και η φαινομενικά σαρθρή αρχιτεκτονική ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, προκαλούν ανησυχίες. Οι παραγωγικές δυνάμεις της Ευρώπης χτυπούν τα δικά τους καμπανάκια εδώ και καιρό, τονίζοντας πως η Ευρωπαϊκή βιομηχανία, και εντέλει η ευρωπαϊκή οικονομία, δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς αξιόπιστη ροή ενέργειας. Από την πλευρά της, η ηγεσία της ΕΕ έχει δηλώσει ότι επιθυμεί να εξασφαλίσει αποθέματα φυσικού αερίου περί το 90% μέχρι τον Νοέμβριο– ένα σχέδιο που οι αναλυτές θεωρούν εύκολο να επιτευχθεί. Αυτό όμως δεν αλλάζει την πραγματικότητα: Οι επόμενοι μήνες μπορούν να φέρουν πολλά απρόβλεπτα γεγονότα που να θέσουν σε κίνδυνο την προμήθεια φυσικού αερίου, είτε μέσω αγωγών, είτε μέσω αγορών. Όσο η Ευρώπη δεν διαθέτει ένα ευρύ φάσμα ενεργειακών παρόχων, οι τιμές της ενέργειας θα παραμένουν ευάλωτες σε οποιαδήποτε μικρή ή μεγάλη ατυχία.