Στο φόντο η κυβέρνηση, ήδη, εξετάζει αλλαγές στο όλο πλαίσιο που διέπει την αγορά με αιχμή τις ΑΠΕ, κάτι για το οποίο, ήδη, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης πριν λίγες μέρες, έδωσε το σχετικό στίγμα.
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός, “πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η περίοδος των επιδοτήσεων στις ΑΠΕ έχει τελειώσει. Δεν υπάρχει δυνατότητα ο καταναλωτής να πληρώνει. Ήδη έχουμε έναν λογαριασμό της τάξης των 800 εκατ. ευρώ τον χρόνο, που θα πληρώνουμε για πολλά χρόνια ακόμη, για τις «παλιές» ΑΠΕ.”
Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι η κάθετη μείωση των τιμών τις ώρες που λειτουργούν τα φωτοβολταϊκά έχει δημιουργήσει μια πτώση των τιμών, που αυξάνει το έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, κάτι που δοκιμάζει τις δημοσιονομικές αντοχές και συνολικά τα οικονομικά δεδομένα της ενεργειακής μετάβασης, όπου, όπως αναφέρφει και ο υπουργός, θα πρέπει να κινηθεί “με μέτρο ώστε η αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια να αντιστοιχεί με την αύξηση της προσφοράς”.
Κι αυτό την ώρα που η έλλειψη υποδομών αποθήκευσης οδηγεί σε περικοπές, αρνητικές τιμές, δηλαδή, σε “επιδότηση” των τιμών για τη διασφάλιση εξαγωγών ή απορρόφησης φορτίων από το σύστημα, κάτι που συνέβη ως πραγματικό γεγονός τον Απρίλιο.
Κι αυτό παρά το ότι με νάση το ΥΠΕΝ, η χώρα έχει υπερτριπλασιάσει τις επενδύσεις στο δίκτυο. “Το 2023 δαπανήσαμε πάνω από 1,2 δισ., όταν ήταν 200 εκατ. το 2017 και 400 εκατ. το 2019. Αυτές οι επενδύσεις μαζί με τις διεθνείς διασυνδέσεις μας ανοίγουν δυνατότητες για να προχωρήσει ταχύτερα η εγκατάσταση των ΑΠΕ, όμως το φαινόμενο των αρνητικών τιμών δεν αφορά μόνο την Ελλάδα. Άρα χρειάζεται μέτρο για να φροντίζουμε οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται να είναι βιώσιμες” τόνισε στην Κοζάνη ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας.
“Οι επενδύσεις ΑΠΕ δεν θα πρέπει να θεωρούν τη ζήτηση δεδομένη. Η πορεία των τιμών στο σύστημα του μέλλοντος θα είναι βίαιη, με αναταράξεις. Θα υπάρχουν περίοδοι με υψηλές τιμές και άλλες με πολύ χαμηλές. Σήμερα, εισερχόμαστε σε μία περίοδο χαμηλών τιμών και οι επενδυτές -ειδικά αυτοί που στοχεύουν και στην αυτοκατανάλωση- πρέπει, κατά το δυνατόν, να μελετούν πολύ προσεκτικά το ενεργειακό τους προφίλ. Δηλαδή, τί ώρα καταναλώνουν, σε σχέση με την ώρα που παράγουν. Διότι όταν δεν υπάρχει ταυτοχρονισμός, η ενέργεια αυτή μπορεί να υφίσταται ή περικοπές ή να πωλείται σε πολύ χαμηλές τιμές” συμπλήρωσε ο κ. Σκυλακάκης.
“Οι μικροί”
Να σημειωθεί, πάντως, ότι την αναστολή της ενεργοποίησης του Net Billing στα Φωτοβολταϊκά, ένεκα της επικίνδυνης υπερθέρμανσης της αγοράς και μέχρι η κατάσταση να επανέλθει σε στοιχειώδη ισορροπία και για την προστασία του επενδυτικού-καταναλωτικού κοινού ζητεί με επιστολή του προς το ΥΠΕΝ ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά .
Πιο συγκεκριμένα εκ μέρους του ΣΠΕΦ ο Δρ. Στέλιος Λουμάκης - Πρόεδρος και ο Γιώργος Σαμαράς – Γεν. Γραμματέας αναφέρουν ότι η κατάσταση η υπέρβαση των στόχων του νέου ΕΣΕΚ με συνθήκες μόνιμου πλεονάσματος που καμία αποθήκευση δεν μπορεί να διασώσει αλλά και οι μηδενικές και αρνητικές τιμές στη χονδρική δεν θα αποβούν προς όφελος του καταναλωτή, αφού καθετοποιημένοι όμιλοι θα προσθέτουν «καπέλο» στις τιμές λιανικής ώστε να αποσβέσουν τα ανανεώσιμα «stranded assets» τους.
Γιαυτό, όπως σημειώνουν, θα πρέπει η Πολιτεία να παρέμβει με δραστικά μέτρα όπως είναι η αναστολή των αιτήσεων για όρους σύνδεσης Φ/Β. Επίσης ο ΣΠΕΦ αναφέρει ότι η προκήρυξη ενός νέου προγράμματος φωτοβολταϊκών συστημάτων έστω και εν μέρει αυτοπαραγωγής όπως το net billing θα απειλήσει να εμπλέξει σε μια ατελέσφορη ατραπό χιλιάδες πληθυσμού.
Η δύσκολη άσκηση
Ο υπουργός ΠΕΝ, πάντως, χαρακτήρισε την ενεργειακή μετάβαση ως μια δύσκολη άσκηση, αναφέροντας: “Είναι σαν να διασχίζεις ένα ποτάμι και ταυτόχρονα να πρέπει να αλλάξεις βάρκα. Τη βάρκα από το παλιό θερμικό σύστημα στο καινούργιο σύστημα που βασίζεται στις ΑΠΕ. Και αυτή η αλλαγή θα έχει αρκετές αναταράξεις που θα προκαλούν οι ίδιες οι αγορές, όχι μόνο σε εμάς, στην Ελλάδα, θα είναι διεθνές το φαινόμενο”
Όπως πρόσθεσε: “Πρέπει να είμαστε όλοι προσεκτικοί, να έχουμε μέτρο σε αυτά που ζητάμε και σε αυτά που κάνουμε, καθώς πέραν του υψηλού κόστους της ενεργειακής μετάβασης, η χώρα μας πρέπει να ανταπεξέλθει και στο κόστος της προσαρμογής στην κλιματική κρίση. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι δημόσιοι πόροι θα είναι περιορισμένοι και πρέπει να τους χρησιμοποιούμε με τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα», είπε ο κ. Σκυλακάκης,.
Στο πλαίσιο για το Φθινόπωρο παραπέμπουν αρμόδιες κυβερνητικές πηγές την προώθηση αλλαγών στην αγορά προμήθειας με την εισαγωγή των τιμολογίων ρεύματος, με δυναμική τιμολόγηση, που θα επιτρέπει εναλλαγή τιμών, ανάλογα με την ώρα που γίνεται κατανάλωση ρεύματος.
Αμέσως μετά, αναμένεται, δε, να προωθηθούν οι παρεμβάσεις στο υφιστάμενο νυχτερινό τιμολόγιο, που πλέον θα “μεταλλαχθεί” σε “μεσημεριανό” αφού θα υπάρξει ένταξη των μεσημβρινών ωρών στη ζώνη των μειωμένων χρεώσεων.
Οι σχετικές ανακοινώσεις αναμένεται, δε, να γίνουν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας το προσεχές διάστημα, και θα ενταχθούν σε ένα συνολικό “πακέτο” που θα έχει στόχο την προσαρμογή της ζήτησης στα νέα δεδομένα που έχει φέρει η μεγάλη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα, αλλά και την αντιμετώπιση του φαινομένου των περικοπών μεγάλων όγκων πράσινης ενέργειας. Όπως, μάλιστα, επισημαίνει το Green Tank, σε ανάλυσή του, αν δεν υπήρχαν περικοπές ύψους 308 GWh το πρώτο τετράμηνο του έτους θα μπορούσε να αποφευχθεί το 𝟖𝟏% των καθαρών εισαγωγών της χώρας ή να περιοριστεί το μερίδιο του ορυκτού αερίου την ίδια περίοδο.
Τα “πορτοκαλί” τιμολόγια για μεγάλους καταναλωτές
Πάντως, η προώθηση των νέων δεδομένων για την αγορά, με τα νέα δυναμικά τιμολόγια, τα λεγόμενα ‘πορτοκαλί”, θα αφορά, στην αρχή, μεγάλους καταναλωτές. Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές του ΥΠΡΝ προτάσσεται η προώθηση της κυκλοφορίας των πορτοκαλί τιμολογίων σε μεγάλους καταναλωτές, δηλαδή επιχειρήσεις μέσης τάσης και εταιρείες με μεγάλη κατανάλωση στη χαμηλή, καθώς έτσι θα υπάρξει άμεσο αποτέλεσμα σε σχέση με τις περικοπές και τις μηδενικές τιμές. Άλλωστε, όπως τονίζεται αυτοί οι καταναλωτές αντιστοιχούν σε μεγάλα ποσοστά καταναλισκόμενου φορτίου. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά, οι επιχειρήσεις αυτές εκπροσωπούν περίπου το 40% με 45% της κατανάλωσης.
Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι προϋπόθεση για όλη αυτήν την εξέλιξη είναι η επέκταση της εγκατάστασης των “έξυπνων” μετρητών από τον ΔΕΔΔΗΕ. Οι μετρητές αυτοί δίνουν τη δυνατότητα για τη διαμόρφωση προϊόντων προμήθειας τα οποία να προσαρμόζονται πλήρως στο ενεργειακό προφίλ κάθε πελάτη. ΣΣε πρώτη φάση, με βάση τα όσα έχει ανακοινώσει ο Διαχειριστής, 360.000 έξυπνοι μετρητές θα μπουν σε μεγάλες καταναλωτές μέσα από τη συμφωνία του ΔΕΔΔΗΕ με την κοινοπραξία Sagemcom – Protasis. Θα μένουν βέβαια άλλοι 7,5 εκατ. από τη διαγωνιστική διαδικασία που είναι σε εξέλιξη.
Επίσης, όπως αναφέρεται από το ΥΠΕΝ, θα πρέπει μέχρι το Φθινόπωρο, οι προμηθευτές να κάνουν τη σχετική προετοιμασία ώστε να προωθήσουν στην αγορά την κυκλοφορία των νέων τιμολογίων. Διευκολύνει αυτό το καλοκαίρι, οπότε λόγω ζήτησης, υπάρχει και μια εξομάλυνση της κατάστασης και άρα διασφαλίζεται χρόνος για τα νέα προϊόντα.