Η τελευταία δεκαετία έχει δει μια αυξανόμενη στροφή προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ιδιαίτερα την ηλιακή ενέργεια, στο πλαίσιο των παγκόσμιων προσπαθειών για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG). Αυτή η στροφή είναι εμφανής στην σημαντική αύξηση της εγκατεστημένης δυναμικότητας φωτοβολταϊκών (PV) σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παγκόσμια Άνοδος της Ηλιακής Ενέργειας
Το 2023, η ηλιακή ενέργεια αντιπροσώπευε τα τρία τέταρτα στην προσθηκες νέας δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως. Η μεγαλύτερη ανάπτυξη παρατηρήθηκε στην Ασία, ενώ ακολούθησαν η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και οι Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ), συνεχίζοντας μια τάση που παρατηρήθηκε την τελευταία δεκαετία. Μέχρι το τέλος του 2022, η παγκόσμια εγκατεστημένη δυναμικότητα φωτοβολταϊκών έφτασε τα 1.046,61 γιγαβάτ (GW), μια σημαντική αύξηση από τα 136,57 GW στο τέλος του 2013.
Κορυφαία Έθνη στην Ηλιακή Ενέργεια
Κίνα
Η Κίνα είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στα φωτοβολταικα (PV). Μέχρι το 2022, η Κίνα είχε εγκαταστήσει 392,43 GW, αντιπροσωπεύοντας το 37,5% της παγκόσμιας αγοράς. Παρά το γεγονός ότι δεν πέτυχε τον στόχο των νεων108 GW για το 2022 λόγω παρατεταμένων περιορισμών lockdown, η Κίνα πρόσθεσε 87,4 GW εκείνη τη χρονιά. Από το 2017, η Κίνα έχει δείξει έναν σύνθετο ετήσιο ρυθμό αύξησης (CAGR) περίπου 25% στην εγκατεστημένη δυναμικότητα PV. Αλλωστε είναι και η χώρα που σε μια δεκαετία επταπλασίασε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από το φωτοβολταϊκο της δυναμικό. Επιπλέον, η Κίνα ελέγχει περίπου το 80% της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού ηλιακών πάνελ και απασχολεί 2,76 εκατομμύρια άτομα στη βιομηχανία ηλιακής ενέργειας. Η Κίνα είναι σήμερα από τις πλέον ρυπογόνες χώρες σε εκπομπές διοξειδίου του ανθρακα (CO2) αλλα στοχεύει να τις μειώνει σταδιακά, και από το 2029 - 2030 και μετα, να επιτύχει ουδετερότητα άνθρακα και απεμπλοκή πριν από το 2060.
Ηνωμένες Πολιτείες
Οι ΗΠΑ αποτελούν την δεύτερη χωρά σε συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα PV, φτάνοντας τα 110,1 GW στο τέλος του 2022. Η ηλιακή ενέργεια αντιπροσώπευε περίπου το 46% της νέας ηλεκτροπαραγωγικής δυναμικότητας στις ΗΠΑ το 2022, σε σύγκριση με το 4% το 2010. Οι ΗΠΑ διαγράφουν μεσοσταθμικη άνοδο ύψους (CAGR) 21% στην εγκατεστημένη δυναμικότητα PV από το 2017 και εντεύθεν. Η Διοίκηση Μπάιντεν-Χάρις έχει θέσει στόχους για ένα δίκτυο 100% καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι το 2035 και μηδενικές εκπομπές άνθρακα που προέρχονται από άλλες πηγές μέχρι το 2050. Υποστηρίζει δε το πλανο αυτό με σημαντικές επενδύσεις στην εγχώρια κατασκευή και ανακύκλωση ηλιακής ενέργειας.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα φωτοβολταϊκών της ΕΕ των 27 κρατών, ήταν 205,5 GW το 2022. Με έναν CAGR 16% από το 2017, η ΕΕ σημειώνει σταθερή πρόοδο στην επέκταση της ηλιακής της δυναμικότητας της.
Η Γερμανία είναι η ηγέτιδα χώρα εντός της ΕΕ, με δυναμικότητα 66,55 GW στο τέλος του 2023, καθοδηγούμενη από την πολιτική "Energiewende" που στοχεύει στη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, χωρίς πυρηνική ενέργεια. Η Γερμανία στοχεύει να καλύψει όλες τις ανάγκες της σε ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2035.
Ιαπωνία
Η Ιαπωνία κατατάσσεται τρίτη παγκοσμίως με συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα PV 78,83 GW μέχρι το τέλος του 2022, αυξημένη από τα13,59 GW του 2013. Τον Οκτώβριο του 2020, ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησης του να μειώσει τις εκπομπές θερμοκηπίου (GHG) στο μηδέν, στοχεύοντας στην ουδετερότητα άνθρακα μέχρι το 2050. Η Ιαπωνία εργάζεται σε καινοτομίες στην ηλιακή τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένης της ηλιακής ενέργειας από το διάστημα (SBSP) και των επόμενης γενιάς ευέλικτων ηλιακών κυττάρων.
Ινδία
Η Ινδία κατατάσσεται πέμπτη παγκοσμίως με συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα PV 62,80 GW μέχρι το τέλος του 2022, αυξημένη από τα το δυναμικό των14,46 GW που κατείχε το 2013. Η ινδική κυβέρνηση σχεδιάζει να προσθέτει 50 GW ανανεώσιμης ενεργειακής δυναμικότητας ετησίως για τα επόμενα πέντε χρόνια, προκειμένου να επιτύχει τον στόχο των 500 GW μέχρι το 2030. Η Ινδία, μια εξαιρετικά ρυπογόνε χώρα σήμερα, όπως περιγράψαμε και σε προφαντό αρθρο, δεσμεύεται να μειώσει την ένταση των εκπομπών της κατά 45% μέχρι το 2030 και να επιτύχει περίπου 50% συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα ηλεκτρικής ενέργειας από μη ορυκτές πηγές ενέργειας μέχρι το 2030.
Εγκατεστημένη Ηλιακή Δυναμικότητα (2010-2022) – Σε Γιγαβάτ (GW)
Προοπτικές για το Μέλλον
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (International Energy Agency) που εχει έδρα το Παρίσι, οι κυβερνήσεις της Κίνας, των ΗΠΑ και της Ινδίας αναμένεται να υπερ-διπλασιάσουν την δυναμικότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας των χωρών τους τα επόμενα πέντε χρόνια, αντιπροσωπεύοντας τα δύο τρίτα της παγκόσμιας αύξησης της ενέργειας που προέρχεται από τον ήλιο. Παρά την κατάργηση των εθνικών επιδοτήσεων στην Κίνα το 2020 και το 2021, η ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών συνεχίζει να επιταχύνεται, με την Κίνα να αναμένεται να υπερβάλει τον εθνικό στόχο του 2030 για εγκαταστάσεις αιολικής και ηλιακής ενέργειας, πριν το τέλος του τρέχοντος έτους (2024), δηλαδή έξι ολόκληρα χρόνια νωρίτερα από το προγραμματισμένο.
Η παγκόσμια δέσμευση για μείωση των εκπομπών άνθρακα και τα οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη της ηλιακής ενέργειας διασφαλίζουν ότι θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στο μελλοντικό ενεργειακό μείγμα, οδηγώντας σε σημαντικές επενδύσεις και τεχνολογικές καινοτομίες.