Τώρα, αυτή η ίδια η αγορά LNG είναι το νέο τρωτό σημείο της ηπείρου. Τα καλά νέα είναι ότι η αδυναμία θα είναι βραχυπρόθεσμη - τα κακά νέα είναι ότι το πρόβλημα δεν θα εξαφανιστεί πριν από τον επόμενο χειμώνα.
Η ομορφιά του LNG είναι ότι το αέριο περνά από επεξεργασία για φόρτωση σε δεξαμενόπλοια και μεταφορά σε όλο τον κόσμο, όπως ακριβώς και το πετρέλαιο.
Έτσι, η Ευρώπη μπορεί να προμηθεύεται το αγαθό από οπουδήποτε: από τις ΗΠΑ μέχρι το Κατάρ, από την Αυστραλία μέχρι τη Νιγηρία. Το μειονέκτημα είναι ότι όλοι οι άλλοι στον κόσμο μπορούν να κάνουν το ίδιο, λαμβάνοντάς το από οπουδήποτε και αυξάνοντας τον ανταγωνισμό.
Ο ανταγωνισμός για την αγορά LNG είναι ορατός στη σημερινή αγορά, με τις ευρωπαϊκές τιμές αναφοράς να σκαρφαλώνουν πρόσφατα σε υψηλό σχεδόν έξι μηνών πάνω από 37 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Αν και βρίσκονται υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή φέτος, οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει σημαντικά από το επίπεδο των άνω των 300 ευρώ που έφθασαν τον Αύγουστο του 2022. Οι τιμές κινούνταν κατά μέσο όρο στα 20 ευρώ μεταξύ 2010 και 2020.
Βέβαια, και άλλοι παράγοντες συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών: κυρίως η διακοπή λειτουργίας ενός νορβηγικού αγωγού φυσικού αερίου, οι ισχυρές χρηματοοικονομικές ροές σε συμβόλαια φυσικού αερίου και οι φόβοι για την απώλεια των τελευταίων εναπομεινάντων αποστολών ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Στο παρασκήνιο, όμως, παίζει ρόλο και η μάχη για τα φορτία LNG.
Πτώση ρωσικού φυσικού αερίου και άνοδος LNG
Πριν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διατάξει την εισβολή στην Ουκρανία το 2022, η Ευρώπη εξαρτιόταν από το ρωσικό φυσικό αέριο που μεταφερόταν μέσω αγωγού για περισσότερο από το 40% των εισαγωγών της. Το LNG αντιπροσώπευε περίπου το 20%. Αλλά αφού η Μόσχα διέκοψε σε μεγάλο βαθμό τη ροή, η εξάρτηση της ηπείρου από τις εισαγωγές γύρισε αντίστροφα. Μέχρι πέρυσι, το LNG αντιπροσώπευε περίπου το 42% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ευρώπης, ενώ το ρωσικό αέριο από αγωγούς έπεσε στο 8%.
Πτώση ρωσικού φυσικού αερίου, άνοδος LNG
Το 2022 και το 2023, η Ευρώπη είχε την παγκόσμια αγορά LNG για τον εαυτό της. Το υψηλό κόστος έθεσε εκτός αγοράς άλλους εισαγωγείς - το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές, μεταξύ πολλών άλλων - ενώ η Κίνα, συνήθως ο κορυφαίος αγοραστής του αγαθού παγκοσμίως, ήταν απούσα, καθώς ο μεταποιητικός της τομέας ανακάμπτει αργά από τα lockdowns της πανδημίας. Παράλληλα, η άνοδος των τιμών ενθάρρυνε τις εταιρείες LNG να λειτουργούν τις εγκαταστάσεις τους όσο το δυνατόν πιο παραγωγικά και με μεγαλύτερη ασφάλεια, διατηρώντας την προσφορά σε υψηλά επίπεδα.
Το 2024 η αγορά άλλαξε
Φτάνοντας στο 2024, η αγορά έχει αλλάξει. Η Ευρώπη αρχίζει πλέον να βλέπει ισχυρότερο ανταγωνισμό. Η Κίνα επέστρεψε, με εισαγωγές ρεκόρ σχεδόν κάθε μήνα. Η Ινδία αγοράζει επίσης, όπως και άλλοι μικρότεροι εισαγωγείς. Με πολλά αναδυόμενα έθνη να βιώνουν καύσωνες, η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται, και μαζί της η κατανάλωση LNG. Από την πλευρά της προσφοράς, η βιομηχανία φαίνεται να εξαντλείται. Η συντήρηση εγκαταστάσεων πλήττει την παραγωγή, μαζί με τις απρογραμμάτιστες διακοπές. Η παγκόσμια παραγωγή είναι σταθερά κάτω από το περσινό επίπεδο κάθε μήνα μέχρι στιγμής φέτος.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ευρώπη εισάγει λιγότερο LNG από ό,τι το 2022 και το 2023. Την περασμένη εβδομάδα, ο όγκος του φυσικού αερίου που αναχωρεί από τους τερματικούς σταθμούς εισαγωγής στην Ευρώπη μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο για αυτή την εποχή του έτους από την εποχή της πανδημίας. Προς το παρόν, αυτό δεν αποτελεί σημαντικό πρόβλημα. Η περιοχή έκλεισε τον χειμώνα 2023-24 με ασυνήθιστα υψηλά αποθέματα χάρη σε μια ήπια καιρικά περίοδο. Έκτοτε, ωστόσο, ο ρυθμός με τον οποίο γεμίζουν οι υπόγειες αποθήκες έχει επιβραδυνθεί.
Ανταγωνισμός για LNG
Όμως ο ανταγωνισμός για το LNG θα μπορούσε να γίνει πιο προβληματικός τον ερχόμενο χειμώνα, εάν η περιοχή βρεθεί αντιμέτωπη με μια ψυχρότερη από το συνηθισμένο εποχή και αν άλλοι εισαγωγείς LNG αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα προβλήματα με τον καιρό. Τα τελευταία δύο χρόνια, το καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, το οποίο ανέβασε τις διεθνείς θερμοκρασίες, βοήθησε την ήπειρο να μειώσει τις επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης. Αλλά το Ελ Νίνιο εξασθενεί γρήγορα και οι μετεωρολόγοι λένε ότι η αντίθετη καιρική τάση, ονόματι Λα Νίνια, είναι πιθανό να κυριαρχήσει από τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Εάν συμβεί αυτό, η Ευρώπη θα μπορούσε να αντιμετωπίσει έναν κανονικό ή ακόμη πιο ψυχρό χειμώνα.
Ενεργειακή κρίση
Αυτό αποτελεί μια υπενθύμιση ότι η Ευρώπη δεν έχει ακόμη ξεπεράσει την ενεργειακή της κρίση. Ομολογουμένως, οι τιμές έχουν πέσει, αλλά παραμένουν πολύ υψηλότερες από ό,τι πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Εκτός από τους ήπιους χειμώνες, ο άλλος λόγος για τον οποίο οι τιμές έχουν πέσει στην Ευρώπη είναι ότι η ζήτηση ήταν πολύ χαμηλότερη από ό,τι πριν από την πανδημία, κυρίως επειδή οι ενεργοβόρες εταιρείες στη Γερμανία μείωσαν την παραγωγή.
Για την Ευρώπη, ο χειμώνας του 2024-25 θα είναι πιθανότατα ο τελευταίος δύσκολος χειμώνας. Από το 2026 και μετά, θα έρθει νέα προσφορά, κυρίως από το Κατάρ και τις ΗΠΑ, μετριάζοντας τον όποιο παγκόσμιο ανταγωνισμό για τα φορτία. Αλλά προς το παρόν, η αγορά LNG θα παραμείνει "ευχή και κατάρα" για την ήπειρο.
Απόδοση - Επιμέλεια: Σ. Κετιτζιάν
(από capital.gr)