Η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας είναι ένας τομέας με ιδιαίτερη γεωγραφική συγκέντρωση καθώς απαιτεί μεγάλους όγκους νερού αλλά και γιγάντιες υποδομές για τη μαζική αξιοποίησή της. Η Κίνα, με 30% της διεθνούς παραγωγής, πρωταγωνιστεί και σε αυτόν τον τομέα. Εξάλλου, η χώρα φιλοξενεί ορισμένες από τις μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, με τα περισσότερα από αυτά να είναι υδροηλεκτρικά. Το πιο γνωστό είναι αναμφισβήτητα το Φράγμα Τριών Φαραγγιών, το οποίο έχει εγκατεστημένη ισχύ 22,5 GW. Μετά την Κίνα, ακολουθούν με μεγάλη διαφορά ηΒραζιλίακαιο Καναδάςμε 9%, οι ΗΠΑ με 6%, η Ρωσία με 5%, η Ινδία με 4%, και η Νορβηγία με 3%.
Το ανισοβαρές αυτό καθεστώς συνεπάγεται πως οι διακυμάνσεις των διαθέσιμων υδατικών πόρων σε αυτές τις χώρες επηρεάζουν άμεσα την παγκόσμια παραγωγή. Κάτι που αναδείχθηκε με δραματικό τρόπο την περασμένη τριετία, όταν οι μειωμένες βροχοπτώσεις στην Κίνα, τη Βόρεια Αμερική, και την Ινδία μείωσαν ριζικά την παραγόμενη ισχύ του υδροηλεκτρισμού. Χαρακτηριστικά, η Κίνα έχασε 96 δις KWhτο 2023 συγκριτικά με το 2020, αριθμός που συνιστά το 80% της συνολικής χαμένης ισχύος διεθνώς. Αντίστοιχα, οι ΗΠΑ απώλεσαν 46 διςKWh για την ίδια περίοδο, ο Καναδάς 22 δις KWh, η Ινδία 15 δις KWh, και η Ρωσία 15 δις KWh.
Ωστόσο, οι αναλυτές προβλέπουν ανάκαμψη της υδροηλεκτρικής ενέργειας εντός του 2024 με βάση τα μέχρι τώρα διαθέσιμα στοιχεία. Η παραγωγή της Κίνας για το πρώτο πεντάμηνο του έτους ήταν κατά 16% υψηλότερη από την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Παράλληλα, μία σειρά ισχυρών βροχοπτώσεων που έχει ήδη πλήξει την Κίνα και αναμένεται να ενταθεί τους επόμενους μήνες, προμηνύει μία σαφώς βελτιωμένη εικόνα μέχρι το τέλος της χρονιάς. Η Κίνα δεν είναι η μόνη κερδισμένη: Η Βραζιλία κατέγραψε ρεκόρ υδροηλεκτρικής παραγωγής για τους πρώτους πέντε μήνες του 2024, με 206 δις KWh. Στις ΗΠΑ, προβλέπεται αύξηση 6% για το 2024.
Η επιστροφή της υδροηλεκτρικής παραγωγής, σε συνδυασμό με τις σταθερά αναπτυσσόμενες ΑΠΕ (αιολική και ηλιακή), σημαίνει και μείωση της παραγωγής μέσω υδρογονανθράκων. Τα ορυκτά καύσιμα έχουν πλέον μετατραπεί σε εφεδρική μέθοδο για αρκετά κράτη, με τις μονάδες καύσης να λειτουργούν μόνο όταν η ζήτηση υπερβαίνει τις δυνατότητές του δικτύου. Εξαίρεση αποτελούν οι δύο μεγάλες βιομηχανικές δυνάμεις της Ασίας, Κίνα και Ινδία, οι οποίες συνεχίζουν να εξαρτώνται, αλλά και να προσθέτουν, νέα εργοστάσια άνθρακα. Η αύξηση της υδροηλεκτρικής παραγωγής ενδεχομένως να προσφέρει ένα έξτρα κίνητρο για τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων σε αυτούς τους μεγάλους ρυπαντές.