Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας αποφάσισε αιφνιδιαστικά να εγγυηθεί όλες τις καταθέσεις, τα ομόλογα και τα χρέη των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών της χώρας με 400 δισ. ευρώ.Ο Μπράιαν Κάουεν δεν είχε καιρό για χάσιμο.
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός κινήθηκε άμεσα, εξοργίζοντας τους Βρετανούς και εξασφαλίζοντας την εύνοια των Γάλλων. Με μια αιφνιδιαστική κίνηση η κυβέρνησή του αποφάσισε με 400 δισεκατομμύρια ευρώ να εγγυηθεί όλες τις καταθέσεις, τα ομόλογα και τα χρέη των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών της Ιρλανδίας και των δύο στεγαστικών τραπεζών της για τα επόμενα δύο χρόνια.
Πέραν τούτου, θα καλύψει και τις δραστηριότητες όσων ιρλανδικών τραπεζών έχουν υποκαταστήματα στη Βρετανία. Επίσης, εξετάζει το ενδεχόμενο να επεκταθούν οι εγγυήσεις και στις ξένες τράπεζες με παρουσία στην Ιρλανδία - αν και όπως διευκρίνισε ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών θα εξετασθεί η κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Οι πρώτες οργισμένες αντιδράσεις για τον αντίκτυπο στον ανταγωνισμό διατυπώθηκαν από τη γείτονα Βρετανία.
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του σχεδίου εγγυήσεων από τον Μπράιαν Κάουεν, έσπευσε σε αυτόν για να διαμαρτυρηθεί ο Βρετανός πρωθυπουργός, Γκόρντον Μπράουν. Προφανώς, είχε διαβλέψει τι θα γινόταν. Αρκετοί Βρετανοί μικροκαταθέτες φέρεται ότι έκαναν αναλήψεις από βρετανικά πιστωτικά ιδρύματα και τα μετέφεραν σε ιρλανδικά, θεωρώντάς τα ασφαλέστερα. Οσο απονενοημένο κι αν φαίνεται αυτό το διάβημα, οι καταθέτες δεν έχουν και πολύ άδικο να ανησυχούν. Από τις αρχές του χρόνου μέχρι σήμερα δύο βρετανικές τράπεζες χρειάστηκαν τη σωτήρια παρέμβαση του κράτους - «από μηχανής Θεού» και εθνικοποιήθηκαν. Η πρώτη ήταν η Northern Rock, η οποία με το νέο καθεστώς προσελκύει πλέον πολλούς καταναλωτές, και η δεύτερη η Bradford & Bingley.
Αδήριτη ανάγκη
Υπεραμυνόμενος των θέσεών του, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός δήλωσε: «Δεν είχαμε την πολυτέλεια να μείνουμε αδρανείς και να διακυβεύσουμε συνολικά τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας». Ωστόσο, οι Εργατικοί της αντιπολίτευσης του προσάπτουν ότι απλώς ενεχείρισε στις τράπεζες λευκή επιταγή. Επίσης, του ζητούν αυστηρές προϋποθέσεις για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος, των πολιτών και τον έλεγχο των αμοιβών των στελεχών. Το πρόγραμμα εγγυήσεων θα προσφέρει στις Αllied Irish, Bank of Ireland, Anglo-Irish Bank, Irish Life and Permanent, Irish Nationwide Building Society και Educational Building Society πρόσβαση σε πιστώσεις και δανεισμό σε όλη την Ευρώπη.
Ο δείκτης του ιρλανδικού Χρηματιστηρίου έκλεισε με άνοδο 8%, όταν ανακοινώθηκαν οι κρατικές εγγυήσεις. Ο Mάικλ Φίνγκλετον, επικεφαλής ενός από τα ευεργετηθέντα ιδρύματα, της Ιrish Nationwide Building Society, δεν κρύβεται πίσω από τις λέξεις. «Σαφώς και οι ιρλανδικές τράπεζες απέκτησαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των βρετανικών. Τώρα οι άλλες τράπεζες θα μπορούν να τις δανειοδοτούν και να πιστώνονται από αυτές και θα διατίθεται ρευστό στην ευρύτερη οικονομία, διευκολύνοντας την παραγωγική διαδικασία και τις ανάγκες των νέων να αγοράσουν το σπίτι τους», επισημαίνει.
Δεν είναι πανάκεια
Οσο προσωρινή ασφάλεια κι αν γεννά η πρωτοβουλία του Μπράιαν Κάουεν και της κυβέρνησής του, δεν μπορεί με κανέναν τρόπο να θεωρηθεί πανάκεια και για τους λοιπούς Ευρωπαίους ομολόγους του. Συν τοις άλλοις, η αποτελεσματικότητά της πρόκειται να αποδειχθεί. Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός διεμήνυσε σε όλους τους τόνους ότι η παρέμβαση της κυβέρνησής του προσαρμόζεται στα δεδομένα της χώρας του - πάντως, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί ήδη του απέδωσε εύσημα για την άμεση αντίδρασή του. Εν τούτοις, η Κομισιόν θορυβήθηκε, κάνοντας λόγο για μονομερή κινητοποίηση του Δουβλίνου, η οποία ενδεχομένως να παραβιάζει τους κανόνες περί κρατικής βοήθειας.
Κύριο μέλημά του Μπράιαν Κάουεν είναι να υποσχεθεί στους ξένους πιστωτές ότι τα κεφάλαιά τους, που είναι κατατεθειμένα στη χώρα του, δεν κινδυνεύουν, εάν μία τράπεζα χρεωκοπήσει. Μια τέτοια προσέγγιση είναι αδύνατη στην περίπτωση της Γαλλίας, της Γερμανίας ή της Ιταλίας, όπου δραστηριοποιούνται αμέτρητες τράπεζες με αστρονομικές οφειλές.
Στην Ιρλανδία ο Μπράιαν Κάουεν προσφέρει ελάχιστη εγγύηση 140.000 δολαρίων στις καταθέσεις έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου των 28.000 δολαρίων. Στη ζοφερότερη προοπτική η κυβέρνησή του θα επωμισθεί οφειλές 560 δισ. δολαρίων, δηλαδή το διπλάσιο του ΑΕΠ της χώρας, και ο κάθε κάτοικος περί τα 135.000 δολάρια.
Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός επιδιώκει με τις κινήσεις σωτηρίας να στηρίξει τις μετοχές και να διευκολύνει τη ρευστότητα, χωρίς να αγγίξει τα χρήματα των φορολογουμένων. Ωστόσο, πολλοί ανησυχούν ότι τελικώς οι καταναλωτές και οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν τις λανθασμένες αποφάσεις των τραπεζών, οι οποίες τις έφεραν στο χείλος της καταστροφής - κι αυτό θα γίνει, γιατί οι τράπεζες θα αυξήσουν τις χρεώσεις στην παροχή υπηρεσιών, ώστε να συγκεντρώσουν κεφάλαια.
(Aπό την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 04/10/2008)