Την ίδια στιγμή, τόσο ο Υφυπουργός Εξωτερικών για ενεργειακούς πόρους των ΗΠΑ και πρώην πρέσβης στην Αθήνα κ. Τζέφρυ Πάιατ, όσο και η πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Λευκωσία, κ. Τζούλυ Φίσερ, εξέφρασαν από το βήμα συνεδρίου στη Θεσσαλονίκη, την στήριξη της χώρας τους στο έργο της διασύνδεσης, τονίζοντας, παράλληλα, τη γεωπολιτική του σημασία.
Ειδικότερα, ολόκληρο το πλέγμα των αριθμητικών δεδομένων, τα πλεονεκτήματα και το κόστος της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κρήτη τέθηκαν επί τάπητος την Δευτέρα στο Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας σε σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη και με την παρουσία του Γενικού Εισαγγελέα, των αρμόδιων υπουργών και τεχνοκρατών.
Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη, η σύσκεψη έγινε για λόγους συντονισμού με τους εμπλεκόμενους φορείς εν όψει της σύσκεψης της Τρίτης για την ηλεκτρική διασύνδεση. Στη σύσκεψη της Τρίτης θα συμμετάσχουν οι υπουργοί Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Οικονομικών και Υφυπουργός παρά τω Προέδρω εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ΑΔΜΗΕ και της εταιρείας Nexans και η Νομική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σύμφωνα με όσα είπε στο ΡΙΚ ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Αντωνίου, η κυπριακή κυβέρνηση προτίθεται να ακολουθήσει μια ολιστική προσέγγιση, επαναλαμβάνοντας πως στρατηγικός στόχος είναι η μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών. Ο κ. Αντωνίου διευκρίνισε, πάντως, ότι από την σύσκεψη της Τρίτης δεν πρέπει να αναμένονται τελικές αποφάσεις.
Πάιατ: «Ψήφο εμπιστοσύνης» από ΗΠΑ
Παράλληλα, την περασμένη εβδομάδα, με δηλώσεις του στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist, στη Θεσσαλονίκη, ο Υφυπουργός Εξωτερικών για ενεργειακούς πόρους του Γραφείου Ενεργειακών Πόρων του Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, αφήσε να εννοηθεί ότι οι ΗΠΑ δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ.
Όπως σχολίασε πρόκειται για ένα έργο που θα βοηθήσει στη διασυνδεσιμότητα της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία θα βασίζεται σε καθαρή και ανανεώσιμη ενέργεια. Το έργο θα δημιουργήσει έναν δακτύλιο μεταφοράς πράσινης ενέργειας, γεγονός που θα μεταμορφώσει το ενεργειακό μείγμα της περιοχής. Το έργο αυτό, όπως σχολίασε, θα σημάνει το τέλος της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, παρά το γεγονός πως υπάρχουν ορισμένοι που επωφελούνται από την τωρινή κατάσταση.
Ο Τζέφρυ Πάιατ, ο οποίος διετέλεσε Πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα από το 2016 έως το 2022, μίλησε για τη γενικότερη στήριξη που δίνουν οι ΗΠΑ στα ενεργειακά projects που προωθεί και συμμετέχει η Ελλάδα, βάζοντας στο κάδρο και την ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο. «Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για FSRU και διασυνδετήριους αγωγούς. Πρέπει να μιλάμε και για ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Για αυτό οι ΗΠΑ στηρίζουν τόσο αυτά που κάνει η Ελλάδα, για παράδειγμα τη διασύνδεση GREGY με την Αίγυπτο. Ο πρωθυπουργός της Αιγύπτου μίλησε για αυτή χθες, και θα είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος του. Αντίστοιχα, είμαστε πολύ υποστηρικτικοί για τον Great Sea Interconnector και το όραμα διασύνδεσης της Κύπρου με την Ελλάδα και, τελικά, Κύπρου με Ισραήλ, φτιάχνοντας μια υποδομή ηλεκτρικής διασυνδεσιμότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, επικεντρωμένη στην ανανεώσιμη ενέργεια».
Εκτός από την ρόλο της Ελλάδας στην προώθηση πράσινων ενεργειακών project, αναφέρθηκε και στις υποδομές LNG της χώρας με δεδομένο πως διαδραμάτισαν πρωτεύοντα ρόλο για την ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής. Συγκεκριμένα, το FSRU της Αλεξανδρούπολης συνέβαλε καθοριστικά στην προσπάθεια απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ο κ. Πάιατ συνεχάρη προσωπικά τον Έλληνα πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, τη Gastrade και όσους εργάστηκαν για να πραγματοποιηθεί το έργο. «Από το Κογκρέσο έχουμε διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την απεξάρτηση της Ευρώπης από την ενέργεια της Ρωσίας, όλοι εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση, και είναι μια μεγάλη ιστορία επιτυχίας. Η Ελλάδα έπαιξε πολύ κεντρικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια». Όπως σημείωσε « το FSRU στην Αλεξανδρούπολη είναι στρατηγικής σημασίας έργο, ήταν ένα περιφερειακό πρότζεκτ. Χθες μιλούσαμε με την εταιρεία LNG που συνεργάζεται για να εντοπίσει φορτία από αέριο που μπορούν να πάνε από τις ΗΠΑ μέσω της Αλεξανδρούπολης και να φτάσουν μέχρι την Ουκρανία. Αυτό είναι το όραμα που στηρίζουν οι ΗΠΑ και συνδέεται με τις βλέψεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που θέλει να καταστήσει την Ελλάδα έναν ενεργειακό κόμβο για όλη την Ευρώπη».
Σημείωσε επίσης, ότι η Ευρώπη ήταν πολύ πετυχημένη τα τελευταία δύο χρόνια με την προσπάθεια απεξάρτησής της από τη Ρωσία «και αυτό ήταν λοιπόν εντυπωσιακό».
Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Κύπρο: Έφτασε τώρα η στιγμή να μην σκεφτόμαστε μόνο τα χρήματα και την εμπλοκή της ΕΕ
Αλλά και η πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Λευκωσία, κ. Τζούλυ Φίσερ, μιλώντας, στο ίδιο συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, τόνισε ότι «είναι η ώρα να σκεφτούμε το θέμα της γεωπολιτικής γύρω από ένα τέτοιο έργο και να αναγνωρίσουμε πόσο σημαντικό είναι να δούμε την Κύπρο συνδεδεμένη με την Ευρώπη μέσω αυτή της ευκαιρίας». Επεσήμανε ότι η Λευκωσία αποτελεί σημαντικό εταίρο των ΗΠΑ για την προαγωγή της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή.
«Έφτασε τώρα η στιγμή να μην σκεφτόμαστε μόνο τα χρήματα και την εμπλοκή της ΕΕ σχετικά με το Great Sea Interconnector. Η Κύπρος πάλεψε για μεγάλα ενεργειακά έργα και είδαμε μια σειρά από Προέδρους να προσπαθούν να τα υλοποιήσουν. Τώρα είναι η ώρα να το κάνουμε σωστά γιατί αυτές οι ευκαιρίες θα περάσουν και η Κύπρος θα μείνει πίσω», τόνισε η κ. Φίσερ.
Παράλληλα, σημείωσε ότι το έργο μπορεί να προσελκύσει εργαζόμενους από τον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και της τεχνολογίας που χρειάζονται μια αξιόπιστη ηλεκτρική σύνδεση και πρόσθεσε:
«Επαναλαμβάνω , τώρα είναι στιγμή, και αν περάσει αυτή η ευκαιρία θα είναι πολύ δύσκολό μετά να ξαναεπιστρέψει και η Κύπρος θα μείνει να καίει μαζούτ την ώρα που υπάρχει ανάγκη για πράσινη μετάβαση».
Τέλος, η κ. Φίσερ αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος όσον αφορά τη δυνατότητα των Ηνωμένων Εθνών, των ΗΠΑ και της ΕΕ να στέλνουν βοήθεια στη Γάζα και να απομακρύνουν πολίτες από την περιοχή της σύγκρουσης.