Απαρχαιωμένοι είναι οι αγωγοί πετρελαίου του Ιράκ, σύμφωνα με μυστική ως τώρα αναφορά του State Department προς το αμερικανικό Κογκρέσσο, ενώ η ανάγκη επισκευής τους είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική.
Συγκεκριμένα, οι υποθαλάσσιοι αγωγοί που συνδέουν τις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις στη Βασόρα με τους παράκτιους τερματικούς σταθμούς δεξαμενοπλοίων έχουν ήδη, σύμφωνα με το παραπάνω έγγραφο, υπερβεί κατά 10 με 20 χρόνια το όριο ζωής τους και λειτουργούν στο ¼ περίπου της αρχικής τους δυναμικότητας, ενώ οι αναφορές για διαρροές πετρελαίου έχουν καταντήσει υπόθεση ρουτίνας. Πολύ συχνά, επίσης, γίνεται λόγος για αυξημένη αλμυρότητα ή ύπαρξη σκουριάς μέσα στο ίδιο το πετρέλαιο που μεταφέρουν οι αγωγοί αυτοί.
Οι δύο αγωγοί, μήκους 50 χλμ., κινδυνεύουν ανά πάσα στιγμή να υποστούν ρήγματα, καθιστώντας τους ευάλωτους σε πιθανό σαμποτάζ και αποκόπτοντας, έτσι, τις πετρελαιοπαραγωγούς περιοχές του νοτίου Ιράκ, όπου βρίσκονται τα τρία τέταρτα της παραγωγής της χώρας, από τον Περσικό Κόλπο. Τα κέρδη από το πετρέλαιο αντιστοιχούν σε περισσότερο από το 90 % των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού του Ιράκ.
Το έγγραφο, σύμφωνα με τους Financial Times, επισημαίνει ότι θα πρέπει να εξεταστεί η πιθανότητα του χειρότερου σεναρίου, το οποίο θα συνεπαγόταν κατάρρευση των ιρακινών εξαγωγών αργού πετρελαίου που θα οδηγούσε σε ραγδαία πτώση του ΑΕΠ της χώρας, μεγάλες επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές και καθώς και μία πιθανή οικολογική και περιβαλλοντική καταστροφή.
Η αποκατάσταση των ζημιών, ή, αν κριθεί απαραίτητο, η κατασκευή νέου αγωγού εκτιμάται ότι θα κοστίσει μέχρι και 5 δις δολάρια, τη στιγμή που η ημερήσια παραγωγή πετρελαίου του Ιράκ φτάνει τα 2,2 εκατ. βαρέλια, μειωμένη κατά 300 χιλ. βαρέλια σε σχέση με την περίοδο πριν την αμερικανική εισβολή το 2003. Το ύψος της παραγωγής είναι ακόμη περισσότερο μειωμένο σε σχέση με τα 3,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα πριν την έκρηξη του πολέμου με το Ιράν το 1979.
Από την πλευρά του, ο Ιρακινός Υπουργός Πετρελαίου, Hussein Shahristani, αναγνωρίζει την ανάγκη για επέκταση των εξαγωγικών εγκαταστάσεων, ιδίως στο νότιο τμήμα της χώρας. Παράλληλα, σε συνομιλίες της περασμένης εβδομάδας με ξένες εταιρείες, αναλύοντας τις λεπτομέρειες των εικοσαετών συμβολαίων που το Ιράκ είναι διατεθειμένο να προσφέρει, υποστήριξε τη δυνατότητα της χώρας να μετατραπεί σε έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές πετρελαίου παγκοσμίως.
Το Ιράκ, του οποίου τα αποθέματα πετρελαίου είναι τα τρίτα σε μέγεθος στον κόσμο, σχεδιάζει να διπλασιάσει την παραγωγή του στα 4,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως σε 5 χρόνια, με στόχο τα 6 εκατ. βαρέλια σε μία δεκαετία.
Παρ’ όλ’ αυτά, αξιωματούχοι των ΗΠΑ επιμένουν ότι η ιρακινή κυβέρνηση δεν δείχνει την απαραίτητη σπουδή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των δύο παραπάνω αγωγών, τα οποία απειλούν τα φιλόδοξα σχέδια του Shahristani με άμεση κατάρρευση . Παράγοντες, εξάλλου, της πετρελαϊκής βιομηχανίας του Ιράκ επισημαίνουν ότι η ασταθής πολιτική κατάσταση στη χώρα θα μπορούσε να καθυστερήσει τις απαραίτητες επισκευές του δικτύου.
Παράλληλα, όπως τονίζει μελέτη της αμερικανικής εταιρείας Foster Wheeler, ήδη από τα πρώτα στάδια της εφαρμογής των σχεδίων της κυβέρνησης θα χρειαστεί η εκ βάθρων ανακατασκευή του λιμανιού της Βασόρας, ο καθαρισμός του, κατασκευή νέων αγωγών, καθώς και αποθηκευτικών χώρων δυναμικότητας 18 εκατ. βαρελιών.
Η μελέτη επισημαίνει, επίσης, ότι για να πραγματοποιηθεί η ανέγερση των σχετικών εγκαταστάσεων θα χρειαστεί πρώτα να λυθεί η χρονίζουσα διαφορά για τα θαλάσσια σύνορα του Ιράκ με το Ιράν και το Κουβέιτ.