Ο Πέτερ φον Φόσερ διορίστηκε διευθύνων σύμβουλος στην Royal Dutch Shell σε μια πολύ ενδιαφέρουσα χρονική περίοδο.
Η κατάρρευση της τιμής του αργού πετρελαίου διέλυσε τον εφησυχασμό για τις σφικτές αγορές και τις υψηλές τιμές. Ακόμη και μετά την τελευταία άνοδό τους, οι τιμές του αργού εξακολουθούν να απέχουν μακράν από την κορύφωσή τους, στα 147 δολάρια ανά βαρέλι, τον περασμένο Ιούλιο.
Η κάμψη στη ζήτηση που προκλήθηκε από την παγκόσμια οικονομική ύφεση υπήρξε αιφνίδια και μεγάλου εύρους. Η κατανάλωση πετρελαίου στις ΗΠΑ, στο γ’ τρίμηνο, ήταν χαμηλότερη κατά 1 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ή ποσοστό της τάξης του 5%, έναντι της αντίστοιχης χρονικής περιόδου, πέρυσι.
Μακροπρόθεσμα, όπως αναφέρει προσχέδιο έκθεσης της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας που ήλθε σε γνώση των Financial Times, η λεπτή ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς είναι πιθανό να αναδιαμορφωθεί.
Ο Γιερόεν βαν ντερ Βιρ, ο διευθύνων σύμβουλος της Shell, ο οποίος θα αποχωρήσει από τη θέση του τον προσεχή Ιούνιο, κάνει λόγο για τις «τρεις αλήθειες» της ενέργειας: η αύξηση της ζήτησης είναι πιθανό να επιταχυνθεί.
Η προσφορά αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου, που είναι σχετικά φθηνό ο πλανήτης θα κάψει περισσότερο κάρβουνο, αυξάνοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου με πιθανά καταστροφικές επιπτώσεις για το κλίμα.
Οι εν λόγω παράγοντες υποδηλώνουν πως το κόστος της ενέργειας θα είναι διαρθρωτικά υψηλότερο, στο μέλλον, από ό,τι ήταν στο παρελθόν.
Εν τω μεταξύ, ωστόσο, ο τομέας αντιμετωπίζει έντονες αναταράξεις. Αποστολή του κ. Φόσερ είναι να οδηγήσει την Shell μέσα από την τρικυμία που κρύβει τόσο κινδύνους, όσο και ευκαιρίες.
Κατά ορισμένες απόψεις, η Shell μοιάζει να είναι ιδιαιτέρως εκτεθειμένη στο ολοένα πιο προκλητικό περιβάλλον. Περισσότερο από τις άλλες μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες, έχει δεσμευθεί να προχωρήσει σε ορισμένες δαπανηρές μορφές παραγωγής: τις άμμους πετρελαίου που βρίσκονται στον Καναδά, το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και τη μετατροπή του αερίου σε υγρά καύσιμα.
Αν και υπήρξε συντηρητική από οικονομικής άποψης, υπό την καθοδήγηση του κ. Φόσερ, συντηρώντας ελάχιστο χρέος, η Shell διατηρεί το πιο δαπανηρό πρόγραμμα κεφαλαιακών δαπανών από οποιαδήποτε άλλη δυτική πετρελαϊκή εταιρεία. Συντηρεί, επίσης τους πιο υψηλούς προϋπολογισμούς έρευνας και ανάπτυξης και έχει υπάρξει πρόθυμος επενδυτής στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, διοχετεύοντας χρήματα για μια σειρά πρωτοβουλιών που αποσκοπούν, για παράδειγμα, στην παραγωγή των δεύτερης γενιάς εξελιγμένων καυσίμων.
Η Shell παρ’ ολίγο να χάσει από τα χέρια της έναν τέτοιο άνθρωπο. Ο κ. Φόσερ σχεδίαζε, στις αρχές του έτους, να επιστρέψει στη γενέτειρά του, στην Ελβετία. Έχοντας επιστρέψει, μόλις, προ διετίας όταν εργάστηκε στην ABB, ύστερα από 15 χρόνια ταξιδεύοντας ανά τον πλανήτη, για λογαριασμό της Shell, το κίνητρο ήταν ισχυρό.
Η σύζυγος και τα παιδιά του που εξακολουθούσαν να ζουν και να σπουδάζουν στην Ελβετία. Αν και αρνήθηκε τους υπαινιγμούς πως επιδίωκε την προεδρία στην UBS, την προβληματική ελβετική τράπεζα, εν τούτοις κυκλοφορούσαν φήμες που τον έφεραν να αναλαμβάνει κάποιο σημαντικό ρόλο σε αυτή. Υπήρξαν, ακόμη, υπαινιγμοί ότι θα εγκατέλειπε τον κόσμο των επιχειρήσεων, για μια άλλου τύπου απασχόληση στην πατρίδα του.
Μία από τις πρώτες προκλήσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, θα είναι να λάβει αποφάσεις για τα επόμενα μεγάλα deals της εταιρείας.
Στην τελευταία περίοδο της αναταραχής που ξέσπασε στον πετρελαϊκό τομέα, στις αρχές της δεκαετίας, η Shell παρακολουθούσε άπραγη καθώς άλλες εταιρείες άδραχναν την ευκαιρία να ενοποιηθούν. Η Exxon εξαγόρασε την Mobil, η Chevron αγόρασε την Texaco, και ο Λόρδος Μπράουνι μετέτρεπε την BPσε μια παγκόσμια εταιρεία μέσα από μια σειρά σημαντικών συμφωνιών, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η Amoco και η Arco στις ΗΠΑ. Η Shell δεν θέλει να μείνει έξω από το παιχνίδι για άλλη μια φορά.
Ο κ. Φόσερ έχει τη φήμη του ανθρώπου που λαμβάνει άμεσες αποφάσεις, χάρη στην οξύνοια του νου του. Οι επενδυτές μπορούν να ελπίζουν πως θα λάβει τις σωστές αποφάσεις ώστε να θέσει την Shell σε πορεία να περάσει σε άλλη, καλύτερη, εποχή.
(Financial Times, 30/10/2008)