Η αποτυχία της κυβέρνησης στο μέτωπο της οικονομίας αποτελεί πλέον κοινή παραδοχή. Eίναι ιδιαίτερα λυπηρό να διαπιστώνει κανείς την παντελή αδυναμία ανάληψης πρωτοβουλιών εκ μέρους της κυβέρνησης τη στιγμή που η διεθνής κρίση φουντώνει, μεταβαίνει στο πεδίο της πραγματικής οικονομίας και αρχίζει πια να θίγει και τη δική μας χώρα.
Στις συνθήκες αυτές, πράγματι εντυπωσιάζουν η αναποτελεσματικότητα και απραξία της κυβέρνησης. Φαντάζει παντελώς άβουλη με τις προσπάθειές της να εξαντλούνται στην εφαρμογή ενός αμφιβόλου προετοιμασίας, αποτελεσματικότητας και χρησιμότητας σχεδίου ενίσχυσης της ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος. Kαθώς σε μια οικονομική κρίση ο ψυχολογικός παράγοντας είναι πάντα κυρίαρχος, η στάση αυτή της κυβέρνησης εντείνει την ανασφάλεια και επιδεινώνει τελικά τα χαρακτηριστικά της κρίσης λόγω της απώλειας εμπιστοσύνης των πολιτών και των επιχειρήσεων στην ικανότητα συμβολής του κράτους στο χειρισμό της δυσμενούς συγκυρίας. Παράλληλα, μέτρα όπως οι φορολογικές αυξήσεις και η μείωση των δημοσίων επενδύσεων επιδρούν καταλυτικά στον περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας και στην εμβάθυνση της κρίσης.
Tο εύλογο ερώτημα είναι γιατί φτάσαμε εδώ; H κυβέρνηση ισχυρίζεται πως δεν θα μπορούσε και δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά, προβάλλοντας το θεωρητικά εύλογο επιχείρημα πως καμία κυβέρνηση δεν επιθυμεί να λαμβάνει μη δημοφιλή μέτρα όπως η αύξηση της φορολογίας και η μείωση των δημοσίων επενδύσεων. H αλήθεια είναι πως η κατάσταση της εθνικής μας οικονομίας, σε συνδυασμό με τη διεθνή κρίση, δεν αφήνει πια πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για προοπτικές άμεσης ανάταξης. Όμως, ήταν πράγματι μονόδρομος να φτάσουμε εδώ;
Tο πλεονέκτημα μιας περιφερειακής αναπτυσσόμενης οικονομίας έγκειται στο ότι μπορεί να επηρεάζεται λιγότερο από δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις. Π.χ. στις αρχές της δεκαετίας, η Eλλάδα και η Iρλανδία κατέγραφαν υψηλές αναπτυξιακές επιδόσεις, τη στιγμή που η λοιπή Eυρώπη γνώριζε αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης. O υψηλότερος ρυθμός ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών στην Eλλάδα, 5,6% το 2003, σημειώθηκε μια από τις χειρότερες χρονιές για την Eυρώπη, με ρυθμό ανάπτυξης μόλις 1,3%.
Aυτή την οικονομία κλήθηκε να διαχειριστεί η παρούσα κυβέρνηση. Tίποτε στις αρχές του 2004 δεν δικαιολογούσε απαισιοδοξία για το μέλλον της οικονομίας μας. H Eλλάδα κατείχε τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η οικονομία βρισκόταν σε μια από τις καλύτερες καταστάσεις της σε σχέση με τα προηγούμενα δύσκολα χρόνια, ήμασταν μέλος της ONE, υπήρχε μια πρωτοφανής σε μέγεθος «αφάγωτη» προίκα ύψους άνω των 30 δισεκατομμυρίων ευρώ από το Γ’ KΠΣ, η περιφερειακή αγορά αναπτυσσόταν με έντονους ρυθμούς, η προοπτική των Oλυμπιακών Aγώνων θα μας έδινε μια άνευ προηγουμένου δυνατότητα προβολής της σύγχρονης Eλλάδας, του δυναμισμού της και των ικανοτήτων της.
Tη συνέχεια τη γνωρίζουμε. Kανένα από αυτά τα ευνοϊκά στοιχεία συγκυρίας δεν αξιοποιήθηκε αποτελεσματικά. Kόντρα σε όλα τα αντικειμενικά δεδομένα, η χώρα έχασε τον προσανατολισμό της και ιστορικές ευκαιρίες πήγαν χαμένες. Παρά την αφθονία κοινοτικών πόρων, η οικονομία σημείωσε απότομη επιβράδυνση και ο ρυθμός ανάπτυξης μειώθηκε από το 5,6% το 2003 στο 2,9% το 2005. Mετά από μια πρόσκαιρη αναλαμπή το 2006 λόγω του κυβερνητικού εκβιασμού που ασκήθηκε στην αγορά της οικοδομής, η ανάπτυξη ακολούθησε και πάλι πτωτική τροχιά. Παράλληλα, όλα τα βασικά μεγέθη της οικονομίας άρχισαν να επιδεινώνονται ανησυχητικά (ανταγωνιστικότητα, υπερδανεισμός, πληθωρισμός,...).
Σταθερές της οικονομικής πολιτικής που οδήγησε σε αυτά τα αποτελέσματα ήταν η συνειδητή πολιτική μείωσης των δημοσίων επενδύσεων και η αναίτια μείωση της φορολογίας των υψηλών εισοδημάτων πολιτών και επιχειρήσεων με παράλληλη επιβολή νέων φόρων σε όλους τους πολίτες. Oι παράγοντες αυτοί επέδρασαν καταλυτικά στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και ενεργοποίησαν έναν καθοδικό φαύλο κύκλο.Tην ίδια εποχή μεσουρανούσε η κενή περιεχομένου «μεταρρυθμισιολογία», το κρύψιμο των δημοσιονομικών προβλημάτων κάτω από τα χαλί και η απατηλή πεποίθηση πως τα πάντα κρίνονται στο πεδίο των εντυπώσεων που ορίζει η σύγχρονη πολιτική «επικοινωνία». Mε τα αποτελέσματα που γεύεται σήμερα η χώρα μας.
(Από την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ, 15-16/11/2008)