Το καρτέλ των 12 κρατών που αντιπροσωπεύουν το περίπου 40 % της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου, ο OPEC ετοιμάζεται να αναλάβει δράση προκειμένου να σταματήσει την κατρακύλα των τιμών των υδρογονανθράκων.
Εχοντας «καλομάθει» με το ακριβό πετρέλαιο, βλέπουν ότι τώρα κινδυνεύουν να υποστούν ισχυρό κλονισμό όχι μόνο οι οικονομίες αλλά και οι κυβερνήσεις ή τα πολιτικά τους συστήματα από το γεγονός ότι η παγκόσμια οικονομική ύφεση προκαλεί μείωση της ζήτησης, άρα και των τιμών των υδρογονανθράκων. Ετσι, ετοιμάζουν μειώσεις στην παραγωγή.
Η τιμή του «μαύρου χρυσού» δέκα μέρες πριν από τη χθεσινή ανεπίσημη υπουργική σύνοδο του OPEC στο Κάιρο, στις 20 Νοεμβρίου, έπεσε κάτω από τα 50 δολάρια το βαρέλι και βρέθηκε στο επίπεδο του Ιανουαρίου του 2007. Την επομένη γλίστρησε κοντά στα 48 και οι επαΐοντες έβλεπαν πολύ πιθανόν το ενδεχόμενο προσεχώς να «βυθιστεί» στα 40 δολάρια το βαρέλι, όταν φέτος τον Ιούλιο πρώτη στα χρονικά είχε πετάξει πάνω από τα 147 δολάρια.
Μολονότι η τελική απόφαση για τη νέα μείωση της παραγωγής του OPEC αναμένεται να εξαγγελθεί κατά την «επίσημη» σύνοδό του στο Οράν στις 17 Δεκεμβρίου, είχε προεξοφληθεί ότι το θέμα αυτό θα δέσποζε στις συζητήσεις στο Κάιρο.
Οι χώρες που εξάγουν πετρέλαιο ανησυχούν, καθώς πολλοί προβλέπουν η ζήτηση πετρελαίου να περιοριστεί ακόμη περισσότερο το 2009.
Δεν ανέκοψε την πτώση
Η μείωση της παραγωγής του καρτέλ κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα -στα 27,3 εκατομμύρια βαρέλια- από την 1η Νοεμβρίου δεν ανέκοψε την πτώση της τιμής. Ετσι το Ιράν την εβδομάδα που πέρασε επέμενε για πρόσθετη κατά ενάμισι εκατομμύριο βαρέλια μείωση της ημερήσιας παραγωγής, ενώ η Βενεζουέλα ήταν ικανοποιημένη με 1 εκατομμύριο βαρέλια λιγότερα.
Παράδοξο εκ πρώτης όψεως μοιάζει το γεγονός ότι την άποψη των πετρελαιοπαραγωγών χωρών για την ανάγκη μιας «λογικής» αύξησης των τιμών συμμερίζεται και η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΑΙΕ), όργανο των χωρών που εισάγουν πετρέλαιο. Οπως εξηγεί, βραχυπρόθεσμα η πτώση των τιμών είναι ευλογία για τους καταναλωτές (νοικοκυριά και βιομηχανίες). Ομως οι πολύ χαμηλές τιμές του αργού στερούν τα πετρελαιοπαραγωγά κράτη και τις εταιρείες πετρελαιοειδών από τους απαραίτητους πόρους για επενδύσεις στην κατασκευή διυλιστηρίων, στον εκσυγχρονισμό των μονάδων παραγωγής και στην αναζήτηση και εκμετάλλευση νέων κοιτασμάτων, ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε μεγάλα βάθη και σε «δύσκολα» εδάφη.
Η αλυσίδα των επιπτώσεων
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΔΥΕ), εξορκίζοντας πετρελαιοπαραγωγά κράτη να προχωρήσουν σε επενδύσεις κλίμακας ώστε, όταν έρθει η ανάκαμψη στην παγκόσμια οικονομία, να μη μείνει από... καύσιμα.
Ομως οι χώρες των οποίων οι οικονομίες αιμοδοτούνται βασικά ή αποκλειστικά με πετροδολάρια έχουν αρχίσει να κυριαρχούνται από ένα αίσθημα πανικού, καθώς οι τιμές του «μαύρου χρυσού», τους τέσσερις τελευταίους μήνες, έπεσαν στο ένα τρίτο.
Η οικονομική και πολιτική αποσταθεροποίηση των κρατών αυτών θα έχει μοιραίες οικονομικοπολιτικές επιπτώσεις και στον δυτικό κόσμο, δεδομένου μάλιστα ότι, όπως σημειώνουν διεθνείς οργανισμοί, οι πετρελαϊκές εταιρείες που ανήκουν στις χώρες που εξάγουν «μαύρο χρυσό» παίζουν στην αγορά ολοένα μεγαλύτερο ρόλο.
Ο πρόεδρος του κινέζικου μεγαθηρίου Cnooc (China Natiolal Off-shore Oil Corporation), Φου Τσένγκγιου, παρατηρεί: «Και με 55 δολάρια το βαρέλι οι εταιρείες υδρογονανθράκων θα αναγκαστούν να περιορίσουν περίπου κατά 60% τις προγραμματισμένες για τη διετία 2009-2010 επενδύσεις». Το πολυεθνικό γραφείο συμβούλων Wood Mackenzie θεωρεί ότι υπάρχει κίνδυνος να ακυρωθούν πάνω από τις μισές από τις 160 επενδύσεις που ανακοινώθηκαν την τελευταία διετία για κατασκευή διυλιστηρίων. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η ελάχιστη τιμή του αργού που (για λόγους οικονομικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς) συμφέρει τα κυριότερα πετρελαιοπαραγωγά κράτη είναι: 95 δολάρια το Ιράν, 45-50 εφέτος, και 55-62, το 2009 τη Σαουδική Αραβία και 90 τη Βενεζουέλα.
(Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 30/11/2008)